راغفر: برجام احیاشدنی نیست پزشکیان اولویت را بر حمایت از تولید بگذارد

روزنامه شرق از حسین راغفر استاد دانشگاه الزهرا پرسیده: یکی از مهم‌ترین پارامترهایی که بر شاخص‌های اقتصادی و معیشتی کشور تأثیر مستقیم و جدی دارد به تحولات حوزه سیاست خارجی بازمی‌گردد. به باورتان تأکید مسعود پزشکیان بر مذاکره با غرب، لغو تحریم و خروج کشور از لیست سیاه FATF، در شرایطی که احتمالاً با کارشکنی و سنگ‌اندازی رقبا همراه خواهد شد، می‌تواند به سرانجامی برسد؟

راغفر در پاسخ گفت: قطعاً یکی از مهم‌ترین پارامترهایی که می‌تواند بر حوزه اقتصادی و معیشتی اثرگذار باشد، مسئله دیپلماسی و سیاست خارجی است و برای خروج از وضعیت کنونی باید یک رابطه متوازن و منطقی با همه کشورهای پیرامونی و همسایگان و همچنین کشورهای فرامنطقه‌ای داشته باشیم. اما در این بین نباید این را فراموش کنیم که به باور من دیگر برجام سال ۲۰۱۵ قابل احیا نیست؛ این واقعیتی است که هم خود آمریکایی‌ها بر آن اذعان دارند و اینکه ظرفیت‌های برجام سال ۲۰۱۵ دیگر پتانسیل لازم در جهت پاسخگویی به نیازهای فعلی کشور ما را ندارد.

وی درباره مسیر جایگزین گفت: من پیشنهادم به دولت آقای پزشکیان این است که به‌جای موضوع مذاکره با غرب، تمرکز خود را روی تولید در داخل بگذارد که البته در آن‌ صورت مسئله اصلی دولت چهاردهم به تأمین مالی و سرمایه‌گذاری برای این امر (تولید) خواهد بود. اما در صورت توفیق دولت پزشکیان در حوزه تولید داخلی، آن ‌زمان اثربخشی تحریم‌های آمریکا به‌شدت کاهش پیدا خواهد کرد. در چنین شرایطی آمریکا بیشتر به سمت مذاکره با ایران تمایل پیدا خواهد کرد. چون با تمرکز دولت پزشکیان روی تولید داخلی و بهبود شاخص‌های اقتصادی، به‌خصوص مسئله اشتغال و تورم و همچنین کاهش اثربخشی تحریم‌ها، نهایتاً آمریکا چاره‌ای جز مذاکره متوازن با ایران نخواهد داشت. یعنی آمریکا مجبور خواهد شد درخصوص سیاست‌های تحریمی ایران یک بازبینی کلی داشته باشد. بنابراین تا آن ‌زمان به نظر من دولت آقای پزشکیان فقط باید تلاش خود را روی حل دو مشکل بگذارد؛ نخست فقدان یک برنامه‌ دقیق، منسجم، کارشناسی‌شده و منطبق با واقعیت‌های امروز ایران و دوم، ایجاد یک عزم راسخ در میان قوا و به تبع آن، شکل‌گیری وفاق عمومی برای عبور کشور از بحران فعلی.

‌خبرنگار شرق در این‌جا عصبانی شده و به راغفر می‌گوید: «به نظر من این پیشنهاد شما انطباقی با واقعیت‌ها ندارد. ‌چون به نظر من آنچه شما عنوان داشتید با یک ادبیات دیگر، تکرار همان گفته‌های سعید جلیلی است که باید آمریکا را از تحریم‌های ایران پشیمان کنیم. در‌ حالی ‌که کشور با تحریم و تبعات مخرب ناشی از تداوم حضور در لیست سیاه FATF دست‌و‌پنجه نرم می‌کند، چگونه شما پیشنهاد می‌دهید دولت آقای پزشکیان تمرکز خود را به‌جای مذاکره با غرب و لغو تحریم‌ها، بر تولید در داخل بگذارد؟».

حسین راغفر در پاسخ اظهار کرد: ببینید، ما تجربیات دیگر کشورها را که در شرایطی بدتر از شرایط ما به سر برده‌اند پیش‌رو داریم؛ منتها کسی به این تجربه‌ها اعتنا نمی‌کند. بله در شرایط تحریمی و با‌ وجود فشارهای غرب به نظر من پتانسیل تولید در داخل وجود دارد، اما مسئله اصلی مبارزه با فساد است. البته بحث‌های فنی آن ‌هم وجود دارد که به نظر من باید روی آن یک گفت‌وگوی مفصل و جداگانه‌ای داشته باشیم. اما همان‌گونه که گفتم و دوباره بر آن تأکید می‌کنم اگر می‌خواهیم این اصل را پیاده کنیم، یعنی به سمت تولید داخلی با هدف کاهش اثربخشی تحریم‌ها گام برداریم به دو پیش‌شرط نیاز داریم؛ نخست، تبیین یک راه‌حل روشن، دقیق، منسجم و منطبق با واقعیت‌های اجتماعی- اقتصادی کشور، و دوم ایجاد یک عزم جدی و وفاق عمومی.

وی افزود: من منکر اثرگذاری تحریم‌ها بر رشد اقتصادی و شاخص‌های معیشتی نیستم، اما در همین شرایط هم می‌توان روی تولید داخلی تمرکز کرد. بنابراین اگر دولت پزشکیان وضعیت تولید، اشتغال و رشد اقتصادی را معطل مذاکره با آمریکا و لغو تحریم‌ها کند، دوباره در مسیر طی‌شده و شکست‌خورده قبلی گام برخواهد داشت. ما باید اول تحریم‌ها را کم‌اثر یا بی‌اثر کنیم و بعد، خود‌به‌خود مسیر مذاکره فراهم خواهد شد. البته تأکید می‌کنم این منافاتی با یک سیاست خارجی درست و متوازن با همه کشورهای منطقه‌ای و فرامطقه‌ای ندارد. ضمن آنکه اشاره کردم، برجام سال ۲۰۱۵ دیگر قابلیت احیا ندارد. یعنی نه آمریکا دیگر به دنبال مذاکره بر سر توافق سال ۲۰۱۵ است و نه آن توافق می‌تواند جوابگوی نیازهای فعلی کشور باشد. به بیان دیگر باید یک مذاکره جدید تعریف شود و این نیازمند یک زمان است تا دولت آمریکا هم پس از انتخابات ریاست‌جمهوری یک برنامه برای مذاکره جدید پیاده کند. تا آن زمان که نمی‌توان کشور را معطل کرد. محور کار دولت پزشکیان باید تولید داخلی با هدف کم‌اثر ‌کردن تحریم‌ها باشد.

کیهان