فریدون عباسی: اولویت مجلس یازدهم پرهیز از اختلافات داخلی باشد

خبرگزاری تسنیم-: فریدون عباسی معاون سابق رئیس جمهور و رئیس سابق سازمان انرژی اتمی، در انتخابات یازدهمین دوره مجلس شورای اسلامی با اکثریت آرای مردم از حوزه انتخابیه کازرون و کوه چنار به مجلس آینده راه پیدا کرده است.

وی در گفتگوی تفصیلی با خبرنگار پارلمانی تسنیم، به موضوعاتی نظیر پیامدهای کرونا در کشور ما، اولویت‌های مجلس آینده و نحوه تعامل مجلس یازدهم با دولت دوازدهم در یک سال باقی مانده از عمر آن پرداخته است که متن کامل آن را در ادامه می‌خوانید:

* نزدیک به 2 ماه است که کشور ما و البته بسیاری از کشورهای جهان با شیوع ویروس کرونا مواجه شده و این بیماری بسیاری از حوزه ها را تحت تاثیر خودش قرار داده و ما با پیامدهای مختلفی در زمینه های اجتماعی، سیاسی، اقتصادی و ... روبرو هستیم که احتمالا این روند باز هم ادامه خواهد داشت.

ارزیابی شما از آینده در مواجه با این ویروس چیست و این بیماری در 2 ماه اخیر چه تاثیراتی در کشور ما در زمینه هایی که عرض کردم، داشته است؟

بعد از تلاطم ها و درگیری های سیاسی که احزاب در جامعه ایجاد کرده بودند و بحث‌هایی مثل ثروت های بادآورده و اختلاس هایی که دادگاه برخی از آنها هم تشکیل شد، هویت ملی تضعیف شده بود، بحث افزایش قیمت دلار و گرانی بنزین هم با شکل بدی که اجرا شد -اگر چه گرانی بنزین ضرورت بود و شاید باز هم اتفاق بیفتد- ولی شکل بد اجرای این مقوله و چالش هایی که به دنبال داشت آن همدلی و همراهی مردم را تاحدی از بین برده بود اما امروز می توانیم به کرونا از این جهت نگاه کنیم که باعث شد آن همدلی و همراهی مردم بازسازی شود که یادآور آن شعر سعدی است که «بنی آدم اعضای یکدیگرند که درآفرینش ز یک گوهرند ».

ما این روزها شاهد هستیم که مردم در شرایط فعلی فارغ از جریان رنگ و مشی سیاسی با یکدیگر همکاری می‌کنند و حتی شکل ظاهری افراد هم دیگر مهم نیست. در واقع یک مدل جدید همکاری و همیاری بین مسئولان اجرایی و مجلس و بخش خصوصی پیش آمده است.

شرایط امروز کشور همانند زمان جنگ است که یک باره همه با هم همدل و همراه شدیم و به جبهه رفتیم، افراد بسیاری از تفاوت های عقاید خود را کنار گذاشتند و به جبهه رفتند چون معتقد بودند که باید در مقابل دشمن خارجی بجنگیم. این وضعیت از نکات مثبت شیوع ویروس کرونا در کنار سختی ها و چالش های است که دارد.

ولی از طرف دیگر کرونا یک بیماری است که باعث از دست دادن تعدادی از هموطنانمان و آزار و اذیت برخی از هموطنان دیگر شده و این خوشایند نیست، ولی بنده مطمئن هستم این ویروس باعث رشد علمی کشور خواهد شد. در پس کرونا امروز یک رزمایش ملی سلامت در کشور انجام شده است، امروز نیروهای مسلح ما برای مقابله با مسائل میکروبی و ویروس ها و جنگهای به این شکل که می‌تواند واقعی باشد آماده شده اند. دیدیم که امکانات خود را خیلی سریع به پای کار آوردند و نشان دادند که پشتیبان بخش‌های دولتی هستند و از مردم در مقابل هر تهاجمی دفاع می کنند.

