اعتراف عراقچی به بی نتیجه بودن برجام

سرویس سیاسی فردا: مشروح گفتگوی مهر با عباس عراقچی، معاون سیاسی وزیر امور خارجه را در زیر می‌خوانید: جزئیات وقایع سفارت ایران در انگلیس به چه صورتی بود که باعث شد شما به عنوان معاون سیاسی وزیر امور خارجه ورود کنید و شخصاً با سفیر انگلیس در ایران تماس بگیرید؟ عراقچی: تصور می‌کنم در خصوص اتفاق تعرض به سفارت ایران در انگلیس موضوع پنهانی نمانده است و همه جزئیات بلافاصله اطلاع رسانی شد. یک عده‌ای با استفاده از نردبان وارد بالکان سفارت شدند و به پرچم ما اهانت کردند و شروع به تبلیغات کردند. سفارت ما فورا با پلیس تماس می‌گیرد و پلیس نیز بلافاصله در صحنه حاضر می‌شود. اگرچه به اعتقاد ما در برخورد با اخلالگران تعلل صورت گرفته است.

تلاش پلیس این بوده که بدون درگیری و از طریق صحبت این ماجرا تمام شود و به همین دلیل حدود سه ساعتی این ماجرا به طول کشیده است که به نظر ما کاملاً غیر ضروری بوده و بعد از آن پلیس با استفاده از نردبان‌های متحرک به بالکان ورود پیدا می‌کند و افراد را دستگیر می‌کند. البته در حفاظت از سفارت، سفیر و کارمندان، پلیس اقدامات خود را انجام می‌دهد و پوشش لازم برقرار می‌شود، اما آنچه که از نظر ما محل اعتراض است این است که پلیس اولا در جلوگیری از این حادثه، و ثانیا در خاتمه سریع آن تعلل داشته است. ما همان شب مراتب اعتراض خود را به سفیر انگلیس در تهران منتقل کردیم و بر حفظ جان دیپلمات‌های خود و همینطور برای دستگیری اخلال گران تاکید کرده و هشدار دادیم. ما پیگیر تعرض به سفارت ایران در لندن هستیم تا افرادی که به سفارت ایران تعرض کردند، در دادگاه محاکمه شوند. ما پیگیر تعرض به سفارت ایران در لندن هستیم تا افرادی که به سفارت ایران تعرض کردند، در دادگاه محاکمه شوند روز پس از حادثه، سفیر انگلیس توسط مدیرکل اروپا وزارت امور خارجه احضار شد و در آن دیدار مجدداً مراتب اعتراض ایران به آن‌ها ابلاغ و بار دیگر تاکید شد که تامین امنیت سفارت جزو مسئولیت‌های دولت میزبان است. همچنین به آن‌ها گفتیم که تدابیر لازم برای آینده را باید در نظر بگیرند. ضرورت تماس شما به عنوان معاون سیاسی وزارت خارجه با سفیر انگلیس چه بود؟ با توجه به اینکه احضار سفیر توسط مدیرکل مربوطه انجام می‌شود... عراقچی: در شب حادثه ما در شرایطی بودیم که این افراد در بالکان سفارت حضور داشتند و هر لحظه احتمال ورود آن‌ها به داخل سفارت وجود داشت و لذا باید اقدام فوری انجام می‌شد. در آن موقع شب و لحظات بحرانی فرصت احضار سفیر و اعتراض وجود نداشت؛ بنابراین بلافاصله تماس‌های تلفنی برقرار شده و نگرانی خود را به سفیر انگلیس ابلاغ کردیم و این در حالی بود که عملیات پلیس هم در حال انجام بود. اطلاع رسانی هم خوب انجام شد، سفیر ما هم از طریق توئیت‌های مختلف اطلاع رسانی کردند. خوشبختانه هم سفیر و هم دیگر کارکنان سفارت در داخل سفارت بودند و با پلیس هم هماهنگی‌های لازم را انجام دادند و نهایت ماجرا خاتمه پیدا کرد، ولی پیگیری‌های ما ادامه خواهد داشت؛ هم برای اینکه چرا پلیس نتوانسته از وقوع چنین موضوعی جلوگیری کند و هم برای اینکه چرا ماجرایی را که از نظر ما می‌توانست ده دقیقه‌ای جمع شود را سه ساعته خاتمه داد. آیا پیگیری‌های وزارت خارجه منتهی به این موارد می‌شود یا در سطحی بالاتر توسط آقای ظریف با همتای انگلیسی خود نیز مطرح می‌شود؟ عراقچی: همه اقدامات لازم انجام شده است و اقدامات بیشتری نیز در جریان است. احضار سفیر هم انجام شد. ضمنا در همان اولین تماس‌هایی که با مقامات وزارت خارجه انگلیس داشتیم، رسما از طرف دولت انگلیس از ما عذر خواهی کردند، سفیر انگلیس هم در جلسه‌ای که احضار شده بود مجدداً عذر خواهی کرد. چه مسائلی در مکالمه تلفنی شما با سفیر انگلیس در شب حادثه مطرح شد؟ عراقچی: اینکه پلیس باید حتما وارد عمل شود و این چهار نفر را دستگیر کند، پلیس باید پوشش امنیتی را برای سفارت و کارمندان ما قائل شود، ما مسئولیت مستقیم جان سفیر و دیپلمات‌های خود را متوجه پلیس می‌دانیم، اینکه باید عذر خواهی شود، اینکه باید موضوع پیگیری شود و افرادی که این اقدام را انجام دادند مجازات شوند و همه این موارد در شب حادثه مطرح شد و اثر آن را هم بلافاصله شاهد بودیم. با توجه به اینکه برخی اظهارات مبنی بر اینکه برجام را با طرف‌های اروپایی اجرایی کنیم مطرح می‌شود، آیا در صورتی که این اقدام صورت گیرد، اساساً تامین کننده منافع کشور است و اهداف برجام محقق می‌شود؟ بالاخره تیم مذاکره کننده هسته‌ای بیشترین جلسات را با طرف‌های آمریکایی داشتند که نشان می‌دهد طرف آمریکایی را در تحقق اهداف برجام منشا تاثیر جدی‌تر می‌دانند؟ عراقچی: در این رابطه بحث‌هایی شده و برخی هم نظرات موافق و مخالف خود را مطرح کردند که آیا می‌توان بدون حضور آمریکا برجام را ادامه داد یا خیر. موضع و جمع بندی ما این نیست که بدون حضور آمریکا و خروج یکجانبه آن‌ها از برجام و نقض تمامی تعهدات آمریکا، برجام بتواند ادامه پیدا کند. البته موضع ما پیش از این صراحتا گفته شده است و آن اینکه ما تا زمانی به برجام متعهد هستیم که منافع ما تامین می‌شود. با اروپا، با آمریکا و یا بدون حضور آنها، صرفا تا زمانی که منافع ما در برجام تامین شود در آن توافقنامه خواهیم ماند. جمع بندی ما این است که اگر آمریکا از برجام خارج و تحریم‌های یکجانبه آن‌ها برگردد، حتما ما برجام را ادامه نخواهیم داد چرا که منافع ما تامین نخواهد شد. هم به دلیل بازگشت تحریم‌های آمریکا و هم به دلیل نقض فاحش برجام توسط آمریکا، تصور ما این است که برجام ادامه پیدا نخواهد کرد. یکی از شروط رهبر معظم انقلاب در موضوع برجام دریافت تعهد کتبی از رئیس جمهور آمریکا برای برداشته شدن تحریم‌ها بود، چرا تیم مذاکره کننده این شرط از شروط رهبر معظم انقلاب را نادیده گرفت؟ اگر این شرط عملی می‌شد شرایط برجام در حال حاضر بهتر نبود؟ عراقچی: آن چیزی که جزو شروط رهبر معظم انقلاب بود این بود که لغو تحریم‌های آمریکا و آن تحریم‌هایی که در کنگره باید اسقاط شود، این‌ها باید کتبا توسط دولت آمریکا اعلام شود و این کار صورت گرفت. فرمان‌های اجرایی جدید رئیس جمهور آمریکا که صادر شدند و دستور‌های وی به وزرای خارجه و خزانه داری آمریکا برای اسقاط تحریم‌های کنگره و دستورات دیگری که برای لغو تحریم‌ها یا اسقاط آن‌ها داد، همه مکتوب انجام شد و در روزنامه رسمی