ارسال پیام بازدارندگی از پایتخت‌های عربی
سید عباس عراقچی وزیر امور خارجه در دومین سفر منطقه‌ای خود و در بحبوحه بالا گرفتن تنش‌های نظامی میان ایران و اسرائیل، «ریاض» و «دوحه» را به عنوان مقصد رایزنی‌های خود برای کاهش بحران و جست‌و‌جوی راهی برای توقف جنگ برگزید. چه اسرائیل در حال تبدیل جنگ غزه و لبنان به یک جنگ چندجبهه‌ای است و ایران را به نقطه هدف سیاست جنگ‌طلبانه خود تبدیل کرده است.
وزیر امور خارجه ایران در سفر یک روزه خود که چهارشنبه گذشته انجام شد، پس از دیدارهایی که با مقام‌های سعودی و همچنین «محمد بن عبد الرحمن آل‌ثانی» نخست‌وزیر و وزیر خارجه قطر از سر گذراند، این گفت‌و‌گوها را سازنده خواند و گفت که «بحث آوارگان در لبنان و فعالیت‌هایی که باید برای توقف جنایت‌های رژیم صهیونیستی در سطح منطقه‌ای و بین‌المللی انجام شود»، از محورهای این رایزنی بوده است. عراقچی از تداوم دیپلماسی با دیگر کشورهای عربی منطقه خبر داد و تصریح کرد که انجام هماهنگی برای پیگیری راهکارهای دیپلماتیک در دستور کار است. ایجاد این هماهنگی در رایزنی‌های فشرده وزیر امور خارجه در بطن تحولات منطقه و زیرسایه تلاش برای سامان دادن به حلقه همکاری‌های جدید در روند ضدیت با تل آویو حائز اهمیت می‌شود. چه، تغییر روند مناسبات و شکل‌گیری همگرایی‌های پیدا و پنهان که در سال‌های اخیر در قالب اتحادهای علنی بروز پیدا کرده ناظر به آنچه تل آویو در دوره پس از جنگ 7 اکتبر در پیش گرفته، به ضرورتی ناگزیر تبدیل شده است. نشانه‌ها نیز از افزایش تنش افروخته شده از سوی تل آویو درپی دومین عملیات نظامی ایران علیه رژیم صهیونیستی حکایت دارد. نشانه‌هایی که نقطه عزیمت آن عملیات «طوفان الاقصی» و رخدادهای پس از آن بود و در نخستین سالروز آن به جایی رسید که دیگر متحدان غربی این رژیم نیز قادر به کنترل اقدامات نظامی بدون مرز آن در غزه و لبنان نیستند. رویکردی که به نظر می‌رسد در یک روند هدفمند از سوی رهبران اسرائیل برای حمله نظامی به ایران در پیش گرفته شده و گسترش دامنه جنگ و کشاندن پای امریکا به یک نبرد احتمالی را جست‌و‌جو می‌کند. در چنین شرایطی شکل دادن به یک اجماع منطقه‌ای با بازیگران مهم عربی اهمیتی ویژه پیدا می‌کند. عراقچی در دور رایزنی‌های فشرده‌ای که از بیروت آغاز کرد و سپس به دمشق، ریاض و دوحه کشاند، ابعاد و پیامدهای سیاست توسعه جنگ نتانیاهو را تبیین کرد. شکل‌گیری یک موضع هماهنگ و ضرورت پرهیزکشورهای عربی از هر اقدامی که به مثابه کمک به رژیم صهیونیستی در حمله احتمالی علیه ایران تلقی شود، از محورهای برآمده از مأموریت عراقچی در سفر اخیر خود به عربستان و قطر بود.