در حوزه اقتصادی اما ویروس کرونا تأثیرگذار بوده است به خصوص بسیاری از مشاغل که در بازار جنس خرید کرده اند و سرمایه آنچنانی هم ندارد و چک دست دیگران داده‌اند و جنس شان فروش نرفته و سررسید چکشان فرا رسیده است که اگر قوه قضاییه آنها را به تاخیر نمی انداخت و یک راهکار برای آنها پیش بینی‌نمی‌شد قطعاً با مشکلات پیچیده‌ای مواجه می شدیم ولی خوشبختانه سه قوه و دستگاه‌های اجرایی کشور هماهنگی خوبی داشتند و جوانب مختلف را سنجیدند و کارهایی را انجام دادند تا فشار مضاعف کمتر به تولیدکنندگان و فروشندگان وارد شود.

البته ما همچنان در مورد مشاغل روزمزد مثل کارگران ساختمانی و یا کارگران خدماتی و مشاغل خدماتی و بازاریان و مغازه ها غیر از مواد غذایی فروش ها، رستوران ها، هتل ها با رکود مواجه هستیم.

طبیعتا در این شرایط، وقتی فردی در آمد ندارد هزینه هم نمی کند، پس ما باید انتظار کاهش سرانه کشور از لحاظ اقتصادی را داشته باشیم.

البته در مقابل رکود ایجاد شده، قدرت جایگزینی وجود دارد. دولت هم طوری برنامه ریزی کرده که مشاغل کم خطر فعالیت خود را آغاز کنند و حمل و نقل آزاد باشد چون این بخش، چرخش سرمایه را ایجاد می کند هرچند باید فاصله گذاری اجتماعی را رعایت کنیم. خوشبختانه در این مدت مردم عادت کردند و تقریباً فهمیدند که با ویروس چه باید کرد، باید کمک شود که مبتلایان کمتر شوند و بیمارستان ها کمتر اشغال شوند.

** لزوم پرهیز از اختلافات داخلی در مجلس یازدهم

* هفتم خرداد مجلس یازدهم کار خود را آغاز خواهد کرد. از نظر شما به عنوان یکی از منتخبین مردم، مجلس آینده چه اولویت هایی را باید مد نظر قرار دهد و بزرگترین مسئله ای که کشور با آن روبرو خواهد شد، چیست؟

اولین کاری که مجلس یازدهم می تواند انجام دهد این است که اختلاف داخلی نداشته باشد. ممکن است در مجلس آتی جناح های فکری مختلف وجود داشته باشد که در چارچوب نظام در حال کار کردن هستند، اما اگر اصل برای آنها، چارچوب نظام باشد مطمئناً با یکدیگر جدال نمی کنند. سر پستهای مجلس دعوا نخواهد بود و با یک انتخاب آرام و بدون تنش رئیس مجلس و نواب و حوزه ستادی مجلس و روسای کمیسیون ها مشخص خواهند شد. در این صورت براحتی می‌توان مشکلات جامعه را احصا کرد و در صدد حل آنها برآمد و راه حل هایی هم که ارائه می‌شود قطعاً در جهت اصلاح یا تکمیل قوانین خواهد بود.

** مجلس باید با دولت در سال آخر تعامل مثبت داشته باشد

* با توجه به چینش سیاسی نمایندگان در مجلس آتی، به نظر می‌رسد طیف منتقدان دولت بیشتر هستند و این یکی از تفاوت‌ها با مجلس قبل است. با این حساب از نظر شما، راهی که مجلس یازدهم در برخورد با دولت در پیش خواهد گرفت به کدام سمت می‌رود، آیا باید منظر اتخاذ یک رویکرد تقابلی باشیم یا به سمت تعامل خواهند رفت؟

مجلس هم غیر از قانون گذاری باید نقش نظارتی خودش را اعمال کند و در سال آخر دولت با وجود بحران هایی که مربوط به تحریم و کاهش تولید و فروش نفت است، اگرچه دولت هم خود را با بودجه بدون نفت تطبیق نداده، تعامل مثبت داشته باشد. مجلس باید کمک کند تا این دولت تا آخر کار خودش قوام داشته باشد، یعنی ما جامعه را به سمت بی دولتی نبریم. برخی نمایندگان هم باید هیجان شان را کنترل کنند بالاخره ضعف‌هایی در دولت بوده و لجاجت های هم داشته و در صد از بین بردن آن ضعف ها هم برنیامد.