دولت آمریکا هم ثبت شد و به چاپ رسید. باید دانست این‌ها جزو شروطی بود که اگر اجرایی نمی‌شد اجازه اجرای برجام داده نمی‌شد. این‌ها انجام شد و به هیات نظارت بر اجرای برجام و مقام معظم رهبری ارائه شد و بعد از آن ما اجازه اجرای برجام را پیدا کردیم؛ بنابراین همه این‌ها به موقع خودش و به صورت کتبی انجام شده است. برخی از دوستان در دستورات کتبی که رئیس جمهور آمریکا داد تشکیک کردند که آیا شامل فلان بند و قانون هم می‌شود یا نه، که در آن زمان آقای کری نامه‌ای نوشت و تاکید کرد که این دستورات شامل اجرایی شدن آن موارد هم خواهد شد و در روز اجرایی شدن خیالتان راحت باشد که این موارد هم به اصطلاح اسقاط خواهند شد، در روز اجرایی شدن هم این مساله صورت گرفت. ما در دو جا داریم که آقای کری نامه داده و امضا کرده است، جای دوم در مورد قانون ویزا بود که خاطرتان باید باشد و شرح آن مفصل است، وی در نامه‌ای که برای ما نوشت گفته بود که این قانون ویزا را برای کسانی که وارد همکاری اقتصادی با ایران شوند اجرایی نخواهند کرد که این نیز صورت گرفت؛ بنابراین شرط مقام معظم رهبری مبنی بر تضمین کتبی تعهدات آمریکا برای لغو و اسقاط تحریم‌ها در روز اجرایی شدن برجام، الحمدلله انجام شد و در روزنامه رسمی دولت آمریکا هم ثبت شده و مکتوب است. آینده برجام را با توجه به اینکه ترامپ برای خروج از برجام ضرب الاجل تعیین کرده و چندین مرتبه تاکنون تهدید به عدم امضای ادامه تعلیق تحریم‌ها کرده است، چطور ارزیابی می‌کنید؟ عراقچی: ابتدا یک نکته‌ای را توضیح بدهم، در برجام تضمین اجرا با خود کشور‌های مشارکت کننده در برجام است، یعنی هر یک از کشور‌های عضو برجام می‌توانند هر لحظه که بخواهند از آن خارج شوند، این موضوع شامل جمهوری اسلامی ایران هم می‌شود. ما هر لحظه اراده کنیم بر اساس حق حاکمیتی خود این کار را انجام می‌دهیم و هر کشور دیگر هم همینطور است. به یاد دارید که در اسفند ۹۳، چند ماه قبل از به سرانجام رسیدن توافق هسته‌ای و با روشن شدن چشم انداز‌های برجام، ۴۷ سناتور جمهوری خواه آمریکا نامه‌ای سرگشاده خطاب به رهبران ایران نوشتند و گفتند که رئیس جمهور آینده آمریکا می‌تواند با گردش یک قلم برجام را از بین ببرد. واقعیت این است که بله آقای ترامپ الان با یک امضا می‌تواند برجام را از بین ببرد. حتی با عدم امضا هم این کار را می‌تواند انجام دهد، یعنی با عدم تمدید اسقاطیه‌ها تحریم‌های آمریکا باز می‌گردد و برجام از بین می‌رود، اما توجه داشته باشیم که الان یک سال و دو ماه است که آقای ترامپ می‌خواهد آن به اصطلاح گردش قلم (امضا) را انجام دهد، ولی نتوانسته و این به دلیل استحکام برجام است؛ بنابراین تضمین اجرای برجام خود ما هستیم و اینکه شرایطی را بوجود آوریم که هیچ رئیس جمهوری در آمریکا جرات خارج شدن از برجام را پیدا نکند و از هزینه‌های خارج شدن نگران باشد. این شرایط در یک سال و دو ماه گذشته برقرار بود، ترامپ قصد داشته به شعار انتخاباتی خود برای پاره کردن برجام عمل کند، ولی هنوز موفق به این کار نشده است. چند دلیل دارد، یکی استحکام داخلی برجام است، اینکه برجام مصوبه شورای امنیت است و قطعنامه پشت سر آن است، یعنی اگر