نگرانی امریکا و متحدان اسرائیل
وجه دیگر دستور کار دیپلماسی وزیر خارجه را باید برجسته کردن ابعاد و پیامدهایی جست‌و‌جو کرد که یک جنگ فراگیر در منطقه می‌تواند برای همه اعضای آن به دنبال داشته باشد. اینکه ایالات متحده به عنوان متحد شماره یک اسرائیل تا حدی در قبال واکنش‌های اسرائیل به ایران نقش ترمز را ایفا کرده، نمی‌تواند فارغ از هشدارهای ایران درباره جنگی باشد که اهداف نظامی آن از همین حالا تعیین شده است. عراقچی در گفت‌و‌گوی خود با الجزیره ضمن اشاره به اینکه کانال‌های دیپلماتیک با امریکا از طریق کشورهای دیگر باز است و دو طرف در حال رایزنی برای توقف جنگ هستند، گفت: با اینکه به دنبال جنگ یا تشدید تنش نیستیم اما برای هرگونه سناریویی آماده هستیم. اسرائیلی‌ها می‌توانند عزم و اراده ما را محک بزنند.عراقچی در تکمیل توضیح خود افزود: خواهیم دید که حمله چگونه خواهد بود و بر این اساس چگونگی پاسخ خود را که با دقت تمام آن را بررسی خواهیم کرد، تعیین می‌کنیم.
این موضع‌گیری مقام بلندپایه دیپلماتیک ایران در دوحه در مورد آمادگی برای هر سناریو یک روز پس از آن بود که «یوآو گالانت»، وزیر دفاع رژیم صهیونیستی، ایران را به یک حمله مرگبار، دقیق و غافلگیرکننده تهدید کرد. او در موضع واهی خود ادعا کرده که«حمله ما مرگبار، دقیق و بالاتر از همه غافلگیرکننده خواهد بود، ایران متوجه نخواهد شد که چه اتفاقی افتاده و چگونه این اتفاق رخ داده است، آنها نتایج را خواهند دید.»
اعتراف به آسیب پذیری اسرائیل
خط و نشان مقام‌های تل آویو درباره حمله احتمالی علیه ایران در حالی است که استراتژیست‌های اسرائیلی موقعیت این رژیم را در هر جنگ احتمالی با ایران متزلزل توصیف می‌کنند. در همین راستا «یوسی ملمان» تحلیلگر اطلاعاتی و استراتژیک صهیونیست و همچنین ستون‌نویس روزنامه هاآرتص می‌گوید: «ایالات متحده هشدار شدیدی را به اسرائیل نسبت به حمله تلافی‌جویانه برای عملیات موشکی ایران داده است. اسرائیل باید دست از حملات تلافی‌جویانه بردارد و از آنها دور بماند، البته نه صرفاً به خاطر هشدار و اعتراض طرف امریکایی، بلکه ایران توان نظامی یک جنگ بسیار طولانی را دارد و اسرائیل در برابر آن آسیب‌پذیر است.» روزنامه هاآرتص با اشاره به همین واقعیت در گزارشی می‌نویسد: «تاریخ گذشته نشان داده که ایرانیان توانایی تاب‌آوری در یک جنگ بسیار طولانی و خونین را دارند و اسرائیل به‌رغم قدرت نظامی‌اش، همچنان کوچک و آسیب‌پذیر بوده و از یک سال درگیری خسته شده است.» این رسانه با اشاره به اینکه رهبران اسرائیل می‌خواهند هر هدفی را از طریق فشار نظامی محقق سازند، اما در نهایت به هیچ هدفی دست نخواهند یافت، می‌افزاید: آنها اسرائیل را در آستانه دو وضعیت غیرممکن قرار داده‌اند. اولین وضعیت ورود به یک جنگ تمام عیار در خاورمیانه است که در آن کل جهان عرب که دشمن ماست با تمام توانی که دارد با ما خواهد جنگید و در عین حال موشک و راکت بر سر مراکز جمعیتی ما خواهد بارید. دومین وضعیت غیرممکن ادامه جنگ فرسایشی است. در هیچ کدام از این وضعیت‌ها اسرائیل برای مدتی طولانی قادر به تداوم بقا نخواهد بود. تنها یک توافق دیپلماتیک می‌تواند ما را از باتلاقی که این سه مرد در آن افکنده‌اند رها سازد.»
