آخرین اخبار وزرای پیشنهادی دولت چهاردهم /کابینه جوان نشد

کابینه پزشکیان امروز به مجلس معرفی می‌شود. هرچند عصر دیروز فهرست‌های متعددی گاهی با تفاوت‌های عمده تا آخرین لحظه منتشر شد که نشانه‌ای از لابی‌گری و اختلاف اطرافیان دولت است، اما اگر آخرین فهرست منتشره را در نظر بگیریم و انتصاب‌ها را نیز به آن اضافه کنیم، میانگین سنی آنان ۶۰ سال می‌شود که قطعاً این کابینه، جوان نیست. اگر معاون زنان و معاون علمی را که متولد بعد از انقلاب هستند و وزیر نیستند از میانگین‌گیری جدا کنیم، کابینه وزیران بالاتر از ۶۰ سال هم می‌شود. البته این تنها تناقض کابینه با آن هیاهوی آغازین رئیس شورای راهبری نیست، زیرا قرار بود کسانی که قبلاً وزیر نبوده‌اند، وزیر شوند و شاخص‌های دیگر هم در نظر گرفته شده بود که باید دید چقدر این‌ها رعایت شده است. 

انتخاب کابینه دولت چهاردهم با یک کار نه چندان متفاوت با دولت‌های قبل، اما به‌شدت پرهیاهو‌تر و تبلیغاتی‌تر با دولت‌های قبل آغاز شد. حقیقت آن است که تمامی دولت‌های قبل چنین سازوکاری را داشتند، البته با سروصدای کمتر و گاه با پنهان‌ماندن کمیته‌های انتخاب وزیران. اما دولت چهاردهم یک فرد پرهیاهو و در این سمت، ناشی و ناآزموده را به ریاست شورای انتخاب وزیران گماشت که او با هدف اینکه انتخاب وزیران را اولاً دموکراتیک (از واژه‌هایی که لقلقه زبان اوست) نشان دهد و ثانیاً هرگونه نقد و مخالفت با آن را مخالفت با یک شورای متشکل از خرد‌جمعی بنامد، تبلیغ زیادی روی این سازوکار کرد. حالا درست ساعاتی پس از آنکه فرزند رئیس‌جمهور در واکنش به فشار اطرافیان دولت نوشت «ما زیاران چشم یاری داشتیم، خود غلط بود آنچه می‌پنداشتیم» و روز‌ها و ساعت‌های بیشتری پس از ردوبدل شدن نام‌ها و نشانه‌هایی از آدم‌های مختلف، در نهایت کسانی فهرست نهایی را (با یکی دو اختلاف احتمالی) تشکیل دادند که هیچ‌یک از نشانه‌ها و شاخص‌های شورای راهبری را از جمله جوانی و نداشتن سابقه وزارت و فلان و بهمان ندارند. این تازه به‌کنار، انتصاب معاونان نیز نسبتی با این شاخص‌ها ندارد. اگر یکی دو معاون جوان را کنار بگذاریم، میانگین سن کابینه بالاتر از ۶۰ سال و اگر فقط وزیران را حساب کنیم باز هم بالاتر از ۶۰ سال است، اما اگر دو معاون جوان متولد ۵۹ را به حساب آوریم، میانگین ۶۰ سال می‌شود که این برای دولتی که ثبات مدیریت را نیز تبلیغ می‌کرد یعنی حضور این افراد تا میانگین ۷۰ و معاونان تا میانگین نزدیک به ۸۰ سال سن در سال‌های آینده!

‌براساس برخی فهرست‌های تقریباً قطعی، می‌توان امروز در معرفی به مجلس این افراد را دید: وزارت کشور حسین اعلایی ۶۸ ساله (هرچند درباره این گزینه، اما و اگر فراوان است)، وزارت آموزش و پرورش محسن حاج‌میرزایی ۶۵، وزارت ورزش احمد دنیا‌مالی ۶۴، وزارت اطلاعات حجت‌الاسلام اسماعیل خطیب ۶۳، وزارت ارشاد سیدعباس صالحی ۶۱، وزارت علوم حسین سیمایی‌صراف ۵۷، وزارت جهاد غلامرضا نوری‌قزلجه ۵۴، وزارت راه خانم فرزانه صادق ۴۸، وزارت نفت سیدعماد حسینی ۵۲، وزارت میراث صالحی امیری ۶۳، وزارت نیرو عباس علی‌آبادی ۶۲، وزارت کار احمد میدری ۶۱، وزارت ارتباطات ستار هاشمی ۴۸، وزارت خارجه عباس عراقچی ۶۲، وزارت اقتصاد عبدالناصر همتی ۶۷، وزارت دفاع نصیر زاده ۶۰ و وزارت دادگستری امین‌حسین رحیمی ۵۶ است. در بررسی‌ها سن وزیران پیشنهادی بهداشت و صمت مشخص نشد، هرچند چندان تفاوتی در میانگین نمی‌گذارد. محمد رضا عارف معاون اول رئیس‌جمهور ۷۳، محمدجواد ظریف معاون راهبردی ۶۴، محمد جعفر قائم‌پناه معاون اجرایی ۶۸، محمد اسلامی رئیس انرژی اتمی ۶۸، زهرا بهروز آذر معاون امور زنان ۴۳، سعید اوحدی رئیس بنیاد شهید ۶۷، شهرام دبیری معاون پارلمانی ۶۴ و حسین افشین معاون علمی رئیس‌جمهور ۴۴ ساله هستند. محمد شریعتمداری نیز که هم خبر انتصاب او به رئیس دفتری رئیس‌جمهور و هم خبر تکذیب آن منتشر شد، ۶۴ ساله است. 