آقای ترامپ بخواهد برجام را نقض کند و یا به گفته خودش آن را پاره یا اصلاح کند، باید یک قطعنامه شورای امنیت را به عنوان یک عضو دائم شورای امنیت سازمان ملل پاره کند. به لحاظ خارجی هم برجام مورد تایید روسیه و چین، اروپایی‌ها و کل جامعه بین الملل است و شما کسی را جز رژیم صهیونیستی و عربستان نمی‌بینید که خواهان از بین رفتن برجام باشد. مجموعه این شرایط باعث شده که تا کنون برجام مستحکم باقی بماند، اما اینکه در سه یا چهار ماه آینده برجام چه شرایطی را پیدا خواهد کرد، این یک موضوع دیگری است. اینکه ترامپ بالاخره تصمیم بگیرد همه هزینه‌های خروج از برجام را به دوش بکشد و آن‌ها را تحمل کند بحث دیگری است، ولی برجام در داخل خودش از استحکامی برخوردار است که تا کنون توانسته در برابر رئیس جمهور آمریکا که قول داده از آن خارج شود، ایستادگی کند.

درست است که گردش قلم آقای ترامپ را نداشتیم، ولی هنوز به قول آقای سیف و دیگران مراودات بانکی ما ایراد دارد و در عمل «تقریبا هیچ» دستاوردی از برجام عاید ما نشده است؛ با توجه به این شرایط می‌توان آینده را برای برجام متصور بود؟ عراقچی: اتفاقا در عمل خیلی اتفاقات افتاده است که نمی‌شود آن‌ها را انکار کرد. مثلا این که ایران در حال فروش نفت خودش هست. خیلی از موضوعات اصلی در گرو امضای آمریکا است. به عنوان مثال همین موضوعات بانکی که در دست آمریکاست و تا الان هم هیچ اتفاقی نیفتاده است و باید اینگونه گفت که بیشتر منافع ما در حوزه اروپا اتفاق افتاده است. با این شرایط هم باز شما معتقد هستید میتوان آینده‌ای را برای برجام متصور بود؟ عراقچی: فرقی نمی‌کند، آیا برجام منافعی برای ایران داشته یا نه؟ مسلماً داشته و اگر هیچ منافعی نمی‌داشت چه دلیلی بود که در این توافق بمانیم؟ بله این درست است که ما «به طور کامل» نتوانسته ایم از دست آورد‌های برجام استفاده کنیم، این «به طور کامل» را دوستان معمولا جا می‌اندازند؛ واقعیت این هست که وقتی آمریکا دید نمی‌تواند برجام را از بین ببرد، شرایطی را ایجاد کرد که کشور‌های دیگر نگران باشند از کار کردن با ایران و بر اثر همکاری با ایران مورد جریمه‌های آمریکا قرار بگیرند و امروز به دلیل این فضای روانی، خیلی از شرکت‌ها و بانک‌ها با ایران کار نمی‌کنند و این یک واقعیتی است. آیا این نقض برجام است؟ بله. دولت آمریکا متعهد شده که برجام را با حسن نیت و در یک فضای سازنده اجرا کند و فضایی که اکنون وجود دارد، سازنده نیست و این‌ها مواردی است که ما مدعی هستیم که آمریکا نقض برجام انجام داده و حسن نیت لازم را در این خصوص نداشته، نتیجه آن هم این شده که خیلی از شرکت‌ها با ایران همکاری نمی‌کنند. وقتی آمریکا دید نمی‌تواند برجام را از بین ببرد، شرایطی را ایجاد کرد که کشور‌های دیگر نگران باشند از کار کردن با ایران و بر اثر همکاری با ایران مورد جریمه‌های آمریکا قرار بگیرند و امروز به دلیل این فضای روانی، خیلی از شرکت‌ها و بانک‌ها با ایران کار نمی‌کنند و این یک واقعیتی است؛ آیا این نقض برجام است؟ بله. این‌ها خلاف برجام است و باعث شده منافع ما از برجام کم شود، ما «به صورت کامل» تعهدات خود را در برجام انجام دادیم و توقع داریم که «به صورت کامل» منافع ناشی از رفع تحریم‌ها اتفاق بیفتد. اما این بدان معنی نیست که هیچ گشایشی نبوده باشد که اگر نبود دلیلی نداشت در برجام باقی بمانیم. فروش نفت ما به حالت عادی بازگشته، صادرات نفت و پتروشیمی ما به حالت عادی بازگشته، نفت کش‌ها و کشتی‌های ما که به دلیل نبودن بیمه قفل شده بودند امروز دوباره به راه افتاده اند و قس علیهذا. به عنوان نمونه کشتی سانچی که غرق شد، و بسیار جای تاسف دارد که ۳۰ نفر از هموطنانمان در آن حادثه جان باختند، نشان داد که برجام در خصوص بیمه کشتی‌ها و نفت کش‌ها به خوبی کار می‌کند، چرا که این کشتی و بدنه آن؛ محصول آن و هر خسارتی که می‌توانست در قالب آلودگی به دریا بزند بیمه بود. یعنی سه بیمه عمده بین المللی را شامل بود وگرنه بیش از صد‌ها میلیون دلار باید برای آن کشتی می‌پرداختیم. در حوزه بانکی هنوز به حالت عادی قبل از تحریم‌ها برنگشته ایم، اما این علل متعددی هم دارد، یکی همین فضایی است که آمریکا ایجاد کرده، یکی محدودیت‌هایی است که FATF به دلیل پولشویی اجرا کرده که بحث خود را دارد، یکی تحریم‌های اولیه آمریکا است که هنوز وجود دارد و موضوع برجام هم نبوده، و بخشی از مشکلات هم به بانک‌های داخلی خودمان باز می‌گردد، با این حال همه این‌ها به این معنی نیست که در بن بست بانکی قرار داریم. گشایش‌های خوبی انجام شده، تعاملات مالی زیادی انجام شده یا در حال انجام است، کارگزاری‌های زیادی پس از برجام با صد‌ها بانک خارجی ایجاد شده است و. ضمنا همه شعب بانک‌های ایرانی در خارج از کشور در حال کار کردن هستند. به طور خاص هم نفت ما فروش می‌رود و هم پول آن باز می‌گردد. مهم است توجه کنیم که در شرایط فعلی اقتصادی که مشکلات متعددی هم داریم، تصور اینکه ممکن است ما نفت هم نتوانیم بفروشیم و برجام هم نباشد و نفت ما دوباره به صفر برسد، تصور آسانی برای دولت و مجموعه نظام نیست. ما از برجام منافع بسیاری بردیم، ولی منافع «کامل» نبردیم و همانطور که به برجام کامل متعهد هستیم انتظار داریم به صورت کامل هم از منافع آن بهره‌مند شویم. همانطور که بار‌ها گفتید اگر نقض برجام صورت بگیرد ایران از برجام خارج خواهد می‌شود و الان هم به برخی از نقض برجام توسط امریکا اشاره کردید؛ وزارت خارجه چه زمانی به این نتیجه می‌رسد که با توجه به بدعهدی‌های مداوم و متعدد آمریکا از برجام خارج شود؟ در واقع حد اینکه بالاخره وزارت خارجه به این تصمیم می‌رسد که باید به دلیل نقض عهد طرف مقابل از برجام خارج شود، چه زمانی است؟ عراقچی: ما تا زمانی که منافع کشور از برجام تامین شود، دلیلی ندارد از آن خارج شویم و واقعیت این است که منافع و گشایش‌های بسیاری تاکنون از برجام عاید کشور شده است. این منافع البته کامل نبوده و در خیلی از حوزه‌ها آمریکا با ایجاد فضا علیه ما، از دست یابی کامل ما به منافع برجام جلوگیری کرده است. انتظار دیگری هم نداشتیم. ما از ابتدای انقلاب اسلامی با سلطه آمریکا در تقابل هستیم. تحریم‌های اولیه آمریکا بعد از انقلاب و بعد ازحادثه گروگان گیری و بعد از اینطور مسائل به وجود آمده است. تحریم‌های اولیه می‌گوید هیچ فرد آمریکایی حق ندارد با ایران وارد تعامل و همکاری