رمزگشایی از هشدار تهران
در چنین فضایی است که رسانه‌های امریکایی در گزارش‌های خود از هشدار تهران به ایالات متحده رمزگشایی می‌کنند. رسانه امریکایی «وال‌استریت ژورنال» در گزارشی به نقل از مقامات عربی اشاره کرده و نوشته است: «تهران در کانال‌های دیپلماتیک محرمانه تهدید کرده است کشورهای نفت‌خیز عرب حاشیه خلیج‌فارس و دیگر متحدان امریکا در خاورمیانه را درصورت استفاده از قلمرو یا حریم هوایی آنها برای حمله به ایران، هدف قرار خواهد داد.» بنا به این گزارش مقامات کشورهای حاشیه خلیج فارس به واشنگتن اعلام کرده‌اند که پیام ایران باعث نگرانی‌هایی در کشورهای حاشیه خلیج فارس شده چراکه ممکن است تأسیسات نفتی آنها و همچنین تأسیسات و نیروهای نظامی امریکا در منطقه مورد هدف قرار بگیرد. رویترز هم گزارش داده کشورهای عربستان، امارات متحده عربی و قطر اجازه استفاده از حریم هوایی‌شان برای حمله احتمالی به ایران را به اسرائیل نداده‌اند و از واشنگتن خواسته‌اند اسرائیل را از حمله به تأسیسات نفتی ایران بازدارد. پیشتر کشورهای حوزه خلیج فارس از جمله عربستان سعودی و امارات، نشستی اضطراری برگزار کردند و قول داده‌اند اجازه ندهند از قلمرو یا حریم هوایی آنها در حملات احتمالی به ایران استفاده شود.
عراقچی در نامه به مقامات سازمان ملل درباره غزه و لبنان: برای دفاع قوی‌تر تردیدی نداریم
سید عباس عراقچی، وزیر امور خارجه در نامه‌های جداگانه به برخی همتایان، دبیرکل سازمان همکاری اسلامی، کمیسرعالی پناهندگان سازمان ملل و رئیس کمیته بین‌المللی صلیب سرخ درباره اوضاع جاری در غزه و لبنان بار دیگر اعلام کرد که ایران برای اتخاذ اقدامات دفاعی بیشتر و قوی‌تر برابر هر گونه اقدام تجاوزکارانه کاملاً آماده است.
عراقچی در این نامه نوشت: مصونیت بی‌حد و مرز رژیم اسرائیل منجر به تسری تجاوزات و حملات دامنه‌دار آن علیه لبنان بویژه از طریق حملات هوایی گسترده به مناطق مسکونی با استفاده از بمب‌های سنگرشکن امریکایی شده و کوتاهی شورای امنیت در انجام وظایف خود، رهبران جنگ‌طلب این رژیم را در ادامه جنایات مستمر خود جسورترکرده است.
وزیر امور خارجه ضمن تشریح دلایل اقدام نیروهای مسلح جمهوری اسلامی ایران در راستای اعمال حق ذاتی دفاع مشروع مطابق حقوق بین‌الملل و منشور ملل متحد و بعد از مدت‌ها خویشتنداری برای فراهم کردن امکان آتش‌بس در غزه و در نهایت هدف قرار دادن اماکن و تجهیزات نظامی رژیم صهیونیستی، این اقدام را نشان‌دهنده رویکرد مسئولانه ایران نسبت به صلح و امنیت بین‌المللی خواند و تصریح کرد: جمهوری اسلامی ایران در صورت لزوم برای اتخاذ اقدامات دفاعی بیشتر و قوی‌تر برابر هر گونه اقدام تجاوزکارانه آمادگی کامل داشته و در این زمینه تردیدی به خود راه نخواهد داد. رئیس دستگاه دیپلماسی در نامه به همتایان خود بر ضرورت تلاش‌های جمعی دیپلماتیک به منظور توقف تجاوزات و جنایات رژیم صهیونیستی تأکید کرده است.
روزنامه ایران
دیدگاه تان را بنویسید