شیوه ای که ترکیه پیش گرفته،ممکن است برای خودش نیز تکرار شود/خطر یک ناامنی فراگیر منطقه‌ای وجود دارد
با گسترش اقدامات تروریستی و توسل به چنین شیوه‌هایی، انتقال بحران به داخل سایر کشورها بسیار محتمل هست و از سوی دیگر تکرار چنین شیوه‌ای - یعنی پشتیبانی از گروه‌های مسلح برای تضعیف یک کشور- می‌تواند در کشورهای دیگر نیز اتفاق بیفتد. به این ترتیب، ترکیه باید منتظر پیدایش یک گروه تروریستی در داخل خاک خودش باشد چراکه اگر کاری در جایی از دنیا مشروعیت داشته باشد، دلیلی ندارد در جای دیگر مشروعیت نداشته باشد. این هشداری است برای ترکیه، قطر، عربستان و هر کشوری که مخالفین سوریه را تجهیز و پشتیبانی می‌کند.
سرویس بین الملل«فردا»: مدت‌هاست که اخبار سوریه به طور مداوم در عناوین خبرگزاری‌ها و سایت‌های اطلاع‌رسانی جای گرفته است و هر روز از وقایع و رخدادهای آن اخبار تازه‌ای منتشر می‌شود. در چند روز گذشته نیز، تلاش گسترده‌ی ارتش سوریه برای انهدام گروه‌های تروریستی، وقوع انفجار در ساختمان شورای امنیت سوریه و کشته شدن وزیر دفاع و چند تن از سیاسیون دیگر سوری، سخنان اخیر سیدحسن نصرالله در حمایت از دولت دمشق و عناوینی از این دست در رأس اخبار جای داشته اند. در این بین، گفتگویی با دکتر سعدالله زارعی - کارشناس مسائل بین الملل- ترتیب دادیم تا مسائل اخیر حکومت سوریه و کنش‌های آن با مخالفینش را بررسی کرده و روند جاری را مورد مطالعه قرار دهیم. این گفتگو را در زیر می‌خوانید:
در این چند روز وقایع مهمی در سوریه و به‌ويژه در دمشق رخ داد که در رأس آنها وقوع عملیات تروریستی در بین مقام‌های ارشد سوری بود. در حال حاضر، ظرفیت‌های عملیاتی گروه‌های مخالف دولت دمشق را چگونه می‌بینید؟
آنچه که طی روزهای اخیر در دمشق اتفاق افتاد از یک طرف تلاش ارتش سوریه برای پاکسازی پایتخت از گروه های مسلح بود که البته با قاطعیت انجام شد و طی همین چند روز صدها نفر از تروریست ها دستگیر یا کشته شدند؛ این ضربه بسیار سنگینی به گروه های مسلح بود که تلاش کردند درگیری‌ها را از شهرهای اطراف به پایتخت منتقل بکنند و با این ضربه‌ای که به آنها وارد شد عملا بخش عظیمی از ظرفیت عملیاتی آنها تحلیل رفت. همزمان با این مسائل شاهد اقدامی خاص در شورای امنیت ملی سوریه بودیم که محافظ یکی از مقامات امنیتی سوریه با بستن کمربند انفجاری تعدادی از مسئولین ارشد سوری را به شهادت رساند یا مجروح کرد. این اقدام بیش از آنکه از قدرت‌نمایی یک گروه خاص حکایت کند، درواقع بر آسیب پذیری سیستم امنیتی سوریه دلالت می‌کند. البته مشابه این اقدام در کشورهای مختلف اتفاق افتاده است از جمله در ایران و در سال 1360 که شاهد زنجیره‌ای از این گونه اقدامات بودیم.
با این اوصاف، این قبیل رفتارهای تروریستی، حکومت سوریه را در سراشیبی قرار خواهد داد؟
البته اینها قادر نیستند که با این اقدامات پایه‌های حکومتی را تضعیف کنند. حکومت سوریه در صورتی تضعیف می شود که اتفاقاتی شبیه آنچه در مصر و لیبی و ... افتاد برای آن رخ دهد؛ یعنی طیفی از مردم به مخالفت با حکومت برخیزند نه اینکه یک سری گروه‌های تروریستی با استفاده از پشتیبانی‌های بین‌المللی و منطقه‌ای و با توسل به شیوه‌های خشونت آمیز، بخواهند اهداف خود را پیش ببرند که طبیعتا در چنین مواردی دست ارتش و نیروهای امنیتی آن کشور از دست گروه‌های تروریستی که می‌خواهند با پشتیبانی خارجی و به صورت عملیات نفوذ کارهایی را در کشوری انجام بدهند، بازتر است. ما تقریباً کشوری را سراغ نداریم که از طریق چنین اقداماتی فروپاشی شده باشد و دولت آن کشور ساقط شود.
