منطقه پرواز ممنوع (No-Fly Zone)، به منطقه هوایی اطلاق میشود که هرگونه پروازی در آن ممنوع میباشد. این منطقه هوایی گاها از سوی دولتها در مرزهای سرزمینی آنها تعریف میشود و اجازه پرواز در چنین مناطقی به هواپیماهای داخلی و خارجی داده نمیشود. همچنین این مناطق می توانند بواسطه نوع هواپیماها تعریف شوند مانند مسافربری و نظامی.
به گزارش فردا، از سال ۱۹۹۲ به این سو معنای دیگری نیز به این مفهوم اضافه شد. با بالا گرفتن درگیرها در عراق میان حکومت صدام حسین و کردهای ساکن شمال عراق، ترکیه، امریکا، فرانسه و انگلستان بر فراز شمال عراق منطقه پرواز ممنوع اعلام میکنند. از این پس در عرصه روابط بین الملل، منطقه پرواز ممنوع صرفا تداعی گر مرزهای داخلی یک کشور نیست، بلکه کشورهای دیگر نیز میتوانند این منطقه را بر فراز آسمان یک کشور اعمال کنند.
پس از تجربه این واقعه در عراق، با بالا گرفتن آتش درگیریها در یوگوسلاوی سابق، پس از فروپاشی روسیه شوروی- امریکا و دیگر متحدان ناتو با تصویب قطعنامهای در شوای امنیت سازمان ملل، این منطقه را بر فراز این کشور اعمال میکنند. پس از این دو مدل تاریخی، اعمال منطقه پرواز ممنوع به عرفی در روابط بین الملل مبدل میشود. در حال حاضر نیز شاهد آن هستیم که این منطقه بر فراز لیبی اعمال شده است.
اما مفهوم پرواز ممنوع در شکل سنتی آن بیشتر برای امنیت مرزهای سرزمینی یک کشور از سوی دولتهای حاکم بر آنها اعمال میشد. کشورها برای حفاظت و صیانت از مرزهای سیاسی خود و یا مراکز تاریخی خود از پرواز هرگونه هواپیمایی بر آسمان این مناطق جلوگیری میکردند. به طور مثال کشور روسیه اجازه هیچ نوع پروازی را بر فراز شهر مسکو نمیدهد. در سطور زیر برخی از کشورهایی که منطقه پرواز ممنوع را بر فراز برخی مناطق داخلی خود ممنوع اعلام کردهاند را از نظر میگذرانیم.
کوبا: کشور کوبا که در دریای کارائیب و تقریبا جنوب شرقی امریکا واقع است، ورود هرگونه هواپیمایی را بدون برنامه قبلی به داخل خاک خود، به مثابه تعدی به حریم هوایی خود میداند و بلافاصله به آن حمله میکند. به طور مثال، دو جنگنده امریکایی که در سال ۱۹۹۶ در هنگام گشت زنی بدون اعلام قبلی وارد خاک این کشور میشوند توسط جنگندههای میگ کوبا منهدم شده و در دریا سقوط میکنند.
هند: مناطق تاریخی مانند تاج محل، چند معبد تاریخی و برج سکوت در مومبایی هند مناطق پرواز ممنوع اعلام شده اند. علاوه بر اینها برخی مناطق نظامی از قبیل پایگاههای هوایی و مرکز تحقیقات هستهای و ساختمان مجلس این کشور نیز چنین شرایطی دارند.
پرو: منطقه باستانی ماچو پیچو، در کشور پرو نیز پرواز ممنوع میباشد. این منطقه باستانی یادگار تمدن اینکاها در امریکای لاتین است.
روسیه: هر گونه پروازی بر فراز مسکو- شهر تاریخی این کشور- ممنوع میباشد.
ایالات متحده امریکا: در این کشور «منطقه پرواز ممنوع»، آن گونه که در کشورهای دیگربه کار برده میشود، وجود ندارد. بر اساس تعارف سازمان هوایی فدرال، در این کشور«منطقه ممنوعه» وجود دارد که بر روی نقشههای هوایی با رنگ آبی مشخص شدهاند و پرواز بر آسمان آن مناطق به طور کلی ممنوع میباشد. به طور مثال مناطقی چون دیزنی لند، کمپ دیوید، واشنگتن دی. سی و... از این قبیل مناطق هستند.
انگلستان: در این کشور برخی مراکز نیروی دریایی و هوایی این کشور همچنین مرکز تحقیقات هستهای این کشورجزو این مناطق قرار دارند. از سوی دیگر برخی مناطق تاریخی مانند کاخ باکینگهام، محل زندگی ملکه و خانوادهاش، نیز جزء این مناطق میباشند.
دیدگاه تان را بنویسید