تبریک پزشکیان به مناسبت سالگرد استقلال تاجیکستان

مسعود پزشکیان در پیامی با تبریک فرارسیدن سالگرد استقلال تاجیکستان به آقای «امامعلی رحمان» رئیس‌جمهوری تاجیکستان، تصریح کرد: گسترش مناسبات و همکاری‌ها با کشورهای منطقه، به‌ویژه جمهوری تاجیکستان در اولویت سیاست خارجی دولت چهاردهم جمهوری اسلامی ایران قرار دارد و معتقدم که روابط مبتنی بر احترام متقابل، به نفع مردم دو کشور، بیش از گذشته تقویت و توسعه خواهد یافت.

متن این پیام به شرح زیر است:

جناب آقای امامعلی رحمان

رئیس‌جمهور محترم تاجیکستان

تبریکات صمیمانه‌ام را به مناسبت فرارسیدن سالگرد استقلال کشور دوست، برادر و هم‌زبان جمهوری تاجیکستان پذیرا باشید.

گسترش مناسبات و همکاری‌ها با کشورهای منطقه، بویژه جمهوری تاجیکستان در اولویت سیاست خارجی دولت چهاردهم جمهوری اسلامی ایران قرار دارد و معتقدم که روابط مبتنی بر احترام متقابل، به نفع مردم دو کشور، بیش از گذشته تقویت و توسعه خواهد یافت.

از خداوند متعال، سلامتی و موفقیت آن جناب و تداوم رشد و بالندگی مردم عزیز جمهوری تاجیکستان را مسئلت می‌نمایم.

مسعود پزشکیان

رئیس‌جمهوری اسلامی ایران

تاجیکستان چگونه مستقل شد؟

در بهمن ۱۳۶۸ خورشیدی (فوریه ۱۹۹۰ میلادی) به دنبال شایعاتی مبنی بر اسکان آوارگان ارمنی در شهر دوشنبه، مردم اعتراض کردند و در نتیجه درگیری آنان و نیرو‌های پلیس عده‌ای زخمی یا کشته شدند. مردم در تظاهرات خود خواستار اصلاحات اقتصادی و سیاسی، بازگشایی مساجد و احیای فرهنگ ملی خود بودند. به دنبال این درگیری‌ها، فعالیت حزب رستاخیز و حزب دموکراتیک تاجیکستان و حزب نهضت اسلامی غیرقانونی اعلام شد. در نوامبر ۱۹۹۰ میلادی قهار محکموف به ریاست‌جمهوری برگزیده شد. در ۳۱ اوت ۱۹۹۰ محکموف که با کودتای نظامیان ضد گورباچف مخالفت نکرده بود، به دنبال تظاهرات گسترده مردم مجبور به استعفا شد. در نهم سپتامبر شورای‌عالی تاجیکستان به استقلال تاجیکستان رأی داد.  قدرالدین اصلانف، رئیس شورای‌عالی و کفیل ریاست‌جمهوری، فعالیت حزب کمونیست را ممنوع و دارایی آن را ملی کرد، اما شورای‌عالی ــ که اکثر نمایندگان آن کمونیست بودند ــ اصلانف را برکنار و نبی‌اف را جانشین وی کرد و ممنوعیت فعالیت حزب کمونیست را لغو نمود. در ششم اکتبر شورای‌عالی در نتیجه فشار مخالفان، فعالیت حزب کمونیست را به حال تعلیق درآورد و فعالیت حزب نهضت اسلامی را آزاد اعلام کرد. نبی‌اف بلافاصله پس از آن از کفالت ریاست‌جمهوری استعفا کرد تا زمینه برگزاری انتخابات فراهم شود. انتخابات ریاست‌جمهوری سرانجام در ۲۴ نوامبر ۱۹۹۱ برگزار و نبی‌اف با ۵۷٪ آرا رئیس‌جمهور شد. رقیب اصلی وی، دولت خدانظروف که از پشتیبانی احزاب اصلی مخالف کمونیست‌های پیشین برخوردار بود، ۳۴٪ آرا را به دست آورد، هرچند که مخالفان صحت برگزاری انتخابات را رد کردند. در ماه بعد تاجیکستان به عضویت جامعه کشور‌های مستقل مشترک‌المنافع درآمد.

نبی‌اف بار دیگر در چهارم ژانویه ۱۹۹۲ به حزب کمونیست تاجیکستان اجازه فعالیت داد. در مارس ۱۹۹۲ در دوشنبه در اعتراض به برکناری نوجوانف، از اهالی بدخشان، از وزارت کشور، تظاهرات ضدحکومتی آغاز شد. در آوریل ۱۹۹۲ به دنبال دستگیری مقصود اکرام‌اف، شهردار دوشنبه که اجازه نصب مجسمه فردوسی به جای مجسمه لنین را داده بود، تظاهرات مردم شدت بیش‌تری گرفت. مخالفان حکومتی تقریباً دو ماه در مرکز دوشنبه ماندند. حکومت نیز با آوردن هواداران خود از کولاب و خجند ــ که از دوره شوروی حامی حزب کمونیست بودند ــ تظاهراتی در دوشنبه ترتیب داد. پس از ۵۱ روز از شروع تظاهرات و کشته‌شدن حدود ۱۵۰ تن، مذاکرات مخالفان با نبی‌اف به نتیجه رسید و حکومت مصالحه ملی در یازدهم مه ۱۹۹۲ تشکیل شد که از ۲۴ وزیر آن هشت وزیر از احزاب مخالف بودند. پس از این مصالحه درگیری در دوشنبه خاتمه یافت، ولی در همان ماه نیرو‌های کولابی طرف‌دار کمونیسم ضمن مخالفت با حکومت مصالحه ملی و خلع سلاح خود، با هواداران احزاب اسلامی و دموکراتیک در آن منطقه درگیر شدند.

فارس