پیامهای مهم سفر عبدالمهدی به تهران

خبرگزاری مهر: «عادل عبدالمهدی» نخست وزیر عراق روز شنبه هفته جاری در صدر هیأتی بلندپایه وارد تهران شد. وی در بدو ورود خود به تهران مورد استقبال «حسن روحانی» رئیس جمهوری اسلامی ایران قرار گرفت. دو طرف در جریان این دیدار در خصوص تحولات منطقه و روابط دوجانبه بحث و تبادل نظر کردند.

نخست وزیر عراق در نشست خبری مشترک با حسن روحانی در روز شنبه ضمن تشکر از استقبال مقامات ایرانی گفت: «از میزبانی بسیار خوب دولت و ملت شریف ایران بسیار متشکریم. همچنین بعثت پیامبر بزرگ اسلام و سال نو را به ملت بزرگوار ایران تبریک می گویم. با اینکه این تبریک را با تأخیر بیان می‌کنم ولی وظیفه ماست که سال نو را به شما تبریک بگوییم. بسیار خرسندم که در جمهوری اسلامی ایران حضور دارم».

وی با بیان اینکه ایران یک کشور مسلمان، همسایه و دوست است، اظهار داشت: «ایران کشوری است که دارای فرهنگ و تمدن عمیقی است که در عمق تاریخ نفوذ کرده است. گمان نمی‌کنم هیچ دو کشوری را بشود در دنیا پیدا کرد که مثل ایران و عراق چنین عمق و قدمت تاریخی داشته باشند. ایران و عراق فرهنگ و تمدن بسیار عمیقی دارند که همین فرهنگ و تمدن دستاوردهای بسیاری را تقدیم بشریت کرده است». نقش مهم جمهوری اسلامی در ثبات عراق

یکی از پیام‌های مهمی که «عادل عبدالمهدی» نخست وزیر عراق در جریان سفر به ایران به طرف‌های مختلف منطقه‌ای و بین المللی مخابره کرد، نقش مهم و راهبردی جمهوری اسلامی ایران در حمایت از دولت و ملت عراق در برابر خطر تروریسمِ تکفیری بود. در همین ارتباط، عبدالمهدی با بیان اینکه جمهوری اسلامی ایران برای مقابله با تروریسم به عراق کمک کرد، گفت: «با این کمک‌ها ما توانستیم پیروزی‌های بسیار زیادی را به دست آوریم. موفقیت‌های زیادی در این زمینه حاصل شد تا جایی که امروز ثبات و صلح بیشتری را در عراق شاهد هستیم».

این پیام واضح، روشن و شفاف نخست وزیر عراق در واقع پاسخی به برخی طرف‌های منطقه‌ای و بین المللی محسوب می‌شود که همواره برای مصادره به مطلوبِ دستاوردهای سیاسی و میدانی علیه تروریست‌های تکفیری در عراق تلاش کرده و می‌کنند. درست به همین دلیل است که پیام عبدالمهدی در این زمینه از اهمیت بسزایی برخوردار است.

عبدالمهدی با این اظهارات خود در واقع این پیام را نیز منتقل کرد که قطع ارتباط و یا کاهش مناسبات با کشوری که در سخت‌ترین شرایط در کنار بغداد بوده است، ممکن نیست. بدین ترتیب، «عادل عبدالمهدی» نخست وزیر عراق به صورت تلویحی به برخی فشارهای خارجی برای تأثیرگذاری بر روابط تهران بغداد پاسخ داد. در این ارتباط، عبدالمهدی تأکید کرد: «ما در گذشته گفته‌ایم و امروز هم بر این موضوع تاکید داریم که در خوشی و ناخوشی در کنار هم هستیم».

روابط تهران بغداد؛ الگوی مناسبات منطقه‌ای

در جریان سفر نخست وزیر عراق به تهران شاهد آن بودیم که دو طرف بر لزوم تقویت و گسترش روابط و مناسبات دوجانبه در تمامی زمینه‌ها تأکید کردند. طرف‌های ایرانی و عراقی بر لزوم تحقق این هدف که حجم تجارت‌های فیما بین در آینده به ۲۰ میلیارد دلار هم برسد، تأکید داشتند. این مسأله نشان می‌دهد که روابط میان ایران و عراق در حال حاضر فصل جدیدی را آغاز کرده است و افق‌های روشنی در برابر آن قرار دارد.

