یک وجب خاک یک خروار اسکناس

مهر: درحالی هر روز دغدغه ها برای گذر زندگی روزمره بیشتر می شود که مردن هم به یکی از مهمترین معضلات تبدیل شده است بطوریکه برای برگزاری یک مراسم آبرومندانه عزاداری در کرمان حداقل به 10 میلیون تومان بودجه نیاز است. هرچند که بسیاری فکر می کنند که با مرگ دردسرهای این دنیای پر سر و صدا به پایان می رسد اما حقیقت این است که مرگ برای بازماندگان ابتدای مشکلات متعددی است که هر یک از آنها می تواند کاری کند که بر خلاف ضرب المثلها درنهایت میت بر زمین بماند. طبق بررسیهای میدانی خبرنگار مهر در کرمان برگزاری یک مراسم ختم در شرایط متوسط و نه با اصراف و خودنمایی از ابتدای مرگ یک فرد تا پایان مراسم چهلم حداقل 10 میلیون تومان هزینه در بردارد. این هزینه شامل کلیه مراسمهای متداول سفر آخرت است و درنهایت هزینه سنگینی را برای بازماندگان ایجاد می کند. در این دوره و زمانه تا وقتی زنده ایم برای داشتن یک سرپناه یا باید سرمایه ای چند ده یا حتی چند صد میلیونی داشته باشیم یا دست به گریبان وام و قسط و قرض بشویم و یا اینکه با زدن برچسب مستاجر بر پیشانی به قول معروف پشت درب نشینی را تجربه کنیم. اما ای کاش ماجرای سرپناه داشتن به همین جا ختم می شد چرا که روزی که بار سفر آخرت را می بندیم و عمرمان به سر می رسد هم، این هزینه های سرسام آور داشتن سرپناه دست از سرمان بر نمی دارد و داشتن یک وجب خاک آن هم تنها برای نبودنمان دغدغه بازماندگانمان می شود. دلال بازی قبر با سود چند میلیونی حالا دیگر قیمت قبرها در کرمان به چند صد هزار و یا حتی چند میلیون تومان رسیده است اگر چه تعرفه های سازمان بهشت زهرا کرمان در سال 89 قیمت قطعی طبقه تحتانی قبور دو طبقه را حدود 150 هزار تومان و طبقه فوقانی آن را حدود 300 هزار تومان اعلام کرده است اما پیگیریهای خبرنگار مهر از ورود دلالان به بازار خرید و فروش قبر خبر می دهد. دلالان این روزها جای خود را به دنیای آخرت نیز باز کرده اند کسانی که قبرها را بر اساس محدوده ای که در آن واقع شده اند از 250 هزار تومان تا یک میلیون تومان به فروش می رسانند حتی شنیده شده است در بهشت زهرای کرمان که در دامنه کوههای مسجد صاحب الزمان واقع شده قبر با قیمت 3 تا 4 میلیون تومان هم به فروش رفته است! اینکه یک قبر چه امکانات ویژه ای را می تواند برای میت خود فراهم کند که چنین ارزش ریالی پیدا کرده سوالی است که در ذهن خیلیها ممکن است پیش بیاید اما به جز اینکه قبر کسی در یک محدوده نزدیک به محلهای عبور و مرور باشد مگر ویژگی منحصر بفرد دیگری هم می تواند داشته باشد که قیمت آن را به چندین میلیون تومان برساند؟!... هم اکنون برخی افراد که در قبرستان کرمان بعنوانهای مختلف در حال فعالیت هستند یکی از عجیب ترین دلالبازی را در شهر کرمان انجام می دهند و عجیبتر اینکه از این راه پول هنگفتی نیز به جیب می زنند. فروش قبر در قبرستان کرمان به امری عادی تبدیل شده است و با پرداخت پول به این افراد می توان در بهترین مکان قبرستان کرمان صاحب آخرین مکان برای رسیدن به آرامش ابدی شد. مردگان در نوبت تغسیل صف می کشند اما به جز قیمت قبرها که گویا چندان نظارتی بر روی آن وجود ندارد و دلالان بی سر و صدا از این طریق پولهای آن چنانی به جیب می زنند برای مردم کرمان در پروسه کفن و دفن میت، دغدغه های دیگری هم وجود دارد که یکی از این مشکلات غسالخانه شهر است. در حالی که در برخی استانها شست و شوی