«کابوس اسرائیل» جانشین هنیه

چند روز پس از اقدام جنون‌آمیز رژیم‌صهیونیستی در به شهادت رساندن اسماعیل هنیه رئیس دفتر سیاسی حماس، جنبش مقاومت اسلامی حماس سه‌شنبه هفته گذشته در بیانیه‌ای اعلام کرد «یحیی سنوار» به عنوان رئیس جدید دفتر سیاسی این جنبش به جانشینی شهید اسماعیل هنیه انتخاب شد. 

یحیی ابراهیم سنوار مشهور به ابو ابراهیم، رئیس حکومت حماس در نوار غزه در ۲۹ اکتبر ۱۹۶۲ (آبان ۱۳۴۱) متولد شده است. ارتش اسرائیل سنوار را عامل اصلی حمله ۷ اکتبر (۱۵ مهر ۱۴۰۲) می‌داند، از این رو حذف او را یکی از اهداف جنگ علیه غزه اعلام کرده، اما تاکنون موفق نشده است. سنوار در سال۱۹۸۹ (۱۳۶۸) از سوی دادگاهی در اسرائیل به چهار بار زندان ابد به علاوه ۲۵ سال‌زندان محکوم شد، اما در نهایت بعد از ۲۲ سال‌زندان در سال‌۲۰۱۱ در معامله و مبادله زندانیان با اسرائیل آزاد شد. 

 قهرمانی پس از قهرمان

دقایق پایانی دیدار با رهبر معظم انقلاب بود که «اسماعیل هنیه» بیت «اذا غاب سید اذ قام سید» را از شاعر معروفی خواند، به این معنا که اگر مردی از ما بمیرد، مرد دیگری جایگزین او می‌شود. حالا و تنها چند روز پس از شهادتش، حماس اعلام کرد «یحیی سنوار» یکی از رهبران حماس جانشین شهید هنیه شد. 

سنوار در اوایل دهه۱۹۸۰ (۱۳۵۸) در دانشگاه اسلامی غزه ثبت‌نام کرد؛ جایی که مطالعه وی در زبان عربی به شکل‌دادن شخصیت کاریزماتیک او کمک کرد. او زمانی وارد دانشگاه شد که بسیاری از جوانان فلسطینی در نوار غزه به دنبال اسلام‌گرایی بودند تا مناقشه اسرائیل و فلسطین را پس از دهه‌ها که پان عربیسم نتوانسته بود این کار را انجام دهد، حل‌وفصل کنند و سازمان‌های دانشجویی که اندیشه اسلامی را با ناسیونالیسم فلسطینی ترکیب می‌کردند به سرعت در حال رشد بودند. در سال‌۱۹۸۲ سنوار به دلیل مشارکت در چنین سازمان‌هایی بازداشت شد، اگرچه هیچ اتهام رسمی وجود نداشت. 

در سال‌۱۹۸۵ (۱۳۶۳) پیش از تشکیل حماس، سنوار به سازماندهی المجد، سازمان «جهاد و دعوت» (ترویج آرمان‌های اسلامی) کمک کرد. المجد شبکه‌ای از جوانان مسلمان است که مأمور افشای هویت جاسوسان فلسطینی بودند که از سوی اسرائیل استخدام شده بودند. زمانی که حماس در سال‌۱۹۸۷ تشکیل شد، المجد در بخش امنیتی آن قرار گرفت. سال‌بعد، او به اتهام قتل جاسوسان اسرائیل به چهار حبس ابد محکوم شد. او در زندان، بیشتر اوقات فراغتش را صرف مطالعه خواندن روزنامه‌های اسرائیلی و تسلط کامل به زبان عبری کرد. 

 بازگشت به آغوش حماس

در آوریل ۲۰۱۲ (فروردین ۱۳۹۱) تنها چند ماه پس از آزادی، سنوار به عنوان یکی از اعضای دفتر سیاسی حماس در نوار غزه انتخاب شد. وی از تجربه‌هایش به عنوان رهبر در زندان رژیم‌صهیونیستی استفاده و در میان حماس به دلیل گردهم آوردن هم‌بندی‌هایش شهرت پیدا کرد. او از شبه‌نظامیان خواست اسرائیلی‌ها را دستگیر کنند و باعث شد ایالات متحده در سال‌۲۰۱۵ سنوار را به فهرست تروریست‌های جهانی خود اضافه کند. در این میان، حماس در تلاش بود جایگاهش را در نوار غزه حفظ کند، زیرا به‌دلیل درگیری با رژیم اسرائیل تضعیف شده بود. در این شرایط بود که سنوار در سال‌۲۰۱۷ (۱۳۹۶) به عنوان رئیس حماس در نوار غزه انتخاب شد. 

