ظریف چگونه به اعتبار کابینه ضربه زد؟

چند روزی از ماجرای استعفای محمدجواد ظریف می‌گذرد، کسی که در انتخابات ریاست‌جمهوری در کنار پزشکیان بود و گویا احساس می‌کند پیروزی پزشکیان در انتخابات به‌خاطر حضور او بوده است. ظریف پس از اینکه پزشکیان به پیروزی رسید، شورای راهبری را تشکیل داد و در گفت‌وگوی ویژه خبری هم گفت: «تشکیل این شورا ایده خودم بوده است.» البته بعد از اینکه انتقاداتی به پزشکیان مطرح شد که چرا کار انتخاب کابینه را به ظریف داده، گفته شد که شورای راهبری تنها به رئیس‌جمهور مشورت می‌دهد و پزشکیان تصمیم نهایی را خواهد گرفت.

حاشیه‌های شورای راهبری

شورای راهبری و اعضای آن از ابتدا حاشیه‌هایی را به همراه داشت و انتقادهایی هم نسبت به حضور برخی افراد مسأله‌دار در شورای راهبری مطرح می‌شد. در یکی از موارد حسین شریعتمداری با انتقاد از مواضع برخی اعضای شورای راهبری نوشت: «جناب پزشکیان! این طیف نه فقط با شما همراه نیستند، بلکه در بینش و منش با جنابعالی فاصله‌ای پرناشدنی و گاه متضاد دارند. شتر مجنون‌اند که به کوی لیلی نمی‌روند!» پس از مدتی که از آغاز کار شورای راهبری گذشت، اخباری درباره سهم‌خواهی‌های اعضای شورای راهبری و اصلاح‌طلبان از رئیس‌جمهور منتشر شد، مطالب منتشر شده و اخباری که شنیده می‌شد بیانگر این بود که سهم‌خواهی‌ها هر روز بیشتر می‌شود و چه اصلاح‌طلبان و چه اعضای شورای راهبری تلاش می‌کنند سهم بیشتری در دولت داشته باشند.

 تفکرات غیرهمسوی شورای راهبری و پزشکیان

جدا از سهم‌خواهی از ابتدا بسیاری معتقد بودند که تفکر شورای راهبری و اعضای آن با تفکرات مسعود پزشکیان تناقض دارد.

یکی از تناقضاتی که مطرح می‌شد این بود که پزشکیان بر «غیرحزبی بودن» تأکید داشت و حتی در یکی از مناظره‌ها در واکنش به سخنان جلیلی تأکید کرد: «اینکه من حزبی ام؛ یک دروغ واضح است. من حزبی نیستم. این را همه می‌دانند.»

تأکید پزشکیان بر «غیرحزبی بودن» در حالی مطرح می‌شد که چیدمان اعضای شورای راهبری انتخاب اعضای کابینه دولت چهاردهم کاملا حزبی و متشکل از یک جریان سیاسی بود. از سوی دیگر ظریف در برنامه گفت‌وگوی ویژه خبری گفت: «پزشکیان کاندیدای جبهه اصلاحات بوده‌ و قصد تشکیل «دولت ائتلافی» را ندارد.»

از سوی دیگر پزشکیان در جریان تبلیغات انتخاب بر تشکیل دولتی فراجناحی تأکید داشت و می‌گفت که در انتخاب اعضای کابینه، گرایش‌های سیاسی و جناحی افراد ملاک انتخاب قرار نخواهد گرفت و این در حالی بود که رویکرد ظریف در «شورای ‌راهبری» در تناقض آشکار با این موضع پزشکیان بود و در برنامه‌ گفت‌وگوی ویژه خبری به صراحت اعلام کرد در هر کمیته شورای راهبری، یک سهم برای نمایندگان جبهه اصلاحات در نظر گرفته شده ‌است؛ موضوعی که از اتخاذ رویکردهای جناحی در چینش ترکیب کابینه حکایت داشت. البته فهرست اسامی اعضای شورای راهبری نشان‌ می داد تقریبا همه اعضا از یک جریان و طیف سیاسی انتخاب شده‌ بودند.

پزشکیان همواره تأکید داشت که اصلی‌ترین ملاک انتخاب مسئولان دولت چهاردهم، شایسته‌گزینی و انتخاب افراد متخصص و باصلاحیت خواهد بود؛ اما ملاک‌ها و مواضع تشریح شده از سوی ظریف به‌ وضوح چنین رویکردی را نقض می‌‌کرد. برای نمونه ظریف گفته بود که «زن بودن» و «غیرشیعه» بودن گزینه‌های پیشنهادی، امتیازی ویژه برای آنان به ‌حساب می‌آید؛ که این در تضاد با مواضع و رویکردهای رئیس‌جمهور بود.

رئیس‌جمهور بارها گفته بود که «راه من، راه مولا علی(ع) است»؛  اما مواضع ظریف نشان‌دهنده این موضوع نبود و در تناقض با مواضع رئیس‌جمهور قرار داشت. برای نمونه ظریف در یک گفت‌وگوی تلویزیونی، تأکید کرد که شیعه بودن گزینه‌های پیشنهادی کمیته‌ها امتیازی ندارد و در مقابل، غیرشیعه بودن آنان، امتیاز ویژه به‌ همراه دارد؛  موضوعی که انتقادات زیادی را به دنبال داشت و در تضاد با راهبردهای مدنظر رئیس‌جمهور بود.

از سوی دیگر نحوه چینش افراد از سوی ظریف در شورای راهبری با دیدگاه‌های محوری پزشکیان در تناقض بود. پزشکیان در جریان رقابت‌های انتخاباتی همواره در مقابل این انتقاد رقبا که قصد تشکیل «دولت سوم روحانی» را دارد، موضع می‌گرفت و تأکید می‌کرد دولت او، ادامه راه هیچ دولت دیگری نیست و شاخصه‌های ویژه خود را خواهد داشت. اکنون اما با نگاهی به فهرست اسامی اعضای شورای راهبری انتخاب کابینه دولت چهاردهم که از سوی ظریف منتشر شد، می‌توان دریافت که بخش قابل‌توجهی از افرادی که در شورا قرار داشتند را وزرا و مدیران دولت روحانی تشکیل می‌دادند. این موضوع نشان می‌داد رویکردهای رئیس این شورا در تناقض مشهود با گفته‌ها، مواضع و دیدگاه‌های رئیس‌جمهور منتخب قرار دارد.

پایبندی به قانون‌ اساسی و سیاست‌های کلی نظام و همچنین اسناد بالادستی کشور یکی از مهم‌ترین محورهای تبلیغات انتخاباتی رئیس‌جمهور منتخب را تشکیل می‌دهد؛ راهبردی اساسی که در میان سنجه‌های اعلامی برای انتخاب کابینه دولت چهاردهم نیز قید شده‌ است، با وجود این اما حضور برخی چهره‌ها در «شورای‌ راهبری» در تناقض مشهود با مواضع اصولی رئیس‌جمهور منتخب در این زمینه قرار دارد.

فهرستی که طی روزهای اخیر از اعضای شورای راهبری انتخاب کابینه دولت چهاردهم منتشر شده، از حضور چهره‌هایی حکایت دارد که بررسی سوابق سیاسی‌شان، به‌ وضوح نقض‌کننده گزاره «پایبندی به قانون ‌اساسی» و «اسناد بالادستی کشور» است. حضور افراد دارای سوابق محکومیت و زندان در ترکیب شورای راهبری، شاهدی بر این مدعاست.

«عدالت‌گرایی» یکی از شاخص‌های کلیدی در گفتمان رئیس‌جمهور منتخب، چه در جریان رقابت‌های انتخاباتی و چه پس از آن بوده‌ است. با وجود این اما رویکردها و ترکیب شورای ‌راهبری انتخاب کابینه دولت چهاردهم نگرانی‌هایی را درباره تحقق عدالت در دولت آینده به‌ دنبال داشته است.

در شرایطی که پزشکیان همواره بر موضوع «عدالت» تأکید ویژه‌ای داشته‌ و این گزاره جزو سنجه‌های انتخاب وزرا نیز گنجانده شده بود، حضور تعداد زیادی از مقام‌های دولت روحانی که در تحقق عدالت در حوزه‌های مختلف ناکام مانده‌اند، پیش از هر چیز نشان‌دهنده رویکردهای تناقض‌آمیز شورای راهبری با مواضع راهبردی پزشکیان بود .