آینده روشن روابط میان ایران و عراق موجب شده است تا نخست وزیر این کشور نسبت به تبدیل شدن این روابط و مناسبات به الگویی برای روابط و مناسبات منطقه‌ای، ابراز امیدواری کند؛ اتفاقی که اگر رخ دهد می‌تواند روابط دو کشور را به عنوان مرجعی برای مناسبات میان کشورهای مختلف تبدیل کند.

بدون تردید پس از سفر «برهم صالح» رئیس جمهوری عراق به ایران که چند ماه پیش اتفاق افتاد، سفر «عبدالمهدی» به عنوان نخست وزیر عراق نیز می‌تواند نقش مهم و تعیین کننده‌ای در پیشبرد مناسبات تهران بغداد داشته باشد؛ مسأله ای که روابط دو طرف را یک گام دیگر به سمت مبدل شدن آن به یک الگوی منطقه‌ای، نزدیک تر می‌کند. ایران قربانی رابطه بغداد با جهان عرب نخواهد بود

یکی دیگر از جمله واضح‌ترین و شفاف‌ترین پیام‌های «عادل عبدالمهدی» نخست وزیر عراق در جریان سفر به ایران، این بود که جمهوری اسلامی ایران قربانی روابط و مناسبات بغداد با کشورهای جهان عرب نخواهد بود. در همین راستا، عبدالمهدی تأکید کرد که عراق در عین تلاش برای تقویت روابط با تهران، به دنبال روابطی مناسب با کویت، عربستان، عمان، قطر، امارات، مصر و دیگر کشورها نیز هست.

این اظهارات عبدالمهدی صراحتاً گویای موضع ثابت دولت بغداد در قبال کشورهای مختلف عربی است. عبدالمهدی این پیام را به طرف‌های منطقه‌ای مخابره کرد که به صِرف وجود برخی مشکلات میان کشورهای عربی و تهران، بغداد نمی‌تواند روابط خود با جمهوری اسلامی ایران را وارد چالش کند. کما اینکه وی در عین حال، بر لزوم برقراری روابط خوب و حسنه با کشورهای جهان عرب تأکید کرده است.

در واقع، نخست وزیر عراق سیاست رسمی دولت خود درقبال روابط و مناسبات منطقه‌ای را اعلام و تأکید کرد که هیچ رابطه‌ای قربانی دیگری نخواهد شد. این مسأله نشانگر آن است که دولت بغداد تحت تأثیر فشارهای خارجی برخی طرف‌ها در جهان عرب برای کاهش روابط با جمهوری اسلامی ایران، قرار نگرفته است.

عراق پایگاهی برای تهدید ایران نیست

«عادل عبدالمهدی» نخست وزیر عراق در سفر خود به تهران بر این مسأله تأکید کرد که عراق پایگاهی برای تهدید جمهوری اسلامی ایران نبوده و نخواهد بود. این موضع گیری عبدالمهدی در واقع همان موضعی است که پیشتر «آیت الله سیستانی» مرجعیت عالیقدر شیعیان عراق اتخاذ کرده و اعلام کرده بود که عراق پایگاهی برای تهدید دیگران نیست.

درهمین ارتباط، نخست وزیر عراق در نشست خبری مشترک با رئیس جمهوری کشورمان تصریح کرد: «برخی از خاک عراق، تهدیداتی را نسبت به شما اعمال می‌کنند ولی ما عزم خود را جزم کرده‌ایم تا در برابر هر تهدیدی از هر کشوری بایستیم. قانون اساسی عراق به طور کامل ممنوع کرده است که از اراضی آن علیه کشورهای دیگر استفاده شود».

عبدالمهدی با بیان اینکه تهران و بغداد تلاش می‌کنند تا با این حرکت‌ها مبارزه کنند و مانع این حرکت‌ها شوند، گفت: «باید تلاش خود را انجام دهیم تا صلح و ثبات در منطقه ایجاد شود و روابط صحیح پایه ریزی شود». شاید بتوان از این موضع شفاف نخست وزیر عراق به عنوان مهمترین پیام آن در جریان سفر به تهران یاد کرد؛ پیامی که طرف‌های بیگانه قطع به یقین آن را دریافت کرده‌اند.

در هر صورت، به نظر می‌رسد که سفرهای متقابل مقامات ایرانی و عراقی فصلی نوین در تاریخ روابط دوجانبه میان تهران و بغداد را رقم زده است و با وجود تلاش‌های خارجیِ بی وقفه برای برهم زدن این روابط، باید در آینده منتظر گسترش و تقویت آن در سطوح مختلف باشیم.