از همان آغاز که شعار جوان و تکراری‌نبودن داده شد، معلوم بود که شعاری پوچ است. باید امید بست که اگر همین کابینه با تغییر جزئی از مجلس رأی اعتماد بگیرد، بتواند خودش را نشان دهد و اطرافیان دولت مجبور نباشند به سناریوی نخ‌نما‌شده «نگذاشتند» متوسل شوند. 

شورای راهبری آن‌گونه که از نامش پیداست قرار بود و می‌بایست به نظم و استواری بیشتر کابینه بینجامد، اما اکنون موجبات آشفتگی را فراهم کرده است. البته «دوست دارد یار این آشفتگی/ کوشش بیهوده به از خفتگی»! ولی نه اینکه کسانی در کابینه قرار داده شوند که اطمینان وجود داشته باشد با مخالفت اکثریت مجلس روبه‌رو می‌شوند و به‌رغم اطلاع از این مخالفت، بازهم این اسامی در فهرست وزیران گنجانده شود تا مجلس را برای ردکردن برخی دیگر در تنگنا قرار دهد!

آیا انتشار نام شریعتمداری به عنوان رئیس‌دفتر رئیس‌جمهور در سایت ریاست‌جمهوری و سپس حذف این خبر و مصاحبه خود شریعتمداری در تکذیب خبر و وهن خواندن آن نیز از آن آشفتگی‌هایی است که یار، دوست دارد؟!

یا نشانه‌ای از فشار و لابی و قهر و آشتی در میانه یک آشفتگی محض است. 

 فرایند رأی اعتماد به وزرای پیشنهادی

 در مفاد ۲۰۲ و ۲۰۴ آیین نامه داخلی مجلس به مسئله رأی اعتماد اشاره شده است. طبق ماده ۲۰۲ آیین‌نامه داخلی، رئیس‌جمهور دو هفته پس مراسم تحلیف موظف است ضمن تقدیم برنامه کلی، اسامی وزرای پیشنهادی برای تصدی ۱۹ وزارتخانه را که دارای تجربه و تخصص مرتبط هستند به همراه شرح حال، برنامه‌ها، سوابق و سِمت‌های علمی و اجرایی و سایر امتیازات قابل استناد، به مجلس ارائه کند. 

پس از آن رئیس مجلس شورای اسلامی مکلف است نامه معرفی هیئت وزیران و ضمائم آن را در اولین جلسه علنی اعلام وصول و قرائت کند و پس از آن، معرفی‌نامه و مستندات را برای بررسی به کمیسیون یا کمیسیون‌های تخصصی مرتبط ارجاع دهد. 

بعد از این مراحل کمیسیون‌های مرتبط وارد ماجرای بررسی سوابق وزرای پیشنهادی می‌شوند. در این مرحله یک هفته فرصت دارند که ضمن بررسی صلاحیت وزرای پیشنهادی و انطباق مدارک، سوابق و برنامه‌های آن‌ها با اسناد بالادستی، گزارش خود را به هیئت رئیسه مجلس ارائه کنند تا برای اطلاع نمایندگان چاپ و توزیع شود. گزارش کمیسیون در جلسه علنی و قبل از صحبت مخالفان و موافقان توسط سخنگوی کمیسیون مربوطه قرائت می‌شود. 

طبق ماده ۲۰۴ آیین‌نامه نیز قبل از تشکیل اولین جلسه بررسى برنامه‌هاى دولت و اخذ رأى اعتماد هیئت وزیران، نمایندگان مخالف و موافق برنامه، خط مشى و اصول کلى و ترکیب هیئت وزیران و نیز نمایندگان مخالف و موافق هریک از وزیران به تفکیک برنامه و هر وزیر، ثبت نام می‌کنند. 

در شروع بحث درباره هیئت وزیران، رئیس‌جمهور برنامه دولت را تشریح و ضمن معرفى وزیران از ترکیب هیئت وزیران دفاع خواهد کرد. پس از آن، مجلس، بررسى برنامه دولت و ترکیب هیئت وزیران را با اظهارات پنج نفر از نمایندگان مخالف و پنج نفر از نمایندگان موافق با حفظ ترتیب یک نفر مخالف و یک نفر موافق و هر کدام براى مدت ۱۵ دقیقه انجام خواهند داد. همچنین مجموع مدت نطق اولیه رئیس‌جمهور و دفاعیات او ۵/۲ ساعت در نظر گرفته شده است. 

لازم به ذکر است که بحث و بررسى براى تک‌تک وزیران به‌ترتیب حروف الفباى وزارتخانه به همین شیوه انجام می‌گیرد و رئیس‌جمهور می‌تواند با استفاده از وقت وزیران در پایان و به طور یکجا از آنان دفاع کند.

منبع: روزنامه جوان