باقری: ایران و بحرین وارد عرصه جدیدی شدند

علی باقری سرپرست وزارت امور خارجه امروز (دوشنبه) چهارم تیر ماه در نشستی خبری در پایان نوزدهمین نشست وزرای امور خارجه مجمع گفت‌وگوی همکاری آسیا ACD طی سخنانی گفت: طی دیروز و امروز در حال برگزاری این نشست بودیم.

وی افزود: دیروز نشست کارشناسان ارشد و امروز نشست در سطح وزرا برگزار شد در شرایطی که ایران در آستانه بزرگترین رویداد سالجاری در عرصه سیاست داخلی است یعنی انتخابات زودهنگام ریاست جمهوری به خاطر شهادت رئیس جمهور عزیز. در این نشست 40 هیأت عالیرتبه از 31 کشور آسیایی و 9 سازمان بین‌المللی حضور یافتند.

باقری بیان کرد: در روز اول مقامات ارشد اسناد نشست وزرا را نهایی کردند که امروز وزرا آن را مورد تأیید قرار دادند و خروجی نشست امروز تحت عنوان بیانیه تهران چشم انداز پیش روی مجمع در یک سال آینده را ترسیم کرده است.

وی گفت: دو سند مهم دیگر در این نشست مورد تایید و تصویب حاضران و وزرای شرکت کننده قرار گرفت. یکی مقررات ناظر بر فعالیت دبیرخانه مجمع و دیگری آیین نامه مجمع گفت‌وگوی همکاری آسیا. در بیانیه تهران فرازهای مهمی درباره همکاریهای کشورهای عضو در حوزه‌های مختلف ذکر شده و نسبت به تحولات منطقه‌ای و جهانی و چالشهای موجود دیدگاه‌های کشورهای عضو به صورت مشروح تبیین شده است.

باقری افزود: مهم‌ترین فراز بیانیه تهران همراهی و همدردی کشورهای عضو با مردم غزه در شرایط بسیار سخت و اسفناکی است که در حال گذران هستند. با آنها ابراز همدردی کردند و از متجاوزان ابراز انزجار کرده و خواستار توقف سریع و بدون قید و شرط حملات صهیونیست ها شدند و کشورهای عضو خواستار ارسال کمک‌های بشردوستانه به مردم غزه شدند.

این دیپلمات ارشد ایرانی همچنین گفت: سازوکارهای مختلف و متنوعی را در آسیا داریم ولی مجمع گفت‌وگوی همکاری آسیا یکی از پرتعدادترین اعضا در بین دیگر سازمان‌ها و سازوکارهاست و یک فرصت بسیار مناسبی در اختیار کشورهای آسیایی قرار داده تا بتوانند دیدگاه‌ها و مواضع و رویکردهای خودشان را در موضوعات مختلف داخل قاره کهن و بزرگ آسیا و در مورد موضوعات مهم بین‌المللی بیان کنند.

باقری تأکید کرد که جمهوری اسلامی ایران از ارتقای نقش آفرینی مجمع گفت وگوی همکاری آسیا به عنوان نهادی که مروج صلح و دوستی بین کشورهای آسیایی است و نهادی که بسترساز تعامل گفت‌وگو و همکاری بین مجموعه کشورهای آسیایی می‌تواند باشد از این نهاد حمایت می‌کند و از همه ظرفیت‌های خود برای ارتقای وضعیت این مجمع در آسیا و در صحنه بین‌المللی بهره‌گیری خواهد کرد.

سرپرست وزارت خارجه همچنین گفت: در شرایطی هستیم که در آستانه بزرگ‌ترین رویداد سیاسی داخلی ایران در سال 1403 به سر می‌بریم و آن انتخابات ریاست جمهوری در روز جمعه است. حدود یک ماه از حادثه شهادت رئیس جمهور عزیز آیت‌الله رئیسی و همراهانش به ویژه شهید امیرعبداللهیان می‌گذرد. دقیقا 1020 دولت رئیسی به طول انجامید در طول این مدت دولت آیتَ‌الله رئیسی اقدامات بزرگ و برجسته‌ای را انجام و دستاوردهای برجسته‌ای داشت. یکی از سرفصل‌های آن سیاست خارجی بود.

وی گفت: هیچ رویکردی در کشور وجود ندارد که با عرصه‌های سیاست خارجی که دولت رئیسی آن را مورد توجه و پیگیری قرار داد اختلاف و زاویه داشته باشد. یکی از مهمترین سرفصل های آن موضوع سیاست همسایگی است.

باقری ادامه داد: این یک واقعیت بوده و هست که توجه به همسایگان به عنوان سیاست مبنایی دولت رئیسی و کارویژه شهید امیرعبداللهیان بوده است. سیاست همسایگی هدفش اعتمادسازی متقابل بین همسایگان و گسترش هر چه بیشتر زمینه‌های همکاری بین کشورهای منطقه و پرهیز از خصومت و انتخاب راه‌حل سیاسی و گفت‌وگو برای مواجهه با اختلافات و تعهد همه کشورهای همسایه و منطقه به امنیت سازی درون زا و تلاش برای در هم تنیدگی اقتصادی است.

وی افزود: در طول این مدت روابط ایران با برخی از کشورهای شمالی که وضعیت رو به جلو و خوبی را نداشت در هم اوایل ریاست جمهوری آیت‌الله رئیسی روند رو به رشدی را طی کند. روابط با تاجیکستان، ترکمنستان بعد از دولت رئیسی وارد سرفصل و مسیر جدیدی شد.

وی گفت: بهترین دلیل بر تغییر محتوایی مناسبات ایران با این کشورها به تبادل هیأت‌های عالیرتبه و سفر مقامات از جمله در سطح رئیس جمهور است. در حوزه جنوبی احیای روابط ایران و عربستان نه تنها دارای پیامدهای مثبت و ایجابی دوجانبه بود بلکه انعکاسات منطقه‌ای و بین‌المللی غیرقابل انکاری را داشت.

باقری از تلاش‌های عربستان برای ارتقای روابط دوجانبه تشکر و تأکید کرد که زمینه‌های همکاری بین ایران و عربستان در عرصه دوجانبه و فرادوجانبه بسیار زیاد است. امروز در دیدار با قائم مقام وزیر خارجه عربستان بر این مسأله تأکید کردم و این مقام عربستانی تأکید داشت زمینه‌های استفاده نشده برای ارتقای روابط زیاد است و باید تلاش جدی انجام دهیم.

سرپرست وزارت خارجه گفت: شاهد ارتقای روابط با امارات و کویت در سطح سفیر بودیم و دیشب آخرین حلقه از حلقه‌های سیاست همسایگی ایران تکمیل و پر شد و دو طرف (ایران و بحرین) توافق کردند که مراحل گفت‌وگو برای بررسی ترتیبات لازم به منظور احیای روابط و از سرگیری مناسبات دوجانبه بین ایران و بحرین را انجام دهند.

وی ادامه داد: ما و بحرین وارد یک عرصه جدیدی شدیم که در این عرصه با سازوکاری که دیشب توافق کردیم قرار بر این است زمینه‌های احیای روابط دوجانبه را بررسی کرده و به پیش برویم. 

باقری اضافه کرد: ارتقای ظرفیت حمل و نقل و ترانزیتی در مناسبات با کشورها، افزایش همکاری‌های امنیتی با کشورهای همسایه از جمله توافقنامه امنیتی با عراق و ... از جمله ثمