استیضاح ساندویچی در روز‌های پایانی ۹۶

روزنامه جوان: مجلس شورای اسلامی در روز‌های پایانی سال با استیضاح وزرای راه و شهرسازی، کار، تعاون و رفاه اجتماعی و جهاد کشاورزی هفته‌ای طوفانی را برای دولت رقم زده که تاکنون در تاریخ قوه مقننه بی سابقه بوده است. استیضاح سه وزیر جهاد کشاورزی، راه و شهرسازی و کار، تعاون و رفاه اجتماعی چالشی است که این روز‌ها دولتمردان برای مواجهه با آن آماده می‌شوند.

در این میان فقط آخوندی به عنوان وزیر راه و شهرسازی است که یک بار تجربه استیضاح در مجلس نهم را در سابقه خود دارد؛ استیضاحی که در نهایت با رأی نمایندگان مجلس نهم به ابقای آخوندی در سمت خود به فرجام رسید. با این حال به نظر می‌رسد که این بار آخوندی مسیر سخت‌تری را برای راضی کردن نمایندگان منتقد در پیش رو دارد. علی ربیعی، وزیر کار و رفاه اجتماعی که این روز‌ها خود را آماده پاسخگویی به نمایندگان مجلس می‌کند نیز جدال سنگینی با مشکلات این وزارتخانه در حوزه کارگری دارد. حجتی وزیر جهاد کشاورزی هم در وضعیتی مشابه به‌سر می‌برد. لابی‌ها این بار نیز به کمک وزرا می‌آیند واقعیت این است که علی ربیعی و عباس آخوندی در کسب رأی اعتماد در دولت دوازدهم هم با، اما و اگر‌هایی رو به رو بودند. زمزمه‌های بسیاری در راهرو‌های مجلس و در میانه بررسی صلاحیت کابینه دولت دوازدهم وجود داشت که حاکی از رأی نیاوردن این دو وزیر داشت. با این حال در نهایت هر دو با رأی نسبت بالایی توانستند رأی اعتماد نمایندگان را کسب کنند. مسئله‌ای که بعد‌ها صدای برخی از نمایندگان را در آورد که حاکی از تأثیرگذاری لابی‌های پشت‌پرده در این ماجرا بود. لابی‌هایی که به کار حبیب‌الله بی‌طرف وزیر پیشنهادی نیرو نیامد و وی در نهایت نتوانست از مجلس مجوز وزارت خود را بگیرد. محمد رضاپور ابراهیمی، نماینده مردم کرمان از جمله وکلایی بود که چند ماه پیش و در جریان سؤال از وزیر کار به این نکته اشاره کرد و از بسته شدن شدن دهان نمایندگان سخن به میان آورد. پورابراهیمی در جریان طرح سؤال خود با بیان اینکه در روز رأی اعتماد به وزرا نگذاشتند حرف‌ها را بزنیم و لابی سنگین اجازه نداد با مردم صحبت کنیم، گفت: امروز هم مثل روز رأی اعتماد که تعدادی از افراد را برای لابی آورده بودند همین کار را کردند؛ در حالی که وزیر طبق آیین نامه فقط می‌تواند دو نفر با خودش به صحن مجلس بیاورد. بماند اینکه پور ابراهیمی مدعی شکایت از برخی لابی کنندگان شد و در نهایت مشخص نشد که سرنوشت این شکایات به کجا کشیده است. به هر حال برخی از نمایندگان مجلس حالا و چند ماه پس از آغاز به کار این سه وزیر به این نتیجه رسیده‌اند که وزرای فوق صلاحیت ادامه کار را ندارند. دلایل استیضاح وزرا چیست دربین هر سه وزیر آخوندی با چالش‌های بیشتری روبه رو است. سقوط هواپیمای آسمان سبب شد تا بحث بازخواست جدی از وزیر راه و شهرسازی نیز به میان آید. علاوه بر اینکه در جریان برخی از آشوب‌های دی ماه سال جاری برخی از بدنه معترضان را کسانی تشکیل می‌دادند که نسبت به عدم تکمیل مسکن مهر معترض بودند. در این میان سقوط هواپیمای ATR-۷۲ خطوط هوایی آسمان نیز مزید بر علت شد تا درخواست استیضاح وزیر راه‌وشهرسازی روز ۲۹ بهمن و یک روز پس از سقوط هواپیمای مسافربری آسمان که از تهران راهی یاسوج بود، ارائه شود. «عدم توانایی در مواجهه با بحران‌های موجود در سیستم حمل‌ونقل کشور»، «عدم نظارت بر سیستم ناوگان هوایی و زمینی»، «عدم اجرای برنامه‌های ارائه شده به مجلس شورای اسلامی در نوسازی ناوگان حمل‌ونقل عمومی» و «بی‌انگیزگی در اداره امور وزارتخانه ذی‌ربط» از جمله دلایل استیضاح آقای آخوندی اعلام شده است. البته آخوندی نیز طی یادداشت‌هایی انتقادات سنگینی را متوجه نمایندگان مجلس شورای اسلامی و آن‌ها را به بی توجهی به شرایط موجود و راهکار‌های اساسی برای حل مشکلات متهم کرد. حادثه نفتکش سانچی، طرح تحول سلامت، مدیریت نامناسب زیرمجموعه‌های وزارت کار، بی‌توجهی به حقوق کارگران، وضعیت نامناسب صندوق‌های بازنشستگی و عملکرد نامناسب صندوق کارآفرینی ازجمله محور‌های استیضاح علی ربیعی است. ربیعی از زمان وزارت تا کنون دوبار بحث سؤال را از سر گذارنده و حالا به استقبال استیضاح می‌رود. البته برخی از رسانه‌ها در روز‌های اخیر ذی نفع بودن برخی از افراد خارج از مجموعه وزارتخانه و قطع شدن دست آنان را از دلایل اصلی استیضاح ربیعی عنوان می‌کنند که البته تاکنون با پاسخی از سوی ربیعی روبه رو نشده است.

