مدیریت لاریجانی از برجام تا FATF

خبرگزاری فارس: چرا با وجود آنکه علی لاریجانی تجربه موفق به تصویب رساندن طرح مربوط به برجام در ۲۰ دقیقه را داشت، دیروز از اظهارنظر مخالفان CFT در مجلس جلوگیری نکرد؟

دیروز برخلاف برخی پیش‌بینی‌ها لایحه «الحاق دولت جمهوری اسلامی ایران به کنوانسیون بین‌المللی مقابله با تامین مالی تروریسم» موسوم به CFT همانند طرح «اقدام متناسب و متقابل دولت جمهوری اسلامی ایران در اجرای برجام» در عرض ۲۰ دقیقه به تصویب مجلس نرسید و مخالفان و موافقان تقریباً با وقت کافی توانستند نطق خود را انجام دهند.

چرا با وجود آنکه علی لاریجانی در مجلس نهم تجربه موفق به تصویب رساندن طرح مورد نظر خود در ۲۰ دقیقه را پشت سر خود داشت، دیروز، بر عکس به مخالفان اجازه داد صحبت کنند؟ در حالی که روز ۲۱ مهر ۱۳۹۴ و در جریان بررسی جزییات طرح ناظر به اجرای برجام، از مجموع ۱۹۷ پیشنهاد ارسال شده به هیئت‌رئیسه صرفاً اجازه مطرح شدن پیشنهاد حسین سبحانی‌نیا نماینده نزدیک به لاریجانی داده شد، که پس از تصویب آن‌ها رئیس مجلس اعلام کرد که «فرصت اندک است» و از این رو از نمایندگان خواست تذکرات آیین نامه‌ای، اخطار‌های قانون اساسی و سایر پیشنهاد‌های خود را راجع به دیگر جزییات طرح مطرح نکنند و اجازه دهند طرح با سرعت بیشتری تصویب شود.

وی در پاسخ به اعتراضات و تذکرات بعدی تعدادی از نمایندگان مبنی بر این که آیین‌نامه مجلس در زمینه استماع تذکرات و اخطارهایشان در حین بررسی طرح سه ماده‌ای رعایت نشده است، گفت: «پیش از جلسه یک وفاقی حاصل شد که در کل ما این را بپذیریم با توجه به مشکلاتی که کشور دارد بنابراین نمایندگان کمک کردند و الزامی هم نبود! دوستان لطف کردند و کمک کردند که این مسئله انجام شود و یک قواره‌هایی هم وجود دارد که بنا بود رعایت شود».

علی لاریجانی البته نگفت آنچه از آن به‌عنوان «کمک» و «لطف» نمایندگان در تصویب طرح «اقدام متناسب و متقابل دولت جمهوری اسلامی ایران در اجرای برجام» طی ثُلث ساعت یاد می‌کند، شامل موارد ذیل هم می‌شود یا نه؟

ـ. تجمع معترضان در مقابل جایگاه هیئت‌رئیسه

ـ. فریاد‌های مکرر حمید رسایی، علیرضا زاکانی، سیدمحمود نبویان و ... در اعتراض به خاموش نگه داشتن میکروفون مخالفان در طول بررسی طرح

ـ. گریه‌های علی‌اصغر زارعی ناشی از ناراحتی نسبت به تحریف محتوا خواندن و نقل قول غیرصحیح از جلسه سه نفره شب گذشته آن روز میان علی شمخانی دبیر شورای عالی امنیت ملی، سیدعلی اصغر حجازی عضو دفتر رهبر انقلاب و علی لاریجانی

همچنان که هیچگاه نیز توضیح نداد که منظورش از «قواره»‌هایی که بنا بود رعایت شود نیز چیست؟

امّا دیروز اتفاقاتی از این دست در مجلس نیفتاد و لاریجانی نیز ریسک مطرح شدن سخنان مخالفان را از تریبون مجلس به جان خرید.

ظاهراً لاریجانی در نتیجه یک مجموعه تلاش‌ها اطمینان خاطری نسبی از بابت تصویب لایحه پیوستن به CFT برای خود حاصل کرده بود؛ بنا بر آنچه برخی نمایندگان از جمله سیدحسین نقوی حسینی تصریح داشته است، رئیس مجلس طی هفته‌های اخیر کوشید با برگزاری جلسات مکرر، رؤسای کمیسیون‌ها و فراکسیون‌های مجلس را برای تصویب برنامه جامع FATF متقاعد کند. به گفته وی، علی لاریجانی برای رای آوردن این برنامه، دست‌کم هفت جلسه در مجلس برگزار کرده است.

نقوی حسینی عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس:

تلاش لاریجانی برای طرح و تصویب الحاق به کنوانسیون مربوط به FATF واقعاً تعجب برانگیز است.

با این حساب می‌توان نتیجه گرفت که لاریجانی در هدایت نرم مجلس به مسیر تصویب برنامه جامع گروه ویژه اقدام مالی ـFATFـ به خلاف شیوه سختی که برای تصویب طرح مربوط به برجام در پیش گرفت، شاید میوه تجربه‌ای را چید که در آن ۲۰ دقیقه پرجدال و آشوب مجلس نهم کسب کرده بود و آن، ضرورت رایزنی منظم و متعدد از قبل با کمیسیون‌ها و فراکسیون‌های مجلس به‌منظور اقناع هرچه بیشتر نمایندگان و افزایش حداکثری احتمال تصویب CFT بود، که تا حد ممکن فارغ از نگرانی نسبت به ابراز مخالفت‌های اثرگذار، به مخالفان فرصت صحبت در صحن بدهد.

البته احتمال لحاظ داشتن یک تفاوت میان ۲ مجلس نهم و دهم نیز از سوی لاریجانی در انعطاف دیروزش در برابر مخالفان CFT کم نیست و آن اکثریت بودن مجموع نمایندگان اصلاح‌طلب و حامی دولت در مجلس نسبت به نمایندگان اصول‌گراست.

آیا لاریجانی ۲ سال پیش و هنگام بررسی طرح «اقدام متناسب و متقابل دولت جمهوری اسلامی ایران در اجرای برجام» در مجلس نهم که اصول‌گرایان آن بیشتر از مجلس دهم بودند، به‌خاطر آنکه احتمال تصویب طرح مربوط به اجرای برجام، تحت تأثیر نطق مخالفان پایین نیاید، مانع طرح پیشنهاد‌های بیشتر و شنیده شدن تذکرات و اخطار‌های نمایندگان مخالف شد؟

دغدغه‌ای که به نظر می‌رسد دیروز و در جریان بررسی لایحه پیوستن به CFT در مجلس دهم با اکثریت اصلاح طلب و اعتدالی، ذهن لاریجانی را مشغول نکرده بود و با اطمینان نسبی از ترکیب رأی وکلای ملت، اجازه نطق مخالفان و استماع اعتراضات و تذکرات را داد.