تله انتخاباتی جناب لاریجانی

روزنامه صبح نو: علی لاریجانی سیاستمداری اثرگذار در مناسبات حاکم در سپهر سیاست کشور است؛ او گام‌های همسو با جریان اصلاحات را با همراهی حجت الاسلام حسن روحانی در انتخابات ریاست جمهوری یازدهم برداشت و سپس برجام، اصلی‌ترین کارویژه دولت یازدهم را به‌سلامتی از خوان بهارستان در مدت بیست دقیقه عبور داد. در دهمین دوره انتخابات مجلس شورای اسلامی، علی لاریجانی با عمل‌گرایی محض، یاران سیاسی خود را در لیست امید قرارداد تا با حضور بازوهای لابی‌گری حامی وی، صدارتش در بهارستان ابقا شود. مأموریت سیاسی علی لاریجانی به همین‌جا ختم نشد؛ او برخلاف جایگاه قانونی خود، در کارزار انتخابات ریاست جمهوری وعده‌های رأی‌ساز رقبای حجت‌الاسلام حسن روحانی را امکان‌ناپذیر دانست. عقد اخوت علی لاریجانی با حسن روحانی با حمایت تمام عیار از کابینه دولت دوازدهم، مستحکم‌تر از گذشته شد. با انتشار عکس گفت‌وگوی علی لاریجانی با رییس دولت اصلاحات در مراسم وداع با پیکر مرحوم حضرت آیت‌الله راستی کاشانی درحسینیه شماره یک جماران، گمانه‌زنی‌ها پیرامون تغییر در الگوی سیاست ورزی علی لاریجانی ،پارلمانتاریست باهوش، در محافل سیاسی به گوش می‌رسد. آیا «تغییر وضعیت» در آرایش سیاسی کشور عامل «تغییر مواضع» علی لاریجانی است؟ یا حامیان دولت برای استمرار ائتلاف سیاسی با اصلاح طلبان از شمشیر داموکلس علی لاریجانی برای تحدید مطالبات استفاده می‌کنند؟ و گزاره محتمل دیگر تله انتخاباتی اصلاح‌طلبان برای علی لاریجانی است. یارگیریِ فیلسوف سیاستمدار آقای غلامحسین کرباسچی، دبیر کل حزب کارگزاران، در ترسیم الگوی رفتاری اصلاح‌طلبان در قبال تحولات سیاسی جاری با حذف خاستگاه و هویت سیاسی اصلاح‌طلبانه، مؤلفه جهت‌گیری منطبق با اهداف این جریان سیاسی را فضل تقدم بخشید و در همین راستا خواهان تاکتیک «یارگیری سیاسی» از بازیگران سیاسی اردوگاه رقیب شد و اظهار داشت: «کار ما باید این باشد که در جهت پیشبرد سیاست‌های اصلاح‌طلبانه از همه نیروهایی که به فکر منافع ملی و کشور هستند، یارگیری کنیم و برای ما مهم نباشد که اگر کسی درگذشته هر اشکالی داشته یا هر موضعی در برابر ما داشته، از او استفاده نکنیم. اگر بعضی از آن‌ها الان به فکر منافع ملی هستند، ما حمایت می‌کنیم؛ یعنی اگر ما برای منافع ملی از همه افرادی که در جناح مقابل هستند، یارگیری کنیم؛ به موفقیت می‌رسیم. اگر از همه نیروهای طرف مقابل یارگیری کنیم، ضرر نمی‌کنیم. در انتخابات ۹۲ و سیاست خارجی ما همین کار را انجام دادیم. این سیاست درست است به نظر من» و مسلماً رییس پارلمان در صدر لیست یارگیری قرار گیرد. علی لاریجانی سیاستمداری از تبار فیلسوفان است و با دقت فلسفی منازعات سپهر سیاست را نظاره می‌کرد؛ در این میان آقای محمدرضا خاتمی از همدلی وی با رفع حصر حکایت کرد؛ عضو برجسته حزب منحله مشارکت اظهار داشت: «اکنون در مساله مهمی مانند رفع حصر ما می‌بینیم که آقای لاریجانی با اصلاح‌طلبان همدلی و همراهی دارد. بنابراین، به این جنبه‌ها باید توجه کرد. سیاست هم به معنای واقعی کلمه یعنی بده-‌بستان، هیچ ایرادی ندارد اگر بخشی از نیروهای سیاسی که با قدرت همراهی می‌کنند، بهره آن را هم ببرند.» پاستور به‌وقت 1400 