موتورسواران ،كابوس خيابان‌هاي شهر

امان از اين موتورسيكلت سواران كه نه فقط شهروندان، بلكه مسوولان راهنمايي و رانندگي را هم از اين همه بي‌قانوني‌شان عاصي كرده‌اند.موتورسواران پياده‌روها را به سواره‌روها ترجيح مي‌دهند، آنها در پياده‌روها، بالاي پل‌هاي هوايي عابر پياده، در كوچه پس‌كوچه‌هاي تنگ و باريك، مراكز تفريحي، حتي داخل پارك‌ها و بوستان‌ها و هر جاي ديگري كه شما فكرش را هم نمي‌كنيد براحتي تردد مي‌كنند. آنهايي كه فقط 20 درصدشان قوانين و مقررات راهنمايي و رانندگي را رعايت مي‌كنند و شايد به همين دليل است در حدود 24 درصد تصادفات فوتي و 49 درصد از تصادفات جرحي پاي موتورسواران در ميان باشد. موتورسواراني كه 35 درصدشان بدون گواهينامه و با اعتماد به نفس كامل سوار بر موتورسيكلت تك‌چرخ زنان با حركت‌هاي مارپيچ و لايي كشيدن از ميان خودروها و عابران پياده براحتي براي خود راه باز مي‌كنند، آنهايي كه 30 درصدشان وقتي تصادف مي‌كنند، مي‌ميرند. همان‌هايي كه ديگر مثل گذشته‌ها از توقيف موتورسيكلت‌شان هراسي ندارند، زيرا اگر غير از اين بود هم‌اكنون چند ده هزار دستگاه موتورسيكلت توقيفي از سوي پليس كه سال‌هاست كسي از آنها سراغي نگرفته در پاركينگ‌هاي تهران خاك نمي‌خوردند. قربانيان تصادفات مرگبار اما رفتارهاي مخاطره‌آميز موتورسواران در شهر فقط موجب ناامني تردد در خيابان‌ها براي شهروندان نشده است، چراكه آمارها بيانگر اين واقعيت تلخ است كه عواقب خطرناك آن هنگام بروز تصادفات و حوادث رانندگي مرگبار دامنگير خود موتورسواران نيز مي‌شود، به طوري كه بيش از 70 درصد كشته‌ها، مصدومان و مجروحان تصادفات روزانه موتورسواران هستند و علاوه بر آن در وقوع نيمي از تصادفات هم نقش دارند. اين آمار رئيس پليس راهور تهران از وضعيت تردد موتورسواران در شهر است. سردار حسين رحيمي چندي پيش در حاشيه جلسه توجيهي براي موتورسواران كه به منظور روشن كردن ابعاد اجراي قانون جديد جرايم رانندگي و نحوه برخورد با موتورسواران متخلف در اين قانون برگزار شده بود، گفت: به طور مسلم كار فرهنگي اثر بخش خواهد بود و به جاي اين‌كه برخوردهاي سلبي كنيم بايد برخوردهاي ارشادي و ايجابي انجام دهيم؛ البته در كنار آن، برخورد قانوني را رها نكرده‌ايم. رئيس پليس راهور تهران افزود: براساس بررسي‌هايي كه انجام داديم بيش از 60 درصد از موتورسواران اكنون از كلاه ايمني استفاده مي‌كنند در حالي كه پيش از اين استفاده موتورسواران از كلاه ايمني كمتر از 20 درصد بود. آلايندگي موتورسيكلت 8 برابر خودرو با نگاهي به فهرست بلندبالاي معضلات كلانشهرها و بخصوص پايتخت از ترافيك و آلودگي هوا گرفته تا آلودگي صوتي و... چه بخواهيم و چه نخواهيم بايد نام موتورسيكلت‌ها را نيز دراين فهرست سياه جاي دهيم. «موتورسيكلت‌ها عامل 