شرکت ها از ترس آمریکا با ما کار نمی کنند/ بدترین سناریوی ممکن در مورد برجام چیست؟

سرویس سیاسی فردا: در هفته‌ای که فیلتر تلگرام به مهم‌ترین خبر اصلی تبدیل شده است و قیمت دلار نیز تا ۷ هزار تومان در بازار دلال‌ها بالا رفته، خبر‌های مرتبط با برجام و برنامه ایران در برابر اقدامات احتمالی ترامپ اندکی کم رنگ شده است. در عین حال، در همین هفته برخی اعترافات جالب از زبان مقامات دولت روحانی، زوایایی دیگری از مشکلات کشور با برجام، حتی در صورت ادامه آن توسط ترامپ بار دیگر روشن شده است.

در حالی که روزنامه اصلاح طلب اعتماد امروز در مطلبی، بدون توجه به کارشکنی‌های متعدد آمریکا و اروپا در مسیر رفع تحریم ها، سخن از برجام دوم گفته و تاکید کرده است که ایران باید هر طور شده در برجام و مسیر تنش زدایی باقی بماند، علی ماجدی سفیر ایران در برلین در گفتگویی با شرق به بیان واقعیاتی تلخ از نرسیدن ایران به مشوق‌های اقتصادی برجام پرداخته است. احمدصالح صفار در روزنامه اعتماد درباره سناریوی پس از بیرون آمدن ترامپ از برجام نوشته است: در این سناریو که در چارچوب حفظ برجام قابلیت اجرایی خواهد داشت، ایران و دولت‌های موثر اروپایی در توافق هسته‌ای به همراه چین و روسیه به صورت گسترده و هدفمند به گسترش تعاملات اقتصادی و تبادلات تجاری خواهند پرداخت. این در حالی است که ماجدی سفیر ایران در برلین، اعتراف کرده است که همین الان هم شرکت‌های اروپایی علی رغم حضور آمریکا در برجام، حاضر به مشارکت گسترده با ایران نیستند. ماجدی در این رابطه گفته است: در زمینه پتروشیمی، آلمان‌ها برای مشارکت در پروژه‌های زیادی در حال مذاکره هستند، ولی شرایط سیاسی را بررسی می‌کنند. واقعیت این است که از شدت و حدت برخی از این پروژه‌ها برای همکاری با ایران، مثل پروژه‌های نفتی کاسته نشده است؛ اما به دلیل وابستگی‌ای که در اقتصاد جهانی وجود دارد، در واقع شرکت‌هایی که در آمریکا فعال هستند و از تجارت با آمریکا سود می‌برند، قطعا برای همکاری دچار تردید شده‌اند. مثلا ما در زمینه پتروشیمی در یک پروژه استثنائی و بزرگ انتخاب شدیم؛ هرچند الان مذاکراتش قطع نشده، ولی کند شده است. این کندی مذاکرات نیز بعد از آخرین اعلام ترامپ درباره برجام رخ داده است. به‌عمد مذاکرات را طولانی می‌کنند تا ببینند در ۲۲ اردیبهشت چه اتفاقی خواهد افتاد. البته یک سناریوی بدتر نیز توسط ماجدی بیان شده است که می‌تواند حتی از خروج آمریکا از برجام نیز خطرناک‌تر باشد. واقعیت این است که در صورت خروج آمریکا از برجام ایران نیز می‌تواند طبق این شرایط برای آینده سیاست خارجی و اقتصاد داخلی تصمیم گیری کند و بر مبنای تحریم‌های احتمالی اقدامات لازم را انجام دهد، اما در صورت ماندن ترامپ در برجام، تهدید‌های وی می‌تواند مانع از مشارکت شرکت‌های خارجی با ایران در زمینه اقتصادی شود و در عین حال، ایران نیز اگر بخواهد با این روند مقابله کند، به عنوان ناقض برجام شناخته خواهد شد.

ماجدی در این زمینه گفته است: یکی از گزینه‌هایی که به نظر من می‌رسد، همین است. چون ترامپ با این شیوه، عملا جلوی فعالیت‌های اقتصادی و بهره‌مندی ما از برجام را می‌گیرد. شرکت‌های کوچک و متوسط آلمانی که با آمریکا تجارت ندارند، یا تجارت محدودی با این کشور دارند به‌هیچ‌وجه در تعداد کار‌هایی که انجام شده و تعدادی که در دست اجراست، تغییر نکرده و گسترده‌تر هم شده است؛ اما شرکت‌ها سیاست واحدی ندارند.پروژه‌های بلندمدت یک حالت بلاتکلیفی دارند؛ یعنی یک مقدار جلو می‌رود و دوباره متوقف می‌شود. باز سیاست شرکت‌ها با هم متفاوت است. من نمی‌توانم اسم شرکت‌ها را ببرم.