با تناقضاتی که میان تفکر و رویکرد ظریف در شورای راهبری و مسعود پزشکیان وجود داشت می‌توان دریافت که در آینده شاهد مشکلاتی در دولت باشیم. از سویی گفته می‌شد که ظریف و پزشکیان در معرفی کابینه با هم به اختلاف خواهند خورد.

ظریف و اعضای شورای راهبری که مدعی بودند نظر آنها مشورتی است و تصمیم نهایی با پزشکیان خواهد بود، بعد از اینکه اسامی کابینه مطرح شد، گلایه‌های خود را علنی‌تر کردند.

گفته می‌شد ظریف طی روزهای قبل از اعلام اسامی کابینه درخصوص معرفی برخی افراد از جمله گزینه پیشنهادی وزارت کشور با رئیس‌جمهور اختلافاتی داشتند. البته این موضوع از سوی دولت و پزشکیان تأیید نشد؛ اما با اعلام اسامی کابینه، شبانه شاهد استعفای ظریف که چند روزی به‌عنوان معاون راهبردی رئیس‌جمهور منصوب شده بود، بودیم.

ظریف استعفای خود را با انتشار پیامی در فضای مجازی علنی کرد. او در این پیام نوشت: «سلام بر مردم بزرگوار و خطاپوش ایران

امروز جناب دکتر پزشکیان وزرای دولت چهاردهم را به مجلس معرفی فرمودند که برای همگی آرزوی موفقیت دارم.

از ۱۹ وزیری که امروز معرفی شدند، سه نفر نامزد نخست، ۶ نفر نامزد دوم یا سوم و یک نفر نامزد پنجم کمیته‌ها و یا شورای راهبری بودند.

بارها گفته ‌بودم که انتخاب اعضای دولت حق رئیس‌جمهور است و شورای راهبری و کمیته‌ها نهاد مشورتی هستند. از ایشان سپاسگزارم که این افتخار را به بنده دادند که در این تجربه جدید و ابتکار شجاعانه، مشارکتی داشته باشم.

از دوستانم در کمیته‌ها و شورای راهبری نیز سپاسگزارم که چهار هفته شبانه‌روز کوشیدند و بیش از هزار نامزد را بررسی کردند تا نتیجه را به رئیس‌جمهور محترم ارائه نماییم.

البته از نتیجه کار خود رضایت ندارم و از اینکه نتوانستم به شکل شایسته‌ای نظر کارشناسی کمیته‌ها و حضور بانوان، جوانان و اقوام را آن‌گونه که وعده داده‌ بودم به نتیجه برسانم، شرمنده‌ام. البته هنوز برخی معاونت‌های رئیس‌جمهور باقی مانده که امید است این کاستی کمی جبران شود.

به‌هرحال، این اولین تجربه و پر از کاستی بود و بی‌گمان در آینده بهبود خواهد یافت. ولی در کنار مشکلات دیگر، برای بنده ادامه راه در دانشگاه را رقم زد. در پیشگاه مردم بزرگ ایران برای ناتوانی خود در پیگیری امور در دالان‌های سیاست داخلی پوزش می‌خواهم. برخی بنده را زودرنج دانسته‌اند. گمان می‌کنم در دوازده سال گذشته در برابر هجمه‌های بی‌سابقه، بیش از بسیاری از مدعیان، صبر و مقاومت نشان داده ‌باشم، ولی نسبت به نگرش و نگرانی مردم حساسیت فراوان دارم.

ما را سری است با تو که گر خلق روزگار    

‌دشمن شوند و سر برود هم بر آن سریم.»

واکنش‌ها به قهر ظریف

استعفای ظریف واکنش‌هایی را به دنبال داشت. یوسف پزشکیان، پسر رئیس جمهور در یک استوری نوشت: «آنچه امروز مهم‌تر از منتقد صریح دلسوز و متلمق تأییدگر چاپلوس است، وجود افرادی است که اولا واقع‌بین باشند، ثانیا جامع‌نگر باشند و ثالثا به اجماع‌سازی معتقد باشند.»

واکنش حضرتی به استعفای ظریف

الیاس حضرتی، دبیرکل حزب اعتماد ملی در برنامه «به اضافه یک» که از شبکه سه سیما پخش شد، در پاسخ این پرسش که چرا آقای ظریف رفت، اظهار کرد: «اینکه از اسامی پیشنهادی شورای راهبری استفاده شود یا نه جزو اختیارات رئیس‌جمهور بود و آقای ظریف جزو سرمایه‌های این کشور است.

