۴ برداشت از چرایی عدم صدور پیام تسلیت رهبری برای ابراهیم یزدی

سرویس سیاسی فردا: در عالم سیاست نوع رفتار و محتوای پیام شخصیت‌ها به مناسبت‌های مختلف از اهمیت خاصی برخوردار است، حال اگر این شخصیت رهبر معظم انقلاب یاشد، تحلیل و واکاوی رفتار یا پیام ایشان دارای اهمیت مضاعفی می‌شود که خود دارای پیام است.

یکی از موضوعاتی که به فراخور درگذشت برخی از اشخاص از سوی رهبر معظم انقلاب صورت می‌گیرد ارسال پیام تسلیت است، پیام‌هایی که علاوه بر اینکه حامل پیام ابراز همدردی و طلب غفران الهی برای آن مرحوم یا مرحومه است، با ملاحظات سیاسی و با تأکید و محوریت نقش اسلامی-انقلابی متوفی نگارش می‌شود و اغلب حاوی عبارتی در توصیف شخصیت و عملکرد وی در زمان حیاتش است که خود حامل پیام دیگری است که دقت نظر در گزینش واژه‌ها، القاب و خصوصیت‌های اشاره شده در متن پیام، می‌تواند چراغ راهی در شناخت بیشتر آن شخصیت و راهی برای قضاوت منصفانه در مورد عملکرد وی باشد.

درگذشت ابراهیم یزدی از فعالان سیاسی و انقلابی قبل و اوایل انقلاب، باعث شد که جمعی از چهره‌های سیاسی و احزاب در کنار بسیاری از مسئولان از شخص رئیس‌جمهور گرفته تا برخی از وزرای دولت و نمایندگان مجلس درگذشت وزیر خارجه دولت موقت را تسلیت گویند؛ فارغ از برخی تعریف و تمجیدهای غلوآمیز در برخی از پیام‌های تسلیت‌ها اما در این میان خبری از ارسال پیام تسلیت از سوی رهبر معظم انقلاب نبود!

1) شاید در نگاه نخست عدم ارسال پیام تسلیت از سوی رهبر معظم انقلاب برای دبیرکل متوفی جبهه منحله نهضت آزادی کمی تعجب‌برانگیز باشد؛ چرا که رهبر انقلاب پیش از این برای برخی از اعضای این جبهه از جمله یدالله سحابی و مهدی بازرگان نیز پیام تسلیت صادر و حتی در پیام‌شان نیز از شخصیت آن دو تمجید کرده بودند.

2) شاید گفته شود چون ابراهیم یزدی دارای اختلاف نظر با دیدگاه‌های رهبر معظم انقلاب و به عبارت دیگر مخالف دیدگاه‌های نظام بوده، رهبری از ارسال پیام تسلیت برای وی امتناع ورزیده‌اند اما این نیز به دور از واقعیت است؛ چرا که به عنوان مثال رهبر انقلاب در پیام تسلیتی که برای یدالله سحابی صادر فرمودند علاوه بر اینکه از شخصیت دیندار، درستکار و خوش روحیه وی تمجید کرده بودند، به صراحت به اختلاف‌ برخی‌ از دیدگاه‌هایش‌ با مسؤولان‌ کشور هم اشاره فرمودند. رهبر انقلاب حتی برای آیت الله منتظری که اختلاف نظرهای شدید وی با رهبری و نظام هم بر همگان عیان بود نیز حاضر به صدور پیام تسلیت شدند؛ بنابراین اختلاف نظر با رهبری و نظام هیچگاه مانع تکریم یک شخصیت مخالف نظام و ناسپاسی نسبت به گذشته انقلابی آنان در سیره رفتاری مقام معظم رهبری نبوده و نیست.

3) رهبر انقلاب همواره بر جذب حداکثری و دفع حداقلی تأکید داشته‌اند و بر همین مبنا آنان را که در شکل‌گیری و تداوم انقلاب و تقویت شاخصه‌های آن تأثیرگذار بوده‌اند را مورد تمجید و تکریم قرار داده‌اند و حتی آنان را که در گذر زمان به هر دلیل از قطار انقلاب پیاده شده و با دیدگاه رهبری و مسئولان نظام اختلاف نظر پیدا کرده باشند را تا زمانی که از جاده انصاف خارج نشده و به غرض‌ورزی، دشمنی و مقابله با انقلاب و نظام روی نیاورده باشند را هم منصفانه مورد قضاوت قرار داده‌اند؛ صدور پیام تسلیت پس از فوت شخصیت‌هایی همچون سحابی، بازرگان و آیت‌الله منتظری را می‌توان در این راستا ارزیابی کرد.

4) اینکه چرا رهبر انقلاب حاضر نشدند برای ابراهیم یزدی پیام تسلیت صادر کنند را باید در دلایل دیگری جستجو کرد. حوادث فتنه 88 و عاملان آن یکی از موضوعاتی است که در طول سال‌های گذشته، رهبر معظم انقلاب بارها بر مرزبندی نسبت به آن تأکید و از آن به عنوان خطای جبران‌ناپذیر یاد کرده‌ و فرموده‌اند مسئله فتنه و فتنه‌گران، از مسائل مهم و از خطوط قرمز است که باید حتماً خطوط قرمز رعایت شود. رهبر معظم انقلاب نسبت به فتنه‌گران که بر روی چهره نظام شمشیر کشیدند و عملاً مخالفت خود را به معاندت و دشمنی با انقلاب و نظام تبدیل کرده و به دنبال انقلاب‌ رنگی در ایران بودند، ذره‌ای کوتاه نیامده‌اند و به هر بهانه نیز سعی دارند چامعه را نسبت به «گناه نابخشودنی» و «ظلم آشکار به نظام» آنان آگاه کنند، حتی شده با نحوه پیام تسلیت یا عدم صدور آن! واکنش رهبر انقلاب در طول سال‌های اخیر نسبت به فوت شخصیت‌هایی که به یکی از سران و عوامل فتنه 88 ارتباط داشته با سایر موارد مشابه کاملاً متفاوت بوده است؛ به عنوان نمونه در پیام تسلیتی که زمان فوت خواهر رئیس‌جمهور دولت اصلاحات توسط رهبر انقلاب صادر شد، مخاطب پیام مادر ایشان بود نه شخص محمد خاتمی! و یا در فوت پدر میرحسین موسوی از صدور پیام تسلیت کتبی خودداری فرمودند و صرفاً به ابلاغ پیام تسلیت شفاهی آن هم به فرزند ارشد مرحوم اکتفا کردند! بر اساس آنچه گفته شد به دور از واقعیت نیست اگر دلیل عدم ارسال پیام تسلیت برای ابراهیم یزدی از سوی رهبر انقلاب را نقش وی در فتنه 88 دانست؛ نقشی که بارها بر آن اصرار ورزیده و در محاکم قضایی نیز به تبانی علیه امنیت کشور و فعالیت تبلیغی علیه جمهوری اسلامی ایران محکوم و به زندان رفته بود!