مکانیزه اموات گره ای از کار داغدیدگان باز کرده است در کرمان بردن اموات به محلی که کیلومترها از مرکز اصلی شهر فاصله دارد و از آن طرف ظرفیت چندانی هم برای شست و شو و پذیرش اموات ندارد و گاهی اوقات می توان در آن محل صفی از تابوتها را مشاهده کرد که در انتظار نوبت تغسیل هستند! بر مشکلات مردم افزوده است آن هم در شرایطی که فرد داغ از دست دادن یکی از عزیزان خود را هم بر دل دارد. در واقع داغدیدگان باید از ساعات ابتدایی روز برای انتقال اموات به غسالخانه ای اقدام کنند که درست آنسوی شهر و در مقابل قبرستان قرار گرفته است و اگر بتوانند آمبولانس انتقال اجساد را پس از کاغذبازی تهیه کنند تازه باید در غسالخانه ای حضور یابند که کمترین امکانات را در اختیار بازماندگان قرار داده است و از امکانات محدودی بهره می برد. فاصله بسیار زیاد غسالخانه از قبرستان و عدم وجود سایبان و گاها صفهای طولانی اموات برای تغسیل و محدودیت امکان تغسیل در زمان مشخص از مهمترین مشکلات شهر کرمان است. رویای برگزاری مراسم ترحیم در این شرایط همچنین مکان مناسبی که بتوان در آن مراسم ترحیم آبرومندانه ای در شهر کرمان برگزار کرد هم وجود ندارد اگر چه مسجد و تکایایی در سطح شهر هست که می توان برای این مراسم از فضای آن بهره گرفت اما این مساجد هم هزینه ورودی دارد که بسته به اینکه مسجد در کدام نقطه شهر واقع شده باشد از 100 تا 150 هزار تومان بابت برگزاری مراسم ترحیم از صاحبان عزا اخذ می شود. به جز این شهرداری کرمان هم در محدوده قبرستان شهر سالنی را احداث کرده که برای برپایی مراسم ترحیم و پذیرایی از مهمانان می توان از آن استفاده کرد که البته چندان وضعیت مناسبی ندارد ‌دیوارهای آجری و فرش و موکت های فرسوده و امکانات محدود آن در کنار هم، مکانی را فراهم کرده که بعید می رسد کسی بتواند پذیرایی از مهمانانش را در آن محل آبرومندانه تلقی کند. میت شدن هر فرد با توجه به آداب و رسومی که بین مردم رایج است ناخودآگاه وظایفی را بر دوش بازماندگان می گذارد از مرگ هم که گریزی نیست پس در این شرایط چاره ای نیست جز اینکه جای خالی برنامه ریزیها و نظارتها برای نظم بخشیدن به پروسه کفن و دفن در کرمان پر شود. نابسامانی قبرستان کرمان بدون شک قبرستان کرمان هر چند که در یکی از بهترین مکانهای شهر کرمان قرار گرفته است اما یکی از نابسامان ترین قبرستانهای کشور است. وجود سنگهای قبر در ابعاد مختلف و دفن اموات در مکانهای بسیار نزدیک به یکدیگر همچنین نصب تابلوهایی با اشکال مختلف به این مکان وضعیتی غیر قابل قبول داده است. نابسامانی در قبرستان کرمان به حدی است که برای عبور از یک قسمت و رسیدن به مکان مورد نظر باید از روی هزارن قبری گذشت که بعضا روی سنگهای آنها کلمات مذهبی نوشته شده است. مردگانی که بدون قبر می مانند / ظرفیت قبرستان کرمان بزودی تمام می شود پستی و بندی های متعدد و بی نظمی در این قبرستان عملا دسترسی به برخی از قسمتهای قبرستان کرمان را برای معلولان، افراد مسن و کودکان غیر ممکن کرده است. به نظر می رسد شهر 700 هزار نفری کرمان باید در راستای حفظ نظم و ترتیب بهتر همچنین آرامش روحی بازماندگان تلاش کند و این امر به توجه ویژه مسئولان نیاز دارد. از سوی دیگر باید این نکته را نیز در نظر گرفت که بدلیل محدودیت مکانی و عدم توان گسترش قبرستان فعلی جابجایی قبرستان کرمان ضروری است و در آینده نزدیک قبرستان کرمان با کمبود جا برای مردگان مواجه خواهد شد.