 مردی که کابوس اسرائیل شد

سنوار در یکی از نخستین حضور‌های عمومی خود، به گروهی از جوانان غزه گفت: «زمانی که حماس درباره به رسمیت شناختن اسرائیل بحث می‌کرد، گذشته است. اکنون بحث بر سر این است که چه زمانی اسرائیل را از بین خواهیم برد.» در سال‌های اول رهبری سنوار، رویکرد عمل‌گرایانه او شروع به معکوس کردن انزوای حماس کرد. ماه‌ها پس از به دست گرفتن کنترل حماس از سوی سنوار، این جنبش یک توافق آشتی با تشکیلات خودگردان منعقد و برای نخستین‌بار از سال‌۲۰۰۷، کنترل بیشتر نوار غزه را برای مدت کوتاهی به تشکیلات خودگردان واگذار کرد. روابط با مصر نیز بهبود یافت و کشور همسایه، محدودیت‌های خود را در گذرگاه مرزی با نوار غزه کاهش داد. این گروه همچنین برای برقراری روابط با ایران تماس گرفت و ایران، حماس را به شبکه متحدانش بازگرداند و حمایت از آن را از سر گرفت. 

در ماه می‌۲۰۲۱ (اردیبهشت ۱۴۰۰) هفته‌ها تشدید تنش‌ها در اورشلیم و درگیری‌ها بین معترضان فلسطینی و پلیس اسرائیل، به‌ویژه در محوطه اطراف مسجدالاقصی که صد‌ها زخمی برجای گذاشت، به پایان رسید. حماس در جریان این درگیری‌ها و در پاسخ به حملات رژیم‌صهیونیستی، با ارسال موشک به جنوب و مرکز اورشلیم واکنش نشان داد و ۱۱ روز درگیری شدیدی بین حماس و صهیونیست‌ها ادامه داشت. محبوبیت سنوار بعد از این عملیات بیشتر شد. روزنامه فایننشال تایمز در این زمینه نوشت: سنوار به شخصیتی افسانه‌ای در نوار غزه تبدیل شده است و به نقل از یک فعال برجسته فلسطینی در بیت‌المقدس شرقی اضافه‌کرد، بسیاری از فلسطینی‌ها به او افتخار می‌کنند و او در میان مردم فلسطین بسیار محبوب است. او در سال‌۲۰۲۲ در یک گردهمایی به مناسبت سالگرد تأسیس حماس، از هر یک از افراد خواست: «اگر اسرائیل برای آزادی اسیران فلسطینی به توافق نرسد، آماده قیام مانند طوفان برای دفاع از الاقصی باشید. ما در سیل خروشان، با موشک‌های بی‌پایان و در سیل سربازان بی‌حد و حصر به سوی شما خواهیم آمد. ما با میلیون‌ها نفر از مردم خود (امت) یکی پس از دیگری سراغ شما خواهیم آمد.»

بعد از عملیات «طوفان الاقصی» نام سنوار بار‌ها از سوی تعدادی از مقام‌های ارشد رژیم اسرائیل از جمله «یوآو گالانت» وزیر دفاع اعلام شد. روزنامه فایننشال تایمز در گزارشی اشاره کرد: «خواندن نادرست شخصیت سنوار مقدمه‌ای برای بزرگ‌ترین شکست اطلاعاتی اسرائیل بود.» 

«کوبی مایکل» محقق ارشد مؤسسه مطالعات امنیت ملی در تل‌آویو نیز به فاکس نیوز گفت: «سنوار از نخستین روز‌های پیوستنش به حماس فعال بود. او در میان همه اسیران فلسطینی یک شخصیت بسیار تأثیرگذار بود.» «مایکل میلشتاین» رئیس انجمن مطالعات فلسطین در مرکز دایان در دانشگاه تل‌آویو، سنوار را نماینده نسل دوم رهبران حماس دانست و گفت: «در مقایسه با هنیه و خالد مشعل (رهبر سیاسی سابق) سنوار شخصیت بسیار کاریزماتیکی دارد. او توانایی رهبری کل جنبش را دارد. نه فقط امور آن در غزه.»

 واکنش‌ها به انتخاب سنوار

دبیرخانه کنفرانس بین‌المللی حمایت از فلسطین مجلس شورای اسلامی در بیانیه‌ای با تبریک انتخاب یحیی سنوار اعلام کرد: مسئولان ارشد جنبش حماس با انتخاب حکیمانه و دقیق مجاهد قهرمان «یحیی سنوار» به رهبری دفتر سیاسی حماس، چشم امت اسلام و محور مقاومت را روشن و یأس و فلاکت را بر دشمن تحمیل کردند. در بخشی از این بیانیه امده است: از میان همه گزینه‌ها برای زعامت و هدایت مقاومت اسلامی فلسطین و جنبش حماس، مسئولان حماس سراغ عزیزی رفتند که تجسم اوج صلابت و اقتدار مقاومت فلسطینی است و نه تنها نام او لرزه بر ارکان رژیم‌صهیونیستی می‌اندازد بلکه در امریکا و در میان همپیمانان جنایتکار رژیم‌صهیونیستی، کابوسی در نهایت وحشت و درماندگی است. 

