گفت‌و‌گوی پزشکیان در ترازوی ارزیابی سیاستمداران

رئیس جمهوری در دومین گفت‌و‌گوی تلویزیونی خود با مردم چه گفت؟ این پرسش قدری عجیب می‌نماید. زیرا هر کسی با دیدن فیلم یا متن این گفت‌و‌گو می‌تواند دریابد که رئیس‌جمهوری چه گفت. اما این همه پاسخ نیست. آنچه مسعود پزشکیان در این برنامه گفت، زوایا، ابعاد و بخش‌های مختلفی داشته است. هر بخش از اظهارات، اعم از اقتصاد تا جامعه و سیاست خارجی، دلالت‌های خاص خود را دارد که به مجموعه گسترده‌ای از تبیین‌ها و تفسیرها متصل می‌شود. از این رو، از صاحبنظران حوزه سیاست، اعم از فعالان سیاسی و استادان دانشگاه پرسیده‌ایم که آنان در سخنان رئیس‌جمهوری چه دیده‌اند و چه دلالت‌هایی از آن برداشت کرده‌اند؟ آنچه می‌خوانید، دیدگاه این چهره‌ها درباره آخرین گفت‌و‌گوی تلویزیونی رئیس‌جمهوری با مردم است.

در باغ سبز نشان نداد

محمد عطریانفر فعال سیاسی اصلاح‌طلب:مسعود پزشکیان در مصاحبه شامگاه دوشنبه، چهره متفاوتی از خود نشان داد. ایشان از زمانی که در رقابت‌های انتخاباتی ریاست جمهوری حضور پیدا کرد و سخن از اداره کشور ذیل وفاق ملی راند، توانمندی و قابلیت‌هایی را از خود عرضه کرده بود اما این توانمندی و قابلیت بشدت در گفت‌و‌گوی دوم تلویزیونی خود را نشان داد. این را با توجه به ارتباط نزدیکی که با رؤسای جمهور قبلی داشته‌ام، می‌توانم شهادت بدهم. تجربه عملکرد چند ماهه دکتر پزشکیان، از ایشان مدیر کارآمدی را نشان می‌دهد. ایشان بر همه مبانی نظام مدیریتی کشور تسلط کافی یافته است، در هر زمینه‌ای ذهنیت خلاقی دارد، در تجربه صد روزه خود آموزش‌های کافی را دیده است، اعداد و ارقام را خوب می‌فهمد، برون‌رفت از مشکلات را می‌داند، بر مبانی اولیه خود استوار است و ذیل شعارهای کلی و قول و قرارهای بدون پشتوانه و وعده‌های واهی به مردم از خود چهره زیبایی نشان نمی‌دهد. ایشان به رغم اینکه مجری صداوسیما تلاش داشت او را به ورطه‌ای بکشاند که چند قول نامشخص به مردم بدهد، بشدت مراقب بود. حتی در رابطه با قیمت‌گذاری حامل‌های انرژی دقت می‌کرد که سر سوزنی از شعارهای اولین خود فاصله نگیرد.

در هنگام گفت‌و‌گو، بالای سر رئیس‌جمهوری، تابلویی با آیه‌ای از قرآن قرار داشت که قابل تأمل بود. آن آیه این بود: «و الذى جاء بالصدق و صدّق به أُولئک هم المتّقون»؛ «اما کسی که سخن صدق بیاورد و کسی که آن را تصدیق کند از پرهیزگارانند». این آیه راهنمای زندگی مدیریتی آقای پزشکیان است و در این گفت‌و‌گو به نیکی نشان داد که پایبند به این آیه شریفه است. دکتر پزشکیان حالا در قامت یک مدیر عالیرتبه ظاهر می‌شود و تمامی گفتار و کردار آن گواه آن است که به همه شعارهای خود پایبند است و قرار را بر این گذاشته که با همه نیروها و ظرفیت موجود کشور اعم از چپ و راست و اصلاح‌طلب و اصولگرا و کسانی که معاند نبوده اند همکاری کند. ایشان بار دیگر ثابت کرد که برای نشان دادن در باغ سبز به برخی از طرفداران خود حاضر نیست زیر بار وعده‌های تو خالی برود.

این مسعود همان مسعود همیشگی است

الیاس حضرتی رئیس شورای اطلاع‌رسانی دولت:اگر کسی دکتر پزشکیان را پیش از ریاست‌جمهوری بشناسد و با او همصحبت شده باشد، می‌تواند شهادت بدهد که این مسعود همان مسعود همیشگی است؛ کسی که به وفاق باور دارد. روزی به‌عنوان یک رزمنده در جبهه، روزی به‌عنوان وزیر، روزی از پشت تریبون مجلس به عنوان نماینده مردم و امروز در قامت رئیس‌جمهوری ایران از حقوق مردم دفاع و صحبت از وفاق با مردم کرده و شعار دولتش را هم «وفاق ملی» انتخاب می‌کند.

رئیس‌جمهور پزشکیان از همان ابتدای آغاز به‌کار دولت با همان اراده‌ راسخ و عزم جدی همیشگی، تلاش کرده تا «شعار وفاق» را به «واقعیت وفاق» تبدیل کند. ایشان در اولین سخنرانی خود در مجلس برای رأی اعتماد به وزرا، با تأکید بر ضرورت اعتماد به کابینه کامل، نمایندگان را قانع کرد که دولت بدون همکاری و همراهی قوای دیگر، قادر به شناسایی و حل ریشه‌ای مشکلات کشور نخواهد بود. این نگاه در نشست مشترک مجلس و دولت نیز تکرار شد، جایی که رئیس‌جمهوری تصریح کرد دولت تحت هدایت و حمایت مقام معظم رهبری و با همدلی سایر قوا، مصمم به کاهش شکاف‌ها میان مردم و دولت و حل مشکلات ریشه‌ای کشور است.