* دولت برای اجرای برخی کارها لجاجت داشت

نمایندگان می‌توانند کمک فکری و تعامل مثبت با دولت داشته باشند و دولت نیز باید بپذیرد که نماینده های مجلس یازدهم نماینده های سابق نیستند و عوض شده‌اند و بهتر است آقای روحانی در سال آخر کار دولت، دست به تعامل مثبت بزند و مشکلات کشور را رفع کند تا با همکاری یکدیگر به استقبال ایران 1400 برویم. باید مجموعه ارکان کشور این همدلی که در پس کرونا ایجاد شده را حفظ کنند.

* منتقدان دولت در مجلس یازدهم، منتقدان معقول هستند

به اعتقاد بنده اگرچه اکثریت مجلس یازدهم منتقد دولت هستند ولی منتقدان معقولی‌اند و شرایط کشور را درک می‌کنند و برایشان ارزش ندارد که در سال آخر بخواهند مثلا دولت را وض کنند و یا تغییری در آن بدهند. اگر دولت هم این دیدگاه را درک کند و رئیس دولت وقت بگذارد و هیئت دولت را بهتر اداره کند و با بزرگان مجلس به یک نتیجه برسند که کدام مسیر را بروند که مسیر بهینه باشد، یعنی در یک کلام، دولت از لجاجت‌های گذشته دست بردارد و با نمایندگان تعامل داشته باشد، قطعا انتقادات به دولت در سال آخر آن کمتر خواهد بود.

البته اینجا رئیس و نواب رئیس مجلس خیلی می توانند تاثیرگذار باشند. رئیس مجلس باید به رئیس دولت بگوید که ما می‌خواهیم کمکتان کنیم البته دولت هم باید از مجلس کمک بخواهد و اینکه بگوید کمک نمی خواهیم و راه خودش را برود، شدنی نیست. در این صورت مجلس می تواند از جایگاه و حق قانونی خود برای استیضاح و یا تغییر استفاده کند.

* اخیرا برخی نمایندگان فعلی مجلس که بعضا رد صلاحیت هم شدند مثل آقای مطهری و یا صادقی و غیره، بحثی را مطرح کرده و مدعی شدند که اراده ای وجود دارد که مجلس را از موضوعات مهم کنار بگذارد و اختیارات آن را محدود کند. آیا به نظر شما چنین اراده ای از بیرون وجود دارد؟ و اینکه از نظر شما دلیل عملکرد ضعیف مجلس در موضوعات مهم مثل قیمت بنزین و یا همین تصویب بودجه 99 در چیست؟

یکسری تفکرات تمامیت خواه در کشور وجود دارد که این افراد هر وقت قدرت دستشان باشد به‌به و چه‌چه می کنند ولی هرگاه قدرت دست جناح مقابل شان باشد می‌گویند اینها تمامیت خواه هستند.

بنده پیش از این معاون رئیس جمهور در سازمان انرژی اتمی بودم. از نزدیک کار کردم و می‌دانم که ما مشکلی به لحاظ قانونی نداریم. اگرچه برخی قوانین باید اصلاح می‌شدند، اما کمبود قانون نداشتیم. هیچگاه هم نشد که بنده بخواهم کاری را انجام دهم و جلویم را بگیرند و اختیار نداشته باشم. وقتی همدلی میان دستگاهها باشد، با مشکل روبرو نمی‌شویم.

در کشور ما وجود شخص مقام معظم رهبری همواره راهگشا بوده است، ایشان البته هیچگاه قائل به دخالت در کار اجرایی نیستند مگر در جایی که کیان نظام به خطر بیفتد. به هرحال در برخی بچه بازی هایی که بزرگترها انجام می دهند، لازم است یک بزرگتر باشد و اجازه شلوغ‌کاری ندهد.

