چرا برجام برای مردم دست‌آوردی نداشت؟/ برجام اقتصادی برای احقاق حقوق ملت ایران

سرویس سیاسی فردا: محمدباقر قالیباف شب گذشته با حضور در برنامه گفتگوی ویژه خبری شبکه دوم سیما به تشریح دیدگاه های خود پرداخت. وی در بخشی از گفته هایش به موضوع برجام اشاره کرد و گفت: «برجام امروز تعهد حاکمیت و کشور است؛ هیچ دولتی نمی تواند این تعهد را بر هم بزند. بنده هم در دولت مردم حتما از این توافقنامه ای که صورت گرفته پاسداری می کنم. هر دولتی غیر از دولت فعلی هم بود همین مسیر را طی می کرد چراکه مجموعه نظام و حاکمیت تصمیم گرفته بودند این مذاکره را انجام دهند؛ اما امروز سوال مردم این است که نفع مردم ما با تفاهمنامه چه شد؟ این ضعف جدی دولت فعلی است.»

در حالی که تعدادی از رسانه ها قالیباف را موافق برجام و تعداد دیگر وی را مخالف آن می دانند باید گفت قالیباف همواره به مذاکره با غرب به عنوان بخشی از پروسه و راهبرد «مبارزه با استکبار» نگریسته است. به این مفهوم که مذاکره نه راهی برای گفتگو بر سر منافع ملی بلکه راهی برای دستیابی به حق قانونی کشور بوده است. وی در این باره معتقد است فضای دفاع مقدس همچنان ادامه دارد و آنچه تغییر کرده فضا یا میدان مبارزه است. بر این اساس میزمذاکره بخشی از دفاع ما در برابر زورگویان و مستکبران عالم است و نه چیزی دیگر. طبیعی است در این فضا ابزار جنگ هم متفاوت است.

لوزان هرچقدر هم كه شادی بياورد آينده ما را نمی سازد

وی در فروردین ماه سال 94 درست زمانی که توافق لوزان اتفاق افتاد در سرمقاله همشهری نوشت: بدون شك يگانه مسير موفقيت و پيشرفت كشور درون مرزهای اين سرزمين است. سرنوشت ما و چشم‌انداز بلندمدت اين مرزو بوم را نه ژنو مشخص می كند نه وين نه لوزان و نه هيچ جای ديگر. نه اوباما مشخص می كند نه كری و نه هيچ‌كس ديگر. آينده اين مملكت در دستان خود ماست به فرهنگ كار ما وابسته است، راز پيشرفت در مناطق جغرافيايی مستعد كشاورزی است، در صنايع گوناگون نهفته است، در اقيانوس سرمايه‌های فكری موج می زند كه به‌عنوان نمونه در حوزه فناوری خاك می خورد. سرنوشت اين كشور را من و شما رقم می زنيم، جوانان خوش فكر و با انگيزه و تحصيل كرده رقم می زنند. اقتصاد اين كشور را بايد از درون مقاوم و مستحكم كرد. قطع وابستگی به نفت و خام‌فروشی منابع غنی اين كشور تلاش و همت می خواهد، روحيه جهادی می خواهد تا گردنه‌های سخت را طی كند. لوزان هرچقدر هم كه شادی بياورد آينده ما را نمي‌سازد. چرخ اقتصاد ما را برای هميشه نمي‌چرخاند. گره زدن همه امورات كشور به مذاكرات هسته‌ای اشتباه بوده و هست. تماشاچی كردن مردم، فعالان اقتصادی و به‌ويژه مسئولان رده‌های مختلف به نتايج مذاكرات آثار زيان باري دارد. همچنان‌كه نتيجه بلافصل اين اتفاق مطالبه عمومی برای كاهش فوری قيمت‌ها و... خواهد بود كه دور از انتظار است و در آينده نزديك سرخوردگي به ارمغان می آورد. ما در دوره دولت نهم و دهم بالاترين درآمد نفتي را داشتيم اما وضعيت اقتصادی كشور مطلوب نبود و همچنان خام‌فروشي می كرديم. اگر همه مراحل مذاكرات به خوبی و مطابق ميل ما پيش برود دوباره می توانيم در مقياس بيشتری نفت بفروشيم و دوباره اقتصاد نفتی رونق مي‌گيرد. پس راه‌حل نهايی رشد و پيشرفت كشور ما به مديريت منابع اين سرزمين بر می گردد نه گره مذاكرات!