برخی از اینکه آقای پزشکیان، هیأت دولت متناسب و دلخواه آنها را معرفی نکرده است دلخور هستند. وزرای آقای پزشکیان باید طبق عهد و پیمانی که دولت با مردم دارد عمل کنند، بخشی از مسائل که مطالبه مردم است در سطح فراتر از هیأت دولت است مانند فیلترینگ و باید این مطالبات در سطح بالاتر از هیأت وزیران پیگیری شود.»

درباره استعفای ظریف یک روایت دیگر هم مطرح می‌شود و آن این است که چون فرزندانش در خارج کشور متولد شده‌اند نمی‌توانست در پست حساس باشد. بر همین اساس رحمت‌الله بیگدلی، فعال سیاسی اصلاح‌طلب در شبکه اجتماعی ایکس نوشته است: «فرزندان ظریف در زمان تحصیل او در آمریکا متولد شده‌اند و طبق قوانین آمریکا هرکس در آمریکا متولد شود، قهرا تابع آمریکا محسوب می‌شود. فرق است بین تابعیت قهریِ ناشی از تولد و تابعیت اکتسابی! اگر تابعیت قهری را هم مانند اکتسابی بدانیم، کشور از خدمات بزرگانی چون شهید چمران محروم می‌شود! بنابراین نمی‌توان دکتر ظریف را مشمول ماده 2 قانون نحوه انتصاب اشخاص در مشاغل حساس دانست که می‌گوید: انتصاب اشخاص ذیل در پست‌های حساس (معاونت‌های رئیس‌جمهوری و...) ممنوع است؛ الف. کسانی که خود، فرزندان یا همسرشان تابعیت مضاعف دارند.»

البته بسیاری معتقدند استعفای ظریف ربطی به این موضوع ندارد و این استعفا به نوعی در واکنش به ترکیب کابینه است.

خود ظریف نیز در پیام دوم خود بعد از استعفا اعلام کرد: «روایت دوم درست نیست.» او در این پیام پیرامون استعفا از سمت خود در دولت چهاردهم نوشت: «سلام بر مردم بزرگوار ایران. پیام دیشب بنده به ‌معنای پشیمانی و یا ناامیدی از دکتر پزشکیان عزیز و یا مخالفت با واقع‌گرایی نیست؛ بلکه به معنای تردید در مفید بودن خودم در معاونت راهبردی است.

البته برخی مردودین از جانب مردم، با تفسیر عجیبی از قانون مصوب ۱۴۰۱، اشتغال بنده در مشاغل حساس را به بهانه‌ای برای فشار بر دولت چهاردهم تبدیل کرده‌ بودند. بنده نیز برای جلوگیری از هرگونه شائبه یا بهانه برای کارشکنی در کار دولت دکتر پزشکیان عزیز، هفته گذشته طی نامه‌ای از معاونت راهبردی رئیس‌جمهور انصراف داده بودم.

با توجه به برخی فضاسازی‌ها لازم است یادآوری کنم که:

۱: به ‌رغم تولد فرزندانم حدود ۴۰ سال قبل و در دوران تحصیل (و نه مأموریت) در آمریکا و قوانین خاک محور آمریکا برای تابعیت قهری، به لطف خدا بنده، همسر و فرزندانم ساکن ایران عزیز هستیم و یک متر مسکن در خارج از ایران در تملک و یا حتی اجاره خود نداریم. خودم هم تحت دو تحریم آمریکا (ذیل تحریم رهبری) و یک تحریم کانادا قرار دارم و خود و همسرم حتی امکان سفر توریستی به ایالات متحده، کانادا و برخی کشورهای دیگر را نداریم.

 ۲: هیچ نهاد نظارتی مخالفتی با معاونت بنده اعلام نکرده است.

۳: دکتر پزشکیان بزرگوار با شجاعت و صراحت اصرار بر ادامه کار بنده داشته‌اند.

۴: این بهانه برای دیگران که فرزندانشان تابعیت مضاعف اکتسابی (و نه قهری) همراه با اقامت در خارج از کشور دارند، بیش از بنده قابل بهره‌برداری است.