استیضاح محمود حجتی، وزیرجهاد کشاورزی نیز هفته گذشته اعلام وصول شد. «عدم توانایی درتنظیم بازار محصولات کشاورزی»، «ورشکستگی کارخانه‌های شکر»، «استفاده از مدیران بازنشسته» و «کاهش تولید شیر» از جمله دلایل استیضاح آقای حجتی اعلام شده است. حجتی وزیری است که احتمال عقیم ماندن تلاش استیضاح کنندگان بیش از بقیه وزرا است. شاید این استیضاح فرصتی را برای حجتی فراهم کند تا به منتقدان خود پاسخی محکم بدهد و با گرفتن رأی بالایی از نمایندگان مجلس بتواند مسیر خود را محکم‌تر از گذشته دنبال کند. واعظی و جهانگیری برای دفاع از وزرا دولت تاکنون در این باره موضع گیری خاصی نداشته است. شاید تنها موضع گیری در این باره از سوی اسحاق جهانگیری معاون اول رئیس جمهور باشد. وی در واکنش به اعلام وصول این استیضاح گفت: استیضاح و سؤال حق مجلس است، ولی بهترین دستاورد کشور را عده‌ای به عنوان منفی‌ترین مسئله نشان می‌دهند. در کنار این به نظر می‌رسد که حسن روحانی رئیس جمهور برای دفاع از وزرا در جلسه استیضاح حضور نمی‌یابد. بر طبق اخبار اعلام شده اسحاق جهانگیری و محمود واعظی به نمایندگی از رئیس جمهور در جلسه استیضاح وزرای دولت حاضر خواهند شد.

حتی دلیل تغییر زمان استیضاح ربیعی از روز یکشنبه به روز سه شنبه نیز تلاش برای هماهنگ کردن حضور جهانگیری در مجلس عنوان کرده است. استیضاح ساندویچی در پایان سال ۹۶ با برنامه ریزی عجیب مجلس به نظر می‌رسد قرار است طی دو روزکاری سه استیضاح در صحن علنی مجلس بررسی شود؛ مسئله‌ای که تاکنون سابقه نداشته است. به این ترتیب به نظر می‌رسد که مجلس به صورت ساندویچی قصد استیضاح وزرا آن هم در روز‌های پایانی سال را دارد. اکبر رنجبرزاده، عضو هیئت رئیسه مجلس درباره زمان برگزاری جلسه استیضاح وزرای تعاون، کار و رفاه اجتماعی و راه و شهرسازی در صحن مجلس شورای اسلامی، گفت: جلسه استیضاح ربیعی در نوبت صبح و آخوندی در نوبت عصر روز سه شنبه (۲۲ اسفندماه) برگزار خواهد شد. نماینده مردم اسدآباد در مجلس شورای اسلامی تصریح کرد: همچنین جلسه استیضاح حجتی، وزیر جهاد کشاورزی نیز در روز چهار شنبه برگزار خواهد شد. بررسی استیضاح دو وزیر در دو شیفت می‌تواند تا ۱۰ ساعت به طول بینجامد و طبیعی است که با پشت هم قرار گرفتن این تعداد استیضاح این امکان به صورت جدی وجود دارد که برخی نمایندگان حتی در صورت داشتن اراده قوی برای رأی به استیضاح وزرا هزینه‌های سیاسی چنین اقدامی را نیز در نظر بگیرند.