با این حال، رخدادهای جاری، امنیتی شدن فضای سوریه را تشدید می‌کنند؟
همین الان هم بخش‌های مختلف سوریه آلوده به حضور گروه‌های مسلح غیر قانونی هست، یعنی ما در خود پایتخت، در حلب، حماه، درعا، ادلب، لاذقیه و ... شاهد حضور گروه‌های تروریستی هستیم که نشان می‌دهد فضای امنیتی سوریه فضای مطلوبی نیست؛ اما نکته‌ای که وجود دارد این است که این اقدامات قادر نیستند حکومت را به طور اساسی تضعیف کنند چراکه در عرف بین‌المللی و در محیط داخلی سوریه، این حق برای دولت به رسمیت شناخته شده که در مقابله با شبه نظامیان از ظرفیت‌های نظامی و امنیتی خودش استفاده کند بنابراین کفه ترازو در این درگیری‌ها سرانجام به ضرر مخالفان مسلح سنگینی می کند.
موضع غرب تاکنون به روشنی بر ضد دولت سوری و در حمایت از مخالفان آن بوده است. اما پس از اقدام تروریستی در شورای امنیت ملی، بان کی مون - دبیر کل سازمان ملل- این اقدام را محکوم نمود. این رفتار را چگونه ارزیابی می‌کنید؟
ببینید این محکوم کردن، نشان دهنده این است که چنین اقداماتی درنهایت با محدودیت‌هایی از منظر حقوق بین‌الملل مواجه است. منتهی تردیدی در این نیست که گروه‌های مسلح بالاخره این اسلحه ها را از جایی تهیه کرده‌اند، حال باید پرسید این مکان کجاست؟ از داخل سوریه که قطعا این سلاح ها تهیه نشده چراکه اساساً در سوریه جایی برای فروش تسلیحات به ویژه تسلیحات نیمه‌سنگین وجود ندارد بنابراین از جای دیگری تهیه شده است. آیا مکان تهیه این سلاح‌ها می‌تواند جایی به غیر از کشورهایی که به صورت علنی از سقوط نظام سوریه دفاع می‌کنند باشد؟ کشورهایی که برنامه‌های خود را ناظر بر اسقاط نظام سوریه قرار داده‌اند. پس، طبیعتاً از کشورهایی نظیر ترکیه، عربستان، قطر، آمریکا، فرانسه و رژیم صهیونیستی چنین سلاح‌هایی به اینجا منتقل می‌شود. لذا این ماجرا اولا ماهیت برنامه‌های این کشورها در سوریه را نشان می‌دهد و ثانیا با گسترش چنین اقداماتی و توسل به چنین شیوه‌هایی، انتقال این بحران به داخل این کشورها بسیار محتمل هست و از سوی دیگر تکرار چنین شیوه‌ای - یعنی پشتیبانی از گروه‌های مسلح برای تضعیف یک کشور- می‌تواند در کشورهای دیگر نیز اتفاق بیفتد. به این
ترتیب، ترکیه باید منتظر پیدایش یک گروه تروریستی در داخل خاک خودش باشد چراکه اگر کاری در جایی از دنیا مشروعیت داشته باشد، دلیلی ندارد در جای دیگر مشروعیت نداشته باشد.
پس درواقع، محکومیت این رخداد به دلیل نگرانی از گسترش آن به سایر کشورهاست؟
بله این نگرانی وجود دارد. کما اینکه حدود دو هفته پیش، آقای عنان - که فرستاده ويژه سازمان ملل و اتحادیه عرب هست- با صراحت اعلام کرد که بیم آن می‌رود چنین فضایی به کشورهای دیگر سرایت کند و ناامنی‌های داخلی سوریه به یک ناامنی فراگیر منطقه‌ای تبدیل شود. این هشداری بود برای ترکیه، قطر، عربستان و هر کشوری که مخالفین سوریه را تجهیز و پشتیبانی می‌کند.
در شرایط کنونی، سخنان اخیر سید حسن نصرالله در حمایت از دولت سوریه، راهبردی در سیاست‌های طرفین ایجاد خواهد نمود؟ یعنی در عمل تأثیر اجرایی خواهد داشت؟
سخنان سید حسن نصرالله پشتیبانی صریحی از نظام سوریه بود. از طرفی ادای دینی بود برای کمک‌هایی که سوریه در مقابله با رژیم صهیونیستی و به شکست درآوردن تجاوز نظامی آن لبنان انجام داد؛ و از طرفی اعلام آمادگی حزب الله -که تاکنون بیشتر نظاره‌گر صحنه بوده است- از وارد شدن به فرآیند به عنوان یک میانجی و کمک‌کننده به حل بحران بود. این مسأله ممکن است از سوی تمام مخالفین بشار اسد مورد پذیرش قرار نگیرد اما مسلماً سیدحسن نصرالله در بخش قابل توجهی از مخالفان بشار از جمله اخوان المسلمین سوریه دارای جایگاه است فلذا این سخنان می‌تواند برای آغاز گفتگوها بین مخالفین و دولت دمشق کمک‌کننده باشد.
دیدگاه تان را بنویسید