آنچه باعث گزارش دیشب شد، تردید در مفید بودنم در معاونت راهبردی بود و آن بهانه سیاسی، دلیل بازگشت به دانشگاه نبود و تنها مزید بر علت بود.

هنوز به تمام آنچه در مورد ایشان در دوران انتخابات گفتم باور دارم. با تمام توان از دانشگاه ‎برای ایران در خدمت شما و ایشان خواهم بود و از همه ایرانیان میهن‌پرست و توسعه‌خواه تقاضا دارم که بر پشتیبانی خود از ایشان بیفزایند و ایشان و دولتشان را تنها نگذارند.

شرمنده بزرگواری همه شما هستم. شاد و سربلند باشید.»

استعفا و یا به نوعی قهر ظریف به اعتقاد بسیاری از کارشناسان، ضربه به کابینه و مشروعیت آن بود، این اقدام ظریف در ابتدای دولت و در زمانی که هنوز کابینه تشکیل نشده، حواشی بسیاری برای دولت ایجاد کرد.

البته بسیاری معتقدند که حضور ظریف در آینده موجب می‌شد که حواشی بسیاری در دولت ایجاد شود و این ضربه‌ای که اکنون به کابینه خورده بهتر از ضرباتی است که حواشی حضور ظریف می‌توانست ایجاد کند.

ظریف زودرنج

برخی معتقد بودند ظریف زودرنج است، مانند محمدعلی ابطحی که طی مطلبی در شبکه ایکس خطاب به ظریف نوشت: ‌«آقای ظریف عزیز. خیلی برای ایران زحمت کشیدی؛ اما همچنان زودرنج مانده‌ای. ‌کاش در سیاست داخلی هم مثل سیاست خارجی برای منافع مردم بجنگی.»

البته ظریف در پاسخ گفت: «یکی از ناگوارترین اتهامات برای بنده، زودرنجی است.»

برخی دیگر هم مانند احمد زیدآبادی معتقد بودند که ظریف، پزشکیان را وسط معرکه رها کرده است.

زیدآبادی می‌نویسد: «پزشکیان را روی میدان مین فرستادند و قبل از اینکه حتی مینی منفجر شود، او را نه فقط وسط معرکه به حال خود رها کردند، بلکه به رگبار هم بسته‌اند! این نوع سیاست‌ورزی هر نوع حکمرانی در این مملکت را به امری غیرممکن تبدیل می‌کند! خب حالا به فرض پزشکیان را پاک از اعتبار انداختید. بعدش چی؟ می‌خواهید چه کنید؟»

البته زیدآبادی تنها اصلاح‌طلبی نبود که به ظریف انتقاد کرد. از ابتدای تشکیل شورای راهبری و افزایش تعداد اعتدالیون در شورا، اصلاح‌طلبان که احساس می‌کردند سهم کمتری از دولت خواهند داشت، انتقادات خود را شروع کردند و خواستار سهم بیشتری در دولت شدند و این روند تا جایی پیش رفت که صدای اعتراض بخشی وسیعی از خود اصلاح‌طلبان هم درآمد. علی نظری، عضو فراکسیون اصلاح‌طلبان در مجلس ششم، در مطلبی با عنوان «هجوم بی‌محابای مجاهدان شنبه به پزشکیان» برخی فعالان سیاسی اصلاح‌طلب را «مگسان دور شیرینی» نامیده و به شگردهای آنان اشاره کرده بود. وی نوشته بود: «این مگسان بزرگ‌ترین خصیصه‌شان فرصت‌طلبی و جاه‌طلبی است، زیرا به محض استشمام بوی خوش صندلی دولتی، درحالی‌‌که هیچ تعلق خاطری به اصول و آرمان‌های سیاسی ندارند، به طمعِ نزدیکی به قدرت اطراف منصب جدید حلقه می‌زنند.»

این ماجرا به همین جا ختم نشده و روزنامه اصلاح‌طلب اعتماد هم در مطلبی می‌نویسد: «مسلما آقای پزشکیان هم برای انتخاب همکاران خود روشی علمی و کارشناسانه را در نظر می‌گیرد؛ ولی فشارهای سیاسی به وی آن‌هم چنین زودهنگام و از سوی برخی اصلاح‌طلبان نه‌تنها سیاستمدارانه نیست، بلکه اخلاقی هم به نظر نمی‌رسد. متأسفانه خوب می‌دانیم که در چنین موقعیت‌هایی اصحاب روز شنبه چه سان هجوم می‌آورند و عرصه را بر تصمیم‌گیران تنگ می‌کنند.»