رئیس‌جمهوری در سخنرانی‌های متعدد خود همواره بر اهمیت وفاق، توافق بر سر اشتراکات و دوری از حاشیه‌ها و دشمنی‌ها تأکید کرده است. ایشان در دومین گفت‌وگوی زنده تلویزیونی خود، مانیفست وفاق را برای ملت ترسیم کردند و به مهم‌ترین اقدامات دولت نظیر تشکیل کابینه‌ای فراگیر، عدالت آموزشی و درمانی، رفع ناترازی‌های اقتصادی و تلاش‌های دیپلماتیک برای توسعه تعاملات با همسایگان و سایر کشورها اشاره کردند. رئیس‌جمهوری با تأکید بر سیاست «ایران برای همه ایرانیان»، اعلام کردند که هدف دولت، خدمت به تمامی اقوام، اقشار و تفکرات جامعه است، چراکه ایران متعلق به همه است و نه یک جناح خاص.

رئیس‌جمهوری در تبیین مانیفست وفاق اظهار کردند: «وفاق به معنای پایبندی به حق و عدالت و دوری از ضلالت است. اختلافات زمانی بروز می‌کنند که حقوق دیگران نادیده گرفته شود. ما باید جامعه‌ای بسازیم که در آن هیچ فردی به‌دلیل قومیت، مذهب یا جنسیت از حقوق خود محروم نشود. وفاق یعنی رعایت انصاف در مقابل دوست و دشمن و پذیرش توانمندی‌های تمامی ایرانیان.» ایران مدت‌ها نیازمند این وجه از همدلی بود که رئیس‌جمهوری داشته باشیم که به دور از اتهام‌زنی و برچسب‌زنی به این و آن، بذر دوستی بکارد تا محصولش برای فردای ایران آرامش باشد.

یکی از ارکان اصلی وفاق، همکاری قوای سه‌گانه است. دولت بر این باور است که قوانین و قضاوت‌ها باید بر پایه حق و عدالت استوار باشند و هیچ حقی نباید به دلیل موقعیت یا روابط افراد نادیده گرفته شود. این نگاه عدالت‌محور، لازمه ایجاد اعتماد عمومی و تلاش برای رفع نارضایتی‌هاست. در نگاه رئیس‌جمهوری، همه ایرانیان به‌عنوان ذخایر ارزشمند کشور شناخته می‌شوند و فرصت رشد و شکوفایی برای همه باید فراهم شود تا بتوانیم از تمامی بحران‌ها عبور کنیم.

باید بپذیریم که گاهی شاید تصمیمات رئیس‌جمهوری به مذاق دوستان ما در جریانات سیاسی خوش نیاید، اما باید این نکته را صریح بگوییم که اصل برای دکتر پزشکیان مردم هستند و سرافرازی ایران را در گرو اعتماد مردم می‌داند. ایران برای او همه چیز است و مردم برایش سرمایه‌هایی مهم. من این مسعود را می‌شناسم. ذره‌ای تغییر نکرده. همان مسعود دلسوز ایران و نظام و مردمش است.

گفت‌و‌گو با غرب اقتصادی

شهروز شریعتی استاد دانشگاه تربیت مدرس: یکی از مسائل جدی نظری در ادوار سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران، نحوه مواجهه با غرب و حل و فصل موضوعات اختلافی با غرب بوده است. سیاستگذاران سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران باید برای حل این معضل اساسی، سرانجام و در واژگان نهایی، بین غرب فلسفی و غرب اقتصادی تفکیک قائل شوند، اما تجربه نشان می‌دهد این تفکیک تاکنون یا غیر ممکن بوده است یا به سختی میسر می‌شود. بنابراین به نظر می‌رسد تأکید بیش از حد آقای پزشکیان به گفت‌و‌گو را در نهایت بتوان در این راستا ارزیابی کرد که وی و طراحان سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران در دولت چهاردهم نیز همانند اسلاف خود بیش از آنکه به نقش گفت‌و‌گو به معنای اعم کلمه، یعنی گفت‌و‌شنود برای نیل به نتیجه‌ای که از قبل معلوم نیست و قوانین و معادلات حاکم بر گفت‌وگو توجه داشته باشند، به‌ناچار و در غیاب نهادهایی که بتوانند منافع ملی را به دقت تشخیص دهند، به نتایج حاصل از «گفت‌و‌گوی اقناعی» نظر دوخته‌اند. در چنین وضعی به نظر می‌رسد، شیوه‌ای را که دولت برای گفت‌و‌گو با جهان برای رفع سوءتفاهم‌ها برگزیده است، بتوان مشابه تلاش برای پرورش گیاه وگل به سبک گرمخانه‌ای، در شرایطی که گرمخانه‌ موجود نیست، تشبیه کرد! بدیهی است چنین نگاهی افزون بر آنکه در تحلیل نهایی از آرمانخواهی نشأت می‌گیرد، مبین تداوم وابستگی به مسیر گذشته نیز محسوب می‌شود.

روزنامه ایران