تشدید منازعه تهران-ریاض در نظم پسا مونیخ

۴ اسفند ۱۳۹۵ - ۰۳:۵۰

کد خبر: 634295

صلاح الدین هرسنی- در شرایطی که بیشتر از 2 روز از موضع گیری های ضد ایرانی محافل عربی در کنفرانس مونیخ سپری نشده است، اظهارات عادل جبیر وزیر امور خارجی عربستان علیه ایران در گفتگو با بی بی سی فرصتی را فراهم کرده است تا پرده دیگری از مواضع خصمانه محافل عرب برداشته شود.

روزنامه ابتکار: صلاح الدین هرسنی- در شرایطی که بیشتر از 2 روز از موضع گیری های ضد ایرانی محافل عربی در کنفرانس مونیخ سپری نشده است، اظهارات عادل جبیر وزیر امور خارجی عربستان علیه ایران در گفتگو با بی بی سی فرصتی را فراهم کرده است تا پرده دیگری از مواضع خصمانه محافل عرب برداشته شود.عادل جبیر همانند اظهارات گذشته خود در کنفرانس مونیخ تهران را حامی اصلی تروریسم در جهان و عامل بی‌ثباتی در خاورمیانه خواند و حتی بصورت صریح اعلام کرد که ایران باید از تلاش برای صدور انقلاب منصرف و از دخالت در امور سوریه و عراق خود داری کند.

بدون تردید این اظهارات را باید آغاز فاز جدیدی از تنش در روابط تهران- ریاض دانست.البته این گونه تلاش های محافل عربی و در راس همه آنها عربستان بی ارتباط با هم آوایی با سیاست دولت ترامپ نیست. محققا آنگونه که محافل عربی و جریان های اسرائیل محور می اندیشند، این دست از تلاش ها کمک خواهد کرد تا جبهه‌ متحد ضد ایرانی مستحکم تر از همیشه در نظم پسا مونیخ به منظور مهار و محاق ایران ایفای نقش کند.

در بعد دیگر مسئله ای اهمیتی که در راستای بروز شرایط تنازعی تهران- ریاض در خور توجه است، دیدگاه‌های مشترک آمریکا، اسرائیل، تا حدودی ترکیه علیه ایران است. در این شرایط این کشورها با توجه به سطح ادراکات منفی خود در قبال ایران،از هر فرصتی که ترامپ در اختیار آنها قرار می دهد،علیه ایران استفاده می کنند. این شرایط به معنای آن است که دایره مهار ایران در نظم پسا مونیخ تنگ تر نیز خواهد شد و روز های سختی در پیش است. این وضعیت سبب بر هم خوردن معادلاتی در منطقه خواهد شد که ابتکارات آن را ایران عهده دار بوده است.

در این میان، برخی کشورها از جمله ترکیه که خود را رقیب منطقه ای ایران می داند تلاش دارد که با استراتژی همگامی با آمریکا و همچنین در سایه راهبرد های پاندولی،تنش در روابط تهران - ریاض را مضاعف کند. هم اینک این راهبرد در سیاست خارجی ترکیه نمود فراوان دارد و شاید در نظم پسا مونیخ این کشور با پیوستن به ائتلاف ضد ایرانی که عربستان برایش فراهم کرده،کارشکنی های فراوانی را مانند کنفرانس مونیخ علیه ایران در دستور کار قرار دهد.

اما این شرایط همه علل و عوامل در بروز شرایط تنازعی تهران- ریاض نیست. بخشی ازعلل تصاعد تنش در روابط تهران ریاض به میزان زیادی بستگی به سیاست جدید دولت آمریکا در خاور میانه و بخصوص نوع رابطه با ایران دارد. اگر سیاست فشار و انزوای ایران در راهبرد ترامپ شدت یابد،این شرایط فرصت تازه ای را برای عربستان در رویارویی با ایران ایجاد خواهد کرد.چراکه در این شرایط عربستان مستظهر به حمایت آمریکا خواهد بود و حتی خواهد توانست برخی از محافل عربی را در این پشتگرمی از مدار ایران جدا کند. در سطحی بالاتر حمایت از ناتوی عربی که این روز ها ترامپ و اسرائیل مرتب بر طبل آن می کوبند، فاکتوری مهم در تشدید منازعه تهران - ریاض خواهد بود.

با صف آرایی جدیدی که در نظم پسا مونیخ علیه ایران ایجاد شده است،مقامات دستگاه جمهوری اسلامی ایران باید بروز این وضعیت را به عنوان واقعیت‌های موجود بپذیریند و تلاش کنند که با امتناع از هرگونه کنش های تحریکی و بهانه ساز از یک طرف و استفاده بهینه از ظرفیت‌های منطقه‌ای از طرف دیگر، کشور را از وضعیت تنش خارج کنند. این مهم با توجه به عقلانیت موجود در کارگزاران دستگاه دیپلماسی دور از دسترس نیست.