خیز زودهنگام برای صدارت پاستور میان رییس بهارستان یا معاون نخست پاستور آغازشده است. تکاپو برای گزینه انتخابات 1400 در حالی شروع‌شده که مدت زمان کوتاهی از آغاز دولت دوازدهم می‌گذرد. این اقدامات زودهنگام در معرفی جایگزین روحانی نوید تکاپوهای جدی محافل سیاسی خاص برای کسب یا حفظ قدرت در قوه مجریه در آینده است. حسن روحانی خواهان بازسازی مرحوم آیت‌الله هاشمی رفسنجانی دیگر در شطرنج سیاست کشور است؛ او خواهان نقش رییس‌جمهور ساز به‌مانند ایفای نقش مرحوم هاشمی در سال 1392 است؛ از سوی دیگر حزب کارگزاران سازندگی معتقد است که «از ایدئولوژی عبور کرده‌ایم و اکنون زمانه استراتژی» است. برآیند سیاسی زمانه استراتژی عملگرایی محض با پروژه هدایت‌گری انتخابات و غیریت‌سازی با هرگونه مطالبه‌خواهی اصلاح‌طلبانه با برچسب کوک «رادیکالیسم» محسوب می‌شود؛ تیغ تیز زمانه استراتژی به حدی است که آقای محمدرضا عارف در جرگه رادیکال‌ها قرار می‌گیرد؛ بنابراین گزینه نهایی علی لاریجانی است هرچند تنها ارتدوکس‌های جریان اصلاحات همچنان دل به آقای اسحاق جهانگیری بسته‌اند و او را ندای اصلاح‌طلب‌خواهی در انتخابات پیشین حتی به‌صورت یار کمکی تلقی می‌کنند. در این میان دیدار میان رییس بهارستان دهم و رییس دولت اصلاحات، مهم‌ترین پرسش چگونگی ترسیم آینده سیاسی علی لاریجانی در تلاطم‌های بعدی است. تکرار هوای تازه «سیمای لاریجانی» ترجیع‌بند روزنامه‌های دوران اصلاحات بود؛ به روایت آنان، رییس سازمان صداوسیما مهم‌ترین مانع برای اصلاحات ساختاری در کشور بود و از برنامه‌هایی مانند چراغ، هویت و... اوج مخالفت جام جم با اصلاحات یاد می‌کنند. علی لاریجانی با «هوای تازه» در سال 84 شانس خود را برای رسیدن به پاستور امتحان کرد ولی شکست سختی خورد؛ هرچند بهارستان میزبان چند دوره ریاست وی شد. نسیم «هوای تازه» زودهنگام وزیدن گرفته است؛ علی‌لاریجانی زمین سیاست‌ورزی خود را چگونه تعریف کرده است؟ او به‌خوبی آگاه است که فاصله‌گیری از بدنه اصول‌گرایان منجر به ریزش پایگاه اجتماعی سنتی‌اش شده است و نمود اصلی آن در انتخابات حوزه انتخابیه قم رخ داد. او امیدی به بازگشت به وضعیت پیشین در اردوگاه یاران قدیمی را ندارد؛ بنابراین خواهان حمایت نفر نخست دولت دوازدهم و چشم طمع به پایگاه اجتماعی اصلاح‌طلبان دارد؛ اما تهدیدها، نقشه راه علی لاریجانی را تحت الشعاع قرار می‌دهند؛ بدنه اصلاحات اسحاق جهانگیری را نجات‌دهنده حسن روحانی در کارزار انتخابات می‌داند و «فناطلبی» یارکمکی نباید بدون پاسخ باقی بماند. همچنین آنان معتقدند در بزنگاه‌های حساس آتی اصلاح‌طلبان و پایگاه آنان در جامعه وجه‌المصالحه قرار خواهد گرفت و این «ابزار انگاری» برای تصاحب قدرت را میان پایگاه اجتماعی آنان پدیدار می‌سازد و از سوی دیگر عنصر «عدم وفاداری» سیاسی علی لاریجانی در مناسبات سیاسی امری قطعی و مورد تأیید همگان است؛ یاران سیاسی او پس از حضور در لیست امید در بهارستان، عقد اخوت را برهم زدند و این یک نمونه از خسارت اصلاح‌طلبان از ائتلاف سیاسی با نزدیکان علی لاریجانی بود. جدال اسحاق جهانگیری و علی لاریجانی برای گزینه اصلی در انتخابات ریاست جمهوری سیزدهم، چهار سال زودتر آغازشده است؛ برنده نبرد شوالیه‌ها کیست؟