همچنین «علی‌اصغر شفیعیان» فعال رسانه‌ای اصلاح‌طلب نزدیک به دولت نیز با توصیه به هم‌جناحی‌های خود نوشت: «به‌خاطر یک یا چند نفر کابینه را به آتش نکشید!»

گلایه اصلاح‌طلبان

در همین راستا و پس از معرفی کابینه توسط پزشکیان، آذر منصوری، رئیس جبهه اصلاحات در مطلبی می‌نویسد: «ترکیب کابینه با معدل مورد انتظار جبهه اصلاحات فاصله دارد و پیگیر دیدار با رئیس‌جمهوری هستیم.» منصوری در ادامه مطلب خود می‌گوید: «تعریف ما از دولت وفاق ملی به هیچ وجه به مفهوم سهم‌دهی به جناح‌های سیاسی نبوده و نیست و دولت وفاق ملی، دولت ائتلافی نیست؛ دولت ائتلافی صاحب ندارد و هیچ‌کس پاسخگوی آن نیست.»

درخواست پس گرفتن فهرست کابینه

فشارها پس از اعلام کابینه هم ادامه‌دار شده و علی شریف زارچی، استاد اصلاح‌طلب دانشگاه در توئیتی رسما پزشکیان را به بازگرداندن لیست وزرا از مجلس محکوم می‌کند و می‌نویسد: «آقای دکتر پزشکیان؛ خواندیم بمان و پس بگیر، اکنون نوبت شماست که فهرست پیشنهادی خود را که باعث ناامیدی بخش مهمی از مردم، به خصوص جوانان و جامعه‌ دانشگاهی کشور شده پس بگیرید. نامزدهای معرفی کنید که نشانه یک تغییر شجاعانه و رو به جلو باشند. امید مردم را پس بگیرید.»

استعفاهای تکراری

به‌هرحال این اولین قهر ظریف در طول فعالیت سیاسی‌اش نبود و پیش از این پنج بار استعفا داده بود، او در بخشی از کتاب خاطراتش که با عنوان پایاب شکیبایی منتشر شده، جزئیات این پنج بار استعفا  در سال‌های ۹۲ تا ۱۴۰۰ را روایت کرده است. ظریف در این کتاب نوشته است: «نخستین‌بار که تا مرز کناره‌گیری پیش رفتم، در سفر نخست آقای رئیس‌جمهور به  نیویورک در سال ۱۳۹۲ بود. برخی مشاورین آقای رئیس‌جمهور بدون هماهنگی تلاش کرده بودند نشست وزرای خارجه 1+5 و ایران را به نشست سران تبدیل کنند.

برای دومین‌بار طرحی پیرامون کمیته نیازهای هسته‌ای کشور بدون هماهنگی با وزارت امور خارجه برای زمامداران کشور فرستاده شده بود که گفت‌وگوها را پیشاپیش محکوم به شکست می‌کرد. در سومین نوبت به دنبال شکایت از بی‌توجهی سایر وزارتخانه‌ها به بایسته‌های بنیادین سیاست خارجی و به‌ویژه در ارتباط با ناهماهنگی در پیوندهای با روسیه بود که انجام وظیفه وزیر امور خارجه را برهم ریخته بود. ناگفته نماند که وزارت امور خارجه برای دفاع از پیوندها با روسیه وارد شده بود. 

نوبت دیگر، بر سر سفر بشار اسد در اسفندماه ۱۳۹۷ بود. کناره‌گیری بعدی هم مربوط به فعالیت‌های دیپلماتیک ما برای شکست دادن تلاش آمریکا برای بازگرداندن قطعنامه‌های شورای امنیت در برابر ایران در تابستان و پاییز ۱۳۹۹ بود.  آقای پوتین یک پیشنهاد مطرح کرده بود که به نظر وزارت امور خارجه می‌بایست با روش دیپلماتیک با آن برخورد می‌شد. 

در شورای‌عالی امنیت ملی و در دولت با لحنی تند مخالفت کردند که توهین به وزارت و وزیر امور خارجه بود. پس از آن تقاضا کردم از حضور در هیأت دولت معاف شوم که موافقت نشد.»

صبح نو