 تبریک فرماندهان ارشد نیرو‌های مسلح

رئیس ستاد کل نیرو‌های مسلح جمهوری اسلامی ایران، فرمانده کل ارتش جمهوری اسلامی ایران و فرمانده کل سپاه پاسداران انقلاب اسلامی، در پیام‌های جداگانه، انتخاب حاج یحیی ابراهیم سنوار را به عنوان رئیس دفتر سیاسی جنبش مقاومت اسلامی (حماس) تبریک گفتند. 

دربخشی از پیام سردار سرلشکر پاسدار محمد باقری، رئیس ستاد کل نیرو‌های مسلح به حاج یحیی ابراهیم سنوار آمده است: رجاء واثق داریم پیشینه افتخارآمیز جهادی آن برادر مؤمن، مقاوم و مجاهد در مبارزه با رژیم جلاد صهیونیستی و همراهی با فرماندهان و مجاهدان گردان‌های القسام و رزمندگان غیور فلسطینی، نویدبخش استمرار راه نورانی شهیدالقدس دکتر اسماعیل هنیه تا دستیابی به هدف مقدس آزادی قدس شریف و برچیدن بساط اشغالگران و غاصبان فلسطین عزیز است. همچنین سرلشکر باقری در پیام خود نوشت: اینجانب با تبریک این رخداد مبارک، توفیق آن فرمانده عالی‌قدر و مقاومت اسلامی فلسطین به ویژه مردم صبور، مقتدر و سرافراز غزه را از درگاه خداوند متعال مسئلت می‌جویم. 

فرمانده کل ارتش، هم در پیام تبریک خود به سنوار نوشت: این انتخاب دقیق، حکایت از هوشمندی، پویایی و تصمیم قاطع جنبش مقاومت اسلامی بر ضرورت ادامه مسیر مبارزه و ان‌شاءالله نابودی زودرس رژیم صفاک صهیونیستی و آزادی قدس شریف دارد. در بخشی از پیام سردار سرلشکرپاسدار حسین سلامی، فرمانده کل سپاه پاسداران انقلاب اسلامی به یحیی سنوار هم آمده است: خبر انتصاب جنابعالی به ریاست دفتر سیاسی جنبش اسلامی، مردمی و جهادی حماس از سوی اعضای رشید و بصیر شورای رهبری مقاومت فلسطین، چونان باران رحمت و انوار حیات بخشی بود که پس از شهادت اسوه تقوا و جهاد و ابوالشهدا حاج اسماعیل هنیه دل مؤمنان و موحدان و مجاهدان را تسکین داد و دشمن جنایتکار صهیونیستی و حامیان بی‌شرم آن را در نگرانی شدید فرو برد. این انتخاب نشان داد اگر مردی پس از سال‌ها مجاهدت مخلصانه، ندای ارجعی رب الارباب را عاشقانه و مشتاقانه لبیک گوید، پرچم پرافتخار مجاهدت او بر زمین نمی‌افتد و مجاهد مخلص و بصیر دیگری راه او را قوی‌تر ادامه می‌دهد. 

 یکپارچگی میدان و دیپلماسی  با انتخاب سنوار

یک عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس، انتخاب سنوار را سبب وحدت جبهه مقاومت و یکپارچگی میدان و دیپلماسی حماس عنوان کرد و گفت: سنوار مجاهدی است که دشمنی با صهیونیست‌ها را در عمل به اثبات رسانده است. 

حسن قشقاوی در گفتگو با ایرنا شناخت بالای سنوار از دشمن صهیونیستی را بسیار مهم ارزیابی کرد و افزود: فرماندهی میدانی او در غزه سبب شده به یکی از برجسته‌ترین شخصیت‌های جنبش حماس تبدیل و پس از شهادت اسماعیل هنیه به این مقام منصوب شود. عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس با بیان اینکه «یحیی سنوار» مجاهد میدانی است و دشمنی با صهیونیست‌ها را در عمل به اثبات رسانده است، گفت: انتخاب او برای رژیم‌صهیونیستی آنقدر سنگین بود که سخنگوی این رژیم اعلام کرد او را شهید خواهند کرد! این شیوه صهیونیست‌ها مانند عملکرد فرعون برای کشتن فرزندان پسر به دلیل ترس از فروپاشی حکومتش بود، اما در نهایت با اراده خداوند حضرت موسی (ع) موفق به نابودی فرعونیان شد. قشقاوی با بیان اینکه انتخاب سنوار سبب شد حماس از نظر فرماندهی، تصمیم‌گیری و اجرا هماهنگ‌تر شود، اضافه کرد: پیش از این شهید هنیه در دوحه قطر به عنوان مذاکره کننده فعالیت می‌کرد، اما انتخاب رئیس جدید سیاسی حماس سبب شد بین میدان مبارزه و دیپلماسی هماهنگی ویژه‌ای صورت بگیرد. 

فدا حسین مالکی دیگر عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس شورای اسلامی هم در اظهار نظری گفت: «یحیی سنوار» روحیات خاص خود را دارد و می‌تواند مقاومت و مبارزه علیه صهیونیست‌ها را گسترش دهد، چون از نبوغ خاصی برخوردار است.

منبع: روزنامه جوان