همه کسانی که صدارت در دولت‌های نهم و دهم را تجربه کرده‌اند

مهر: دولت نهم و دهم طی 5 سال و نیم گذشته پذیرای تعداد زیادی از افراد در پست صدرات بوده و افراد مختلفی طعم تکیه زدن به کرسی وزارت را در این دولتها چشیده‌اند، مناصبی از جنس خانه‌ای در برابر باد که اعضای آن منحصر به مدعوین روز نخست نیستند. رئیس جمهور طی فعالیت در این سمت در دولت نهم و دهم تغییر را به پدیده ای رایج تبدیل کرده و به زعم خود هر لحظه که یکی از اعضای کابینه از قطار در حال حرکت دولت جا مانده از او خدا حافظی کرده است، البته این رویکرد در آنجا که نیاز به اعتماد مجلس بوده چالش ها را برانگیخته و چه بسا منتخبان احمدی نژاد برای تصدی پست وزارت خانه به مجلس رفته ولی بدون اعتماد مجلس از ساختمان سبز بهارستان خارج شده اند. محمود احمدی نژاد از نخستین روزهای حضورش در کسوت رئیس جمهوری اسلامی ایران تغیر در کابینه اش را یک امر عادی عنوان کرده و حتی در آغاز شکل گیری دولت نهم میثاق نامه ای را به امضا همکارانش رسانده بود که چنانچه از آن تخطی شود با فرد خاطی قطع همکاری می کند. او به رغم سر سختی مجلس هفتم در رای دادن به وزرای پیشنهادی در آغاز کار و تکمیل کابینه پس از حدود 4 ماه از سپری شدن عمر دولت نهم ، در پایان سال نخست دو تن از وزرا و تا پایان عمر این دولت قریب به 11 وزیر را تغییر داد. البته این تغییرات جدای از انتخاب در گذشت مرحوم جمال کریمی راد وزیر وقت دادگستری در صانحه و معرفی غلامحسن الهام سخنگوی دولت برای تصدی این پست بود . علاوه بر آن تعیین سید مهدی هاشمی به عنوان سرپرست وزارت کشور به مدت سه ماه و تغییر در مدیریت ها و معاونین این وزارت خانه در همین دوره 3 ماهه و پس از آن معرفی علی کردان برای وزارت خانه از دیگر تغییرات در دولت نهم به شمار می رود. تغییر در معاونین رئیس جمهور نیز در کنار این تغییرات به همین شکل وجود داشت به گونه ای که معاون پارلمانی رئیس جمهور طی این مدت چندین بارعوض شد. آخرین تغییرات دولت نهم اما سئوالات بسیاری را در اذهان برانگیخت زیرا تنها چند روز مانده به پایان عمر دولت نهم به یک باره خبر آمد که محمدحسین صفارهرندی از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی وغلامحسین محسنی‌اژه‌ای از وزارت اطلاعات برکنار شدند و برای این دو وزارتخانه سرپرست معرفی شد . پس از این اتفاق صاحب نظران اعلام کردند که دولت مشمول اصل 139 قانون اساسی می شود و دیگر جلسات هیئت دولت رسمیت ندارد بر این اساس حکم صفار هرندی در ابهام تمدید و او همچنان برای رسمیت داشتن دولت وزیر ارشاد باقی ماند. فهرست تمام تغییرات کابینه نهم به تفکیک وزارتخانه ها لیست تغییرات هیات وزیران در دولت نهم به شرح ذیل است: وزیر رفاه: پرویز کاظمی ---> عبد الرضا مصری وزیر تعاون : ناظمی اردکانی --> محمد عباسی وزیر صنایع : علیرضا طهماسبی --> علی اکبر محرابیان وزیر نفت : کاظم وزیری هامانه --> غلامحسین نوذری وزیر آموزش و پرورش : محمود فرشیدی --> علی احمدی وزیر راه : محمد رحمتی --> حمید بهبهانی وزیر دادگستری : مرحوم جمال کریمی‌‌راد (فوت) --> غلامحسین الهام وزیر اقتصاد : داوود دانش‌جعفری --> شمس‌الدین حسینی وزیر کشور: مصطفی پورمحمدی --> علی کردان وزیر کشور : علی کردان --> صادق محصولی وزارت اطلاعات : غلامحسین محسنی‌اژه‌ای --> علوی (سرپرست) وزارت فرهنگ و ارشاد : محمدحسین صفارهرندی --> محمدعلی خواجه پیری (سرپرست) تغییرات دولت دهم در حالی که اغلب ناظران انتظار داشتند دولت دهم پس از 4 سال تجربه با تغییرات ناچیزی فعالیت خود را آغاز کند ولی محمود احمدی نژاد با معرفی وزرای پیشنهادیش برای دولت دهم نشان داد که همچنان راهبرد تغییر در ترکیب دولت در دوره دوم ریاست جمهوری اش نیز ادامه خواهد یافت. وی به آغاز دولت دهم در مورد تغییر وزرا تصریح کرد: در دولت دهم نیز ممکن است وزرا تغییر کنند. البته امیدوارم که چنین مساله‌ای در دولت دهم رخ ندهد یا حداقل باشد اما در دولت نهم روی برنامه حرکت کردیم. در جلسه رای اعتماد به وزرا بررسی کردیم به این جمع‌بندی رسیدیم که این فرد برای فلان وزارتخانه خوب است و انتخاب شد ولی در مسیر حرکت ممکن است یک وزیر کم بیاورد و جا بماند. او در معرفی نخست وزرای پیشنهادی دولت دهم 3 خانم را نیز در لیست کابینه خود ارائه کرد که با رای اعتماد نمایندگان مجلس به یکی از آنها مرضیه وحید دستجردی جایگزین محمد باقر لنکرانی شد. از لیست وزرای دولت نهم تنها عباسی وزیر تعاون ، شمس الدین حسینی وزیر اقتصاد، بهبهانی وزیر راه و ترابری، محرابیان وزیر صنایع و منوچهر متکی وزیر امور خارجه به دولت دهم راه یافتند. صادق محصولی هم از وزارت کشور به وزارت رفاه ، مصطفی محمد نجار از وزارت دفاع به وزارت کشور و مسعود میر کاظمی از وزارت بازرگانی به وزارتخانه نفت منتقل شد. با این تفاسیر هیئت وزیران دولت دهم متشکل از 21 وزارت خانه با 13 چهره جدید تکمیل شد و آغاز به کار کرد. البته این تغییرات در کنار تغییر معاون اول و برخی دیگر از معاونین مثل معاون رئیس جمهور در سازمان میراث فرهنگی و گردشگری ، بنیاد ایثارگران و خانواده شهدا و ... در مجموع چهره ای نو از دولت را به نمایش درآورد. به رغم تغییرات فاحش در آغاز شروع به کار دولت دهم محمود احمدی نژاد منوچهر متکی وزیر امور خارجه را نیز در پائیز سال گذشته برکنار و علی اکبر صالحی را جایگزین وی کرد . سپس مجلس شورای اسلامی نیز بهبهانی وزیر راه و ترابری را استیضاح و اعتماد خود را از وی سلب کرد. با این حساب دو تن از وزرایی که از دولت نهم به دولت دهم راه یافته بودند نیز کنار رفته و مقرر شده است که دو وزارت خانه مسکن و راه در صورت ادغام با یک وزیر اداره شود. همچنین مجلس نیز در کنار این تغییرات به دولت تکلیف کرده است که با ادغام دو سازمان ملی جوانان وتربیت بدنی وزارت خانه جدیدی تحت عنوان وزارت ورزش و جوانان را تاسیس کند که این دستور نیز در جریان انجام است . با احتساب خبر استعفای وزیر اطلاعات و مخالفت مقام معظم رهبری با این استعفا و البته ابقای حیدر مصلحی در سمتش ، به نظر می رسد دولت بر رویکرد تغییر در درون خود اصرار داشته و هر آن انعکاس خبری از جابجایی دیگری در کابینه محتمل است.