از سوی دیگر محمدباقر قالیباف بر خلاف برخی تیم هسته ای را خائن و خودباخته نمی داند؛ البته این به معنای نادیده گرفتن اشکالات برجام نیست. او درباره امضای برجام معتقد است: «وقتی به شرایط ایران نگاه می کنیم متوجه می شویم که در شرایطی که آمریکا و صهیونیسم مخالف استفاده از ظرفیت های هسته ای کشور بودند، مسیری در این راه آن هم به طور ویژه برای جمهوری اسلامی ایران باز شد...». قالیباف معتقد است جبهه استکبار برجام را وسیله ای برای حمله به کشور در ابعاد جنگ نرم و ابزاری برای اختلاف اندازی میان طیف های مختلف سیاسی و مردم قرار داده است. گفتمان قالیباف معتقد است «برجام» به خودی خود هدف نبوده و نیست بلکه اگر اهداف ذکر شده در توافق محقق شود- که بسیاری از آنها محقق نشده- صرفا محملی برای ایجاد اشتغال، رفع تورم و بحران مسکن و تامین بهتر معیشت مردم است.

به عبارتی انتقادات قالیباف از برجام نه از گفتگو با غرب بلکه از استفاده نشدن فرصت برجام به عنوان گشوده شدن بستری جدید برای اتکا به توان داخلی و مبارزه با استکبار در جبهه جدید بوده است. از سویی عنوان کردن برجام به عنوان هدف نهایی و به عبارتی استفاده سیاسی از توافق مورد قبول نظام برای تسویه حساب های داخلی و متهم کردن رقبا از انتقادات قالیباف بوده است.

بر این مبنا برجام نه توافق دولت روحانی بلکه توافقی برآمده از تصمیم مجموعه نظام بوده است که دولت روحانی به نمایندگی نظام آن را امضا کرده و بس. اگرچه متاسفانه در این مسیر کم کاری های فراوانی اتفاق افتاده است. میز مذاکره با غرب در گفتمان قالیباف وسیله ای برای دستیابی ایران به اهداف انقلاب در حوزه های مختلف است و نه عرصه ای برای وادادگی. از سویی تصمیم در موضوعات کلان سیاست خارجی از گذشته های دور نه در اختیار اشخاص و دولت ها بلکه حاصل تصمیم جمعی حاکمیت و مجموعه نظام بوده است. برجام هم از این قاعده مستثنی نیست.

جای برجام اقتصادی خالی است

قالیباف پیش از این نیز در حاشیه مراسم عزاداری عاشورای حسینی در آبان ۹۴ گفته بود: اکنون که توافق هسته‌ای به مرحله سرنوشت‌ساز خود رسیده و بالاخره برجام با همه فراز و نشیب‌ها با الزاماتی از سوی رهبری تأیید شده، وقت آن است که مسئولان اجرایی برای مردم، برنامه جامع اقدام حوزه اقتصاد کشور را ارائه کنند. برنامه‌ای که مانند برجام هسته‌ای وضعیت مشخصی از رشد اقتصاد کشور در مقاطع زمانی معین ارائه کند تا از سوی کارشناسان و مردم قابلیت ارزیابی و اندازه گیری داشته باشد. البته من معتقدم برجام اقتصادی و برنامه رهایی از اقتصاد نفتی و دولتی به برجام هسته‌ای وابسته نبوده است اما اگر با شعار چرخ سانتریفیوژ و چرخ زندگی هم، به وضعیت کنونی نگاه کنیم قاعدتاً مانع مدنظر دولت برطرف شده و گردش چرخ زندگی مردم باید سرعت بگیرد. لازم است برای تحقق این مطالبه به حق مردم یک برنامه دقیق و قابل انداره‌گیری ارائه شود. در این مسیر همه باید تلاش کنیم و با همدلی به دولت کمک کنیم تا این اتفاق به نتیجه برسد.

برجام؛ الگوی مقاومت در برابر استکبار

در همه نقل قول هایی که از قالیباف درخصوص برجام شده تاکید بر موضوع كار و تلاش براي رفع مشكلات داخلی و تكيه نکردن به غرب براي گشودن گره ها دیده می شود. شاه كليدي كه اگر از همان ابتدا در دستور كار دولت يازدهم قرار می گرفت، ايران با پتانسيل بالا می توانست در زمانه كنونی، بدعهدي آمريكا در برجام را با توان بالايی پاسخ دهد. از همین روست که در گفتگوی ویژه خبری گفت: مهمترین کاری که باید در مقابل آمریکا انجام دهیم این است که کار کنیم. اگر امروز از من بپرسید مبارزه با آمریکا یعنی چه من می گویم کار، کار کار. تنها راه مقابله با دشمن تقویت قدرت اقتصادی کشور است. در حوزه روابط خارجی دیپلماسی قدرت بود که به ما برای دیپلماسی مذاکره فرصت داد. امروز دیپلماسی ما باید در حوزه اقتصادی باشد.