شود. به همین دلیل ما سیستم دلار را نمی‌توانیم استفاده کنیم. در مذاکرات هم ما این‌ها را می‌دانستیم و به این مسائل ورود نکردیم؛ چرا که حل این مسائل منوط به حل مسائل دو جانبه بود که نه اجازه آن را داشتیم و نه مصلحت بود. تحریم‌های ثانویه آمریکا که مربوط به حوزه هسته‌ای می‌شد، تحریم‌هایی بود که می‌گفت: دیگران با ایران کار نکنند و الان این‌ها همه برداشته شده و همانطور که شاهد هستید، منعی بر کار کردن با ایران نیست، مگر اینکه شرکت‌ها و بانک‌ها بعضا از ترس اینکه مورد جریمه آمریکا قرار گیرند با ایران وارد تعامل نمی‌شوند؛ بنابراین انتظاری هم نبوده که بعد از برجام، آمریکا دشمنی خود را با ایران کنار بگذارد و مثلا همکاری‌های اقتصادی ما با آمریکا شکل بگیرد و یا گسترش پیدا کند. بحث جدی که مطرح شده بود اخیراً اینکه، برخی از کارشناسان اینطور گفتند که یکی از علل اعتراضات دی ماه، تامین نشدن توقعاتی بود که مردم از برجام داشتند و یا به عبارتی شکسته شدن تصور برجام در ذهن مردم، تحلیل شما از این موضوع چیست؟ و آیا توانستیم آن فضایی را که معیشت زندگی مردم را به برجام گره زده بود را محقق کنیم؟ عراقچی: من متخصص مسائل داخلی نیستم، بحث‌های اجتماعی داخلی را هم نمی‌توانم تحلیل کنم و اینکه ریشه این آشوب‌ها چه بود و ... در حوزه صلاحیت بنده نیست و ورود نمی‌کنم. ولی نکته‌ای که مشهود است و درست هم هست این است که انتظارات اقتصادی مردم پس از برجام برآورده نشده است. نکته‌ای که مشهود است و درست هم هست این است که انتظارات اقتصادی مردم پس از برجام برآورده نشده است اینکه تا چه حد انتظارت مردم از برجام واقعی و درست بوده یا نبوده هم مساله دیگری است. انتظارت خیلی‌ها از برجام بالاتر از حد معقول آن بود و متاسفانه همه، اعم از موافقین و مخالفین برجام، در بالابردن بی دلیل این انتظارات نقش داشته اند. باید توجه داشته باشیم که برجام قرار بود یکسری موانع را از سر راه ما بردارد و امروز هم شما هیچ تحریم و یا مانع هسته‌ای نمی‌بینید که قرار بوده برجام آن را بردارد و برنداشته باشد. این موانع که برداشته شده، مانند آن است که موانع حرکت ماشین‌ها در یک مسیر جاده‌ای را برداشته باشیم و ماشین بتواند عبور کند. اما اینکه آن ماشین چه میزان توان داشته باشد، بنزین دارد یا ندارد، موتور آن منظم کار می‌کند یا نه و یا اینکه در مسیر درست حرکت می‌کند یا خیر، این‌ها دیگر به برجام ارتباطی ندارد. از طرف دیگر این را هم باید توجه کنیم که متاسفانه برخی با برخوردی که نسبت به برجام داشتند، امید و اعتماد به نفس را از مردم گرفتند؛ این اتهام که مرتبا بگوییم آمریکا سرِ ما کلاه گذاشته و برخی از روزنامه‌های ما هم علاقه دارند هر روز این موضوع را تیتر کنند، متوجه همه سیستم است. من نمی‌دانم چطور شده است که برخی هر چه را که خانم شرمن و آقای کری بگویند قبول می‌کنند و بلافاصله از حرف‌های آن‌ها استفاده می‌کنند تا به مردم القاء کنند که دیدید سرتان را کلاه گذاشتند. حالا اینکه مردم با این تصوراتی که برایشان ساخته می‌شود، چطور فکر می‌کنند، چه آینده‌ای را برای خود در نظر می‌گیرند و چه سطحی از اعتماد نسبت به کل نظام پیدا می‌کنند؛ این‌ها را دیگر توجه نمی‌کنند. اینکه به مردم مرتبا به درست یا غلط القاء شود که در برجام موفق نشده‌ایم، چه احساسی در مردم ایجاد می‌کنند را باید توجه کرد. با توجه به وقت محدودی که شما دارید، از موضوع برجام خارج شویم. بعد از انتشار خبر مذاکره کره شمالی و آمریکا، شوک جدی‌ای به رسانه‌های دنیا وارد شد. به نظر شما سرنوشت لیبی در انتظار کره شمالی است؟ عراقچی: این یک بحث مفصلی است، از یک طرف شاهد تلاش‌های کره شمالی برای دستیابی به سلاح‌های هسته‌ای هستیم و موضع اصولی جمهوری اسلامی ایران هم مخالفت با اشاعه سلاح‌های هسته‌ای در تمام جهان است؛ ما این قبیل سلاح‌ها را ضد بشری و ضد اسلامی می‌دانیم، همانطور که فتوای صریح رهبر معظم انقلاب اسلامی هم در این خصوص وجود دارد. ما از هر اقدامی که جهت خلع سلاح‌های کشتار جمعی و هسته‌ای باشد، استقبال می‌کنیم، اما اینکه کره شمالی مصلحت خود را در این برهه از زمان چگونه تشخیص می‌دهد، باید منتظر بمانیم؛ چرا که هر کشوری زمانی که احساس می‌کند به توانمندی رسیده است، با اعتماد به نفس وارد مذاکره می‌شود و احتمالاً کره شمالی هم به این نتیجه رسیده است، اما اینکه آیا رفتارش درست است یا اشتباه، این دیگر به تصمیمات رهبران آن کشور بستگی دارد و باید منتظر نتایج اتفاقات آینده باشیم. با توجه به سابقه جنابعالی و حضور شما در مذاکرات هسته‌ای و دیگر عرصه‌های بین المللی، به خصوص مذاکرات با طرف‌های آمریکایی، چه پیشنهادی برای مذاکره با آمریکا به رهبر کره شمالی دارید؟ عراقچی: هنوز هیچ مطلبی به قطعیت نرسیده است؛ باید جلوتر برویم تا صحنه روشن‌تر شود و آن زمان حتماً قضاوت بهتری خواهیم داشت. بالاخره با در نظر گرفتن اینکه مذاکره بین رهبر کره شمالی و رئیس جمهور آمریکا صورت گیرد، شما چه پیشنهادی دارید؟ عراقچی: بگذارید در زمان خودش در مورد آن صحبت کنیم... آقای عراقچی تاکنون موضع وزارت خارجه در رابطه با مسائل موشکی «گفتگوی سیاسی» بوده و در مورد موضوعات موشکی نیز بار‌ها گفته اید که هیچگونه مذاکره‌ای را نخواهید داشت. با توجه به اینکه موضوعات منطقه‌ای را نمی‌توان بدون مباحث موشکی در نظر گرفت، آیا می‌توان گفت که در گفتگو‌های سیاسی در مورد منطقه در مورد مسائل موشکی گفتگویی صورت نمی‌گیرد؟ آیا شما قائل به عدم تفکیک موضوعی که گفته شد، هستید؟ عراقچی: موضع ما کاملاً روشن است و مقام معظم رهبری هم اخیراً این مورد را مجدداً بیان کردند. ما در خصوص مسائل موشکی مطلقاً هیچ‌گونه مذاکره‌ای را نخواهیم داشت و با هیچ‌کس در این رابطه مذاکره‌ای نداشته ایم و نخواهیم کرد. البته باید تفاوت قائل شویم بین «گفتگو» و «مذاکره»، چراکه «گفتگو» به معنی رایزنی سیاسی و «مذاکره» به معنای به تفاهم رسیدن با کشوری دیگر یا با جمعی از کشور‌ها است، که ما این مورد را با هیچ کشوری در خصوص مسائل موشکی نداریم. اما اینکه وزارت خارجه در خصوص مسائل مختلف با کشور‌ها گفتگو و رایزنی داشته باشد، این وظیفه وزارت امور خارجه است و اگر قرار بر عدم گفتگوی ما با کشور‌ها باشد که دیگر نیازی به این وزارتخانه نیست و باید تعطیل شود. کار وزارت خارجه گفتگو، رایزنی، تبیین مواضع، اطلاع از مواضع دیگران و همچنین گفتگو با کشور‌هایی که به جهت رایزنی به ایران می‌آیند، است. لزوماً رایزنی‌های سیاسی هم منجر به مذاکرات سیاسی نمی‌شود و برای همین باید این تفاوت را میان گفتگو و مذاکره قائل شویم. در همین گفتگو‌های سیاسی هم در مورد موضوعات موشکی بحث نمی‌شود؟ عراقچی: ما در این حوزه‌ها به خصوص حوزه موشکی که مربوط به امنیت ملی ما می‌شود هیچ گونه مذاکره‌ای نداریم، ولی اینکه ما در رایزنی‌هایی که داریم ابراز نگرانی کنیم از اینکه چرا منطقه ما را به انبار باروت تبدیل کرده‌اید و یا اینکه چرا در سال گذشته ۱۱۶ میلیارد دلار اسلحه به همسایگان ما فروختید؛ این‌ها بیان انتقادات نسبت به مواضع و عملکرد آن‌ها است. همچنین مواضع خود را مبنی بر اینکه جمهوری اسلامی ایران حق خودش می‌داند که توانمندی‌های دفاعی خود را گسترش دهد بیان می‌کنیم. در مورد بحث‌های موشکی در منطقه در گفتگو‌های سیاسی مورد بحث قرار گرفته است؟ عراقچی: ما در بحث موشکی با هیچ کس مذاکره‌ای نکرده و نمی‌کنیم؛ چرا که بحث امنیت ملی است، در عین حال ما در هیچ صحنه‌ای خجالت نمی‌کشیم که مواضع خودمان را بیان کرده و از موشک‌ها و برنامه موشکی خود دفاع کنیم. ما در خصوص برنامه موشکی و آینده صنعت موشکی کشور، نه از کسی اجازه گرفته‌ایم، نه این کار را در آینده خواهیم داشت و نه مذاکره و مصالحه‌ای داشته‌ایم. بحث‌ها در رابطه با سفر وزیر امور خارجه فرانسه به ایران زیاد است. شما به عنوان معاون سیاسی وزیر امور خارجه جزئیاتی از سفر لودریان به ایران را بفرمایید؟ چه مباحثی در دیدار‌ها مطرح شد؟ عراقچی: مواضع ما کاملاً روشن بود. در بحث برجام اتفاق‌نظری را با طرف فرانسوی داشتیم، مبنی بر اینکه برجام قابل مذاکره مجدد نیست و باید به صورت کامل اجرا شود. در دیدار وزیر خارجه فرانسه با جناب آقایان ظریف و شمخانی، و نیز در دیدار با رئیس جمهور می‌بینید که همگی مواضع ما را در خصوص مسئله موشکی و غیرقابل مذاکره بودن این مسئله به طرف فرانسوی بیان کردند طرف فرانسوی علاقمند است که در خصوص مسائل منطقه‌ای با ما گفتگو‌های بیشتری را داشته باشد و ما هم مواضع خود را به آن‌ها بیان کردیم. در خصوص مسائل موشکی هم هیچ مذاکره‌ای بین ما صورت نمی‌گیرد، اما مواضع خود را به آن‌ها در این خصوص بیان کرده‌ایم. در دیدار وزیر خارجه فرانسه با جناب آقایان ظریف و شمخانی، و نیز در دیدار با رئیس جمهور می‌بینید که همگی مواضع ما را در خصوص مسئله موشکی و غیرقابل مذاکره بودن این مسئله به طرف فرانسوی بیان کردند. سیاست خارجی ما به واقع سیاست شفافی است و هر حرکتی که انجام می‌شود، اخبارش وجود دارد و به اندازه کافی هم در رسانه‌ها مورد بحث و تحلیل قرار می‌گیرد و فکر نمی‌کنم هیچ موضوع دیگری به اندازه موضوع سیاست خارجی مورد علاقه رسانه‌ها و مردم باشد. البته ما هم از این موضوع استقبال می‌کنیم، چرا که سیاست ما در وزارت خارجه، شفاف‌سازی است. وزیر خارجه فرانسه وقتی به کشورش برگشت گفت: به ایران فشار می‌آوریم تا برنامه موشکی خود را محدود کند. آیا این مباحث در گفتگو‌های شما مطرح شده بود؟ عراقچی: به هر حال ممکن است آن‌ها امیال و آرزو‌های زیادی را داشته باشند، ولی به آرزو‌های خود نخواهند رسید.