تخلف سازمان هواپیمایی و «آسمان» در حادثه تهران-یاسوج

خبگزاری ایسنا: بهرام پارسایی با اشاره به نشست کمیسیون اصل ۹۰ برای بررسی حادثه سقوط هواپیمای تهران یاسوج گفت: این جلسه با حضور تیم بررسی سانحه تشکیل شد و بعد از ارائه توضیحات بخش‌های مختلف تیم بررسی سانحه، کارشناسان کمیسیون توضیحات خود را ارائه دادند. این توضیحات در حالی انجام شد که سازمان هواپیمایی علی‌رغم مکاتبات این کمیسیون و بر خلاف صراحت قانون تاکنون بخش زیادی از مدارک درخواستی را در اختیار کمیسیون قرار نداده و شرکت فرودگاه‌ها هم به تعدادی از موارد پاسخ نداده یا جواب غیر مرتبط داده است.

وی با بیان اینکه یک تیم دانشگاهی نیز با کمیسیون همکاری میکند، افزود: تیم تخصصی کمیسیون اصل ۹۰ به سه روش زیر اثبات کرد که یخ زدگی در هواپیما باعث استال (واماندگی؛ سرعت و زمانی که هواپیما‌ها در این زمان و سرعت به سمت زمین خواهند رفت) هواپیما و نهایتا سقوط آن شده است. این سه روش به شرح زیر است:

١. با استفاده از پارامتر‌های جعبه سیاه هواپیما و تعیین سرعت استال که بسیار بالاتر از سرعت استال هواپیما است و مطابق کتاب پروازی هواپیما مربوط به زمان یخ‌زدگی است.

٢. تحلیل کاهش پرفورمنس هواپیما با توجه به اینکه خلبان قدرت موتور‌ها را به بیش از حداکثر قدرت لازم برای پرواز در ارتفاع ۱۴۷۶۰ متر افزایش داده لیکن هواپیما نتوانسته ارتفاع را حفظ کند. شروع کاهش ارتفاع زمانی بوده که هواپیما توسط سیستم اتوپایلوت (خلبان اتوماتیک) کنترل می‌شده است و خلبان در شروع کاهش ارتفاع بی‌تاثیر بوده است. این موارد نشانه کاهش پرفورمنس هواپیما به دلیل یخ‌زدگی بوده است.

٣. با محاسبات آیرودینامیکی نیرو‌هایی وارد بر هواپیما محاسبه شده و نشان داده شده است که در شرایط پروازی اگر یخ‌زدگی اتفاق نمی‌افتاد نیروی وارد به هواپیما قادر بوده نه تنها ارتفاع هواپیما را حفظ کند بلکه باعث اوج گرفتن هواپیما با سرعت مناسب شود. محاسبات نشان می‌دهد نیرو‌هایی آیرودینامیکی برای حفظ ارتفاع این هواپیما حتی اگر وزن آن ۵۰٪ بیشتر بود کافی بوده است.

پارسایی ادامه داد: تیم بررسی سازمان هواپیمایی کشوری دلیل مستندی برای رد موارد فوق ارایه نکردند و درخواست کردند که به صورت کتبی مکاتبه و بررسی و پاسخ داده شود. همچنین تیم بررسی سازمان هواپیمایی کشوری اصرار می‌کنند که حتی با پذیرش یخ زدگی خلبان را مقصر معرفی کنند.

سخنگوی کمیسیون اصل ۹۰ مجلس یادآور شد: برخی از دلایل قید شده در گزارش سازمان هواپیمایی کشوری مبنی بر مقصر بودن خلبان در کمسیون مورد بحث قرار گرفت و غیر مرتبط بودن آن‌ها با سانحه و یا نادرست بودن آن‌ها با ادله به تیم بررسی سانحه هواپیمای کشوری عنوان شد. این نماینده مجلس همچنین گفت: تیم کمیسیون و همچنین تیم بررسی سانحه سازمان هواپیمایی کشوری همگی اعلام کردند که به دلیل شرایط نامساعد و بسیاربد آب و هوایی و محدودیت‌های این نوع هواپیما، پرواز روز سانحه نباید انجام می‌گرفت. در این بخش تخلف شرکت آسمان و عدم نظارت صحیح سازمان هواپیمایی کشوری وجود داشته است.

وی در خصوص اشکالات فرودگاه یاسوج نیز اظهار کرد: عدم تجهیز فرودگاه یاسوج به رادار و خرابی سیستم DME نیز بحث شد که تیم بررسی سانحه سازمان هواپیمایی کشوری اعلام کرد در قالب توصیه‌های ایمنی، اشکالات شرکت فرودگاه‌ها اعلام شده و از کمیسیون اصل ۹۰ برای اجرایی شدن آن‌ها درخواست همکاری کرد. در صورت پوشش راداری منطقه که طبق برنامه پنجم توسعه باید انجام میگرفت این سانحه اتفاق نمی‌افتاد. مشکل مغایرت مکالمات هواپیما و مراقبت پرواز که توسط شرکت فرودگاه‌ها پیاده شده با نوار مکالمات جعبه سیاه نیز از موارد مربوط به این بخش است.

نماینده مردم شیراز در مجلس ادامه داد: بررسی‌های کمیسیون اصل ۹۰ که توسط کارشناس و نماینده شرکت ATR نیز تایید شده است نشان می‌دهد امریه صلاحیت پروازی (AD) مربوط به تجهیز هواپیمای سانحه دیده به سیستم تشخیص یخ زدگی با اینکه از سال ۲۰۰۹ توسط کشور طراح صادر شده است و حداکثر تا سال ۲۰۱۶ فرصت داشته است بر روی هواپیمای سانحه دیده انجام نشده است. در این موضوع شرکت آسمان نه تنها تخلف کرده بلکه موضوع را نیز از سازمان هواپیمایی کشوری کتمان کرده است. در اظهاریه شرکت آسمان به سازمان هواپیمایی کشوری عنوان شده است که همه امریه‌های صلاحیت پروازی انجام شده است؛ البته ضعف نظارتی سازمان هواپیمایی کشوری در این موضوع مشهود است.

هواپیما‌های ATR به سیستم جدید تشخیص یخ‌زدگی مجهز شوند

پارسایی با بیان اینکه بیش از ۱۰ فروند هواپیما ATR از سال ۱۹۹۴ تا کنون بدلیل یخ زدگی دچار سانحه و یا حادثه جدی شده اند، گفت: با عنایت به موارد فوق ما به سازمان هواپیمایی کشوری اعلام میکنیم قبل از اینکه هواپیمای ATR دیگری در اثر یخ زدگی سقوط کند به دور از هرگونه تعصب و یا دفاع از عملکرد گذشته اقدام لازم جهت تجهیز این هواپیما‌ها را به سیستم جدید تشخیص یخ‌زدگی مجهز کند.

وی در پایان گفت که نهایتا نتیجه جمع بندی کمیسیون اصل نود در قالب گزارش به صحن علنی مجلس ارائه و به اطلاع مردم خواهد رسید و یک نسخه آن نیز جهت رسیدگی به قوه قضاییه ارارئه می‌شود.