اما عده ای هستند که می‌خواهند جامعه را به هم بریزند و می گویند کشور باید بر اساس سلیقه و نظر ما اداره شود.

** برخی می خواهند جامعه را برهم بریزند تا کشور بر اساس سلیقه آنها اداره شود

رهبر انقلاب در دیداری که در 24 فروردین سال 94 با مسئولان فعلی و سابق داشتند،یه عبارت جالبی را بکار بردند و فرمودند از خانم ها و آقایانی که حضور دارند خیلی ها را می‌شناسم و چه چهل تیکه زیبایی، چهل تیکه از پارچه های مختلفی تشکیل شده که زیر انداز واحدی را می‌سازد. منظور ایشان این بود که اگر همه به همدیگر دوخته شوند با این که رنگشان و شکل شان با هم فرق دارد، اینها در جامعه می توانند موثر باشند.

ما این الگو را قبلا در سازمان انرژی اتمی پیاده کردیم و همه سلیقه های مختلف در چارچوب نظام را به کار گرفتیم و توانستیم جهش فوق العاده داشته باشیم.

* * داوطلب ریاست مجلس می شوم

* در صحبتهایتان اشاره‌ای هم به عملکرد رئیس مجلس آینده و اینکه چه رویکردی باید داشته باشد، کردید، شما خودتان هم برای پست ریاست مجلس داوطلب هستید؟

بنده اعلام کردم که توانایی این کار را دارم. البته از بیرون مجلس هم یکسری جریانات در تلاش هستند که در انتخاب هیات رئیسه و یا روسای کمیسیون های مجلس تاثیر بگذارند و برخی‌شان حتی با بنده هم تماس گرفتند. این رویه غلط است چراکه این نمایندگان مجلس هستند که باید برای رئیس و نایب رئیس و روسای کمیسیون ها تصمیم بگیرند.

به هرحال بنده تصمیم گرفتم به دلیل برخی نقیصه ها که در مجلس وجود دارد خودم را به رای نمایندگان بگذارم و نهایتا این نمایندگان هستند که باید تصمیم بگیرند و الا دخالت های بیرونی که همیشه وجود دارد اما اگر خود نمایندگان درست عمل کنند، دیگر کسی نمی‌تواند بیاید و بگوید مجلس اختیار ندارد.

بالاخره دولت ها در برخی مجالس ما دخالت کرده اند. استقلال مجلس زمانی سلب می شود که آن فاجعه بنزین و اغتشاشات خیابانی به وجود می‌آید. اگر قوه عاقله کشور و قوه ای که بودجه را تصویب می کند در زمینه بنزین تصمیم می‌گرفت و به دولت اعلام می‌کرد شما چه میزان می توانید نرخ‌ بنزین را افزایش بدهید که به مردم فشار مضاعف وارد نشود و این موضوع را بپذیرند که به نفعشان است و دولت نیز از نظر مالی قدرتمند شود، قطعاً برخی اتفاقات نمی افتاد.

* دقیقاً منتقدان هم به این موضوع اشاره دارند که مجلس دهم در بزنگاه ها حضور نداشت و در مواقع حساس به موضوعات فرعی می پرداخت....

البته یکی از دلایل این موضوع، دخالت دولت در امور مجلس بود، دولت به گونه‌ای از اختیاراتش استفاده کرد که مجلس را به دست بگیرد، شما نگاه کنید هر لایحه ای را که دولت به مجلس آورد تصویب شد و بعد به شورای نگهبان فرستاده شد و تصویب شدن یا نشدن و مغایر قانون اساسی و شرع بودن آن لایحه به گردن شورای نگهبان افتاد.

** دولت در امور مجلس دهم دخالت می‌کرد

برخی دوستان می‌خواهند مسائل دیگری را پیش ببرند و فکر می‌کنند دیگران در امور مجلس دخالت می کنند ولی باید این موضوع را بپذیریم که وقتی برخی از احزاب و دسته جات رسمی و غیررسمی پیش از اینکه مجلس به صورت رسمی تشکیل شود با امثال بنده تماس می‌گیرند و می‌گویند مثلا ریاست فلان کمیسیون را برای شما کنار گذاشتیم، این نشان می‌دهد که می خواهند در امور مجلس دخالت کنند.