25 درصد از آلودگي هوا و 50 درصد آلودگي صوتي در تهران هستند، اما متاسفانه به معاينه فني آنها توجه جدي نمي‌شود.» اين سخن نماينده شهرداري تهران در كارگروه كاهش آلودگي هواي شهر تهران است كه مي‌گويد: به استاندار پيشنهاد داده‌ايم كه موتورسيكلت‌ها نيز براي ورود به محدوده طرح ترافيك مجوز دريافت كنند، چون روزانه حدود 250 هزار موتورسيكلت وارد محدوده طرح ترافيك مي‌شوند و اگر بخواهيم محدوده زوج و فرد را نيز مدنظر قرار دهيم ميزان موتورسيكلت‌هايي كه در محدوده مركزي شهر تردد دارند به 800 هزار دستگاه نيز مي‌رسد. اين آمار وقتي نگران‌كننده مي‌شود كه بدانيم هر موتورسيكلت به اندازه 8 خودرو آلودگي هوا توليد مي‌كند. 50 هزار موتور بي‌صاحب روزانه حدود 700 تا 800 دستگاه موتورسيكلت متخلف آن هم فقط در تهران توقيف و روانه پاركينگ مي‌شوند و اين در حالي است كه قيمت ارزان موتورسيكلت‌ها موجب شده مالكان 70 درصد موتورسيكلت‌هاي توقيفي اصلا براي ترخيص مراجعه نكنند. اما نكته تلخ‌تر اين‌كه، به گفته رئيس پليس راهور تهران هم‌اكنون 50 هزار دستگاه موتورسيكلت در پاركينگ‌ها خاك مي‌خورد بدون اين‌كه كسي سراغي از آنها بگيرد. نكته: بيش از 70 درصد كشته‌ها، مصدومان و مجروحان تصادفات روزانه موتورسواران هستند و علاوه بر آن در وقوع نيمي از تصادفات هم نقش دارند سردار رحيمي اين را هم مي‌گويد كه 50 درصد تصادفات جرحي و 23 درصد موارد فوت مربوط به موتورسواران است كه اغلب كشته‌ها بين 18 تا 24 سال دارند. اين در حالي است كه نيمه اول هر سال بيشترين كشته‌هاي موتورسواران را دارد، چراكه به بهانه گرماي هوا، موتورسواران كمتر از كلاه ايمني استفاده مي‌كنند و همين موجب مي‌شود كه در صورت بروز حوادث آسيب‌پذيرتر شوند. بازار داغ اقساطي‌ها اگر موتورسيكلت چند دهه قبل وسيله‌اي براي تفريح بخشي از جوانان بود، خيلي زود تبديل به وسيله اصلي رفت‌وآمد و حتي معاش عده كثيري در شهرمان شد، موتورسيكلت وسيله پرتحرك و بسيار ارزان و البته پرخطري است كه مي‌تواند روياي پرواز از ترافيك جهنمي را عملي كند. حدود 7 ميليون دستگاه خودرو و 7 ميليون دستگاه موتورسيكلت در سطح كشور تردد مي‌كنند و اين در حالي است كه سالانه بيش از يك ميليون موتورسيكلت در كشور شماره‌گذاري مي‌شود و جالب‌ اين‌كه بيش از 4 ميليون دستگاه از مجموع موتورسيكلت‌هاي موجود در كشور در تهران تردد مي‌كنند كه در ميان پايتخت‌هاي دنيا بي‌نظير است. موتورسيكلت‌هاي ارزانقيمت هر روز بيشتر به بازار عرضه مي‌شوند، قيمت برخي از آنها گاه به يك ميليون تومان هم نمي‌رسد و اين در حالي است كه شرايط و تسهيلات ويژه خريد موتورسيكلت، بازار توليدكنندگان اين وسيله نقليه را هر روز داغ‌تر مي‌كند. در چنين شرايطي اقشار كم‌درآمد و دهك‌هاي پايين جامعه كه توان مالي خريد خودروي سواري را ندارند به سمت خريد موتورسيكلت‌هاي ارزان‌قيمت و اقساطي مي‌روند. گويي در آينده نزديك ديگر جايي براي تردد خودروها و عابران پياده در خيابان‌ها و پياده‌روهاي شهر وجود نخواهد داشت و شهر بتدريج در محاصره موتورسيكلت‌ها قرار خواهد گرفت. بي پلاك‌هاي جرم‌زا موتورسواراني كه اقدام به سرقت، كيف‌قاپي، سرقت به عنف و زورگيري مي‌كنند از آن دسته راكبان هستند كه موتورهايشان پلاك ندارند. آمار نگران‌كننده‌اي در اين زمينه وجود دارد كه مي‌گويد بيش از 2 ميليون موتوسيكلت‌ بدون پلاك وجود دارد و حدود 2 ميليون موتورسيكلت‌ در پايتخت معاينه فني نشده‌اند. در چنين شرايطي مسوولان راهنمايي و رانندگي بر آن شدند تا با اجراي طرح ملي پلاك موتورسيكلت‌‌ها به وضعيت تردد اين وسيله نقليه در كشور سر و ساماني بدهند تا به اين ترتيب ضمن فراهم آوردن زمينه‌اي براي كنترل بهتر موتورسواران، از وقوع جرايم اينچنيني كه برخي افراد سودجو با استفاده از موتورسيكلت مرتكب مي‌شوند، پيشگيري كنند. محدوديت‌هاي جديد براي موتورسواران هم‌اكنون صرفا ورود خودروها به محدوده طرح ترافيك و زوج و فرد ممنوع است، در حالي كه چنين محدوديتي براي موتورسيكلت‌ها بي‌معناست و درواقع قانونگذار تاكنون هيچ تصميمي براي ايجاد محدوديت در تردد موتورسيكلت‌ها در اين محدوده در نظر نگرفته بود. در چنين شرايطي و با تداوم افزايش آلودگي هوا در كلانشهرها و بخصوص تهران، چندي پيش معاون عمراني استاندار تهران از اجراي طرحي خبر داد كه براساس آن قرار است در آينده نزديك ورود موتورسيكلت‌ها نيز مانند خودروها به محدوده طرح ترافيك و زوج و فرد ممنوع شود. به گفته محمودي، اين پيشنهاد در كارگروه آلودگي هوا مطرح شده و قرار است بزودي در اين زمينه تصميم‌گيري شود. نمره منفي و توقيف در انتظار متخلفان در ماده 20 قانون جديد جرايم رانندگي آمده است: تمامي قوانين و مقررات عمومي مربوط به حمل و نقل و عبور و مرور درخصوص موتورسيكلت‌ها هم لازم‌الاجراست. حركت در پياده‌رو يا در جهت مخالف مسير، ايجاد عمدي صداي ناهنجار، حمل بار غيرمتعارف، حركات نمايشي مارپيچ، تك چرخ زدن، حمل يدك، عدم استفاده از كلاه ايمني و تردد در خطوط ويژه اتوبوسراني با موتورسيكلت تخلف محسوب شده و ماموران پليس راهنمايي و رانندگي مكلف هستند، ضمن صدور قبض جريمه نسبت به توقيف موتورسيكلت برابر با قانون اقدام كنند. همچنين علاوه بر جريمه و توقيف موتورسيكلت، نمره منفي براي تخلفات موتورسواران نيز ثبت خواهد شد. حال بايد كمي صبر كرد و به تماشا نشست كه با اجراي قانون جديد جرايم رانندگي در كشور و سختگيرانه‌تر شدن قوانين مربوط به برخورد با موتوسواران متخلف، آيا مي‌توان به بهبود فرهنگ رانندگي در موتوسواران و رعايت بيشتر قوانين از سوي آنها اميدوار بود؟ جام جم