* فکر می‌کنید آن رویکردی که فرمودید که هر لایحه ای که دولت به مجلس دهم ارسال کرد تصویب شد، در مجلس یازدهم اصلاح شود؟

الان به نظر می رسد افراد کارکشته تری در مجلس یازدهم حضور دارند، البته نمی‌خواهم نمایندگان مجلس دهم را نفی کنم، اما تفکرات اکثر آنها به سمت دولت بود، دولت هر امضایی که می خواست را از مجلس می گرفت. باید این فرهنگ را در شهرستانها هم عوض کنیم.

ما فرض را بر این می‌گیریم که همه نمایندگان خوب هستند و با رانت و پول پاشی به مجلس نمی آیند ولی مردم در مواقعی کارهایی از آنها می خواهند که غیر ازقانونگذاری است. به طور نمونه به بنده می‌گفتند شما که پول ندارید در انتخابات خرج کنید چرا داوطلب شده اید؟ عده ای هستند که چند میلیارد هزینه می کنند و کمک های به شهرستانها می کنند تا رای بیاورند، البته در آنجا مردم این را می‌خواهند چون مشکل زندگی شان یک پل یا یک جاده است. عده ای هم برای اینکه رای جمع کنند و عده های توخالی به مردم میدهند.

به نظر من نماینده ای که رای از مردم خرید -حالا چه با دادن وعده باشد یا پول پاشی- قطعاً در مجلس رای خود را برای اینکه جواب مردم را بدهد می‌فروشد.

* آقای دکتر! شما ازجمله افرادی هستید که بواسطه تحصیل و فعالیت و مسئولیت هایی که داشتید، از نزدیک با موضوع توانمندی هسته ای کشور آشنایی دارید، به نظر شما رویکرد مجلس یازدهم در قبال برنامه هسته‌ای چه باید باشد؟

در مجلس یازدهم چون اکثر نمایندگان آن جدید هستند باید توجیه شوند. برخی از آنها عمق مسئله هسته‌ای کشور را نمی‌دانند. به اعتقاد بنده مجلس باید در مسائل راهبردی وارد شود و موضوعات راهبردی را از حیطه تصمیم گیری دولت و احزاب سیاسی خارج کند.

مشکل ما الان این است که احزاب می‌تواند از مسائل راهبردی در جهت پیشبرد اهداف سیاسی خود استفاده کنند آنها با دادن وعده های معیشتی و برخی مسائل دیگر موضوعات راهبردی را قربانی خواسته‌های خود می‌کنند. همان اتفاقی که از سوی جریانات سیاسی که دستگاه اجرایی را در دست دارند، درباره برنامه هسته‌ای اتفاق افتاد و یا در مورد پیشرفت های فضایی. البته خوشبختانه چون ما یک مرکزیت هوشمند تصمیم‌گیر در کشور داریم و قانون برخی حیطه ها را به روشنی از هم جدا کرده از دست اندازی برخی احزاب هر چند دستگاه اجرایی را در اختیار داشته باشند به برخی منافع جلوگیری شده است.

* * دولت می خواست بدون نظر مجلس و شورای عالی امنیت ملی برجام را اجرا کند

درباره برجام هم دولت یک لجاجت هایی را داشت و می خواستند بدون نظر شورای عالی امنیت ملی و بدون نظر مجلس آن را اجرا کنند که رهبر معظم انقلاب با فرمودند این دو بخش باید نظر بدهند. البته این‌ها برجام را تصویب نکردند چون اصلاً برجام برای تصویب نبود دولت اجازه گرفت که آن را اجرا کند اما 28 شرط برای اجرا به دولت ابلاغ شد که در مجلس یازدهم باید مشخص شود کدام یک از این شروط اجرا شده و کدام یک اجرا نشده است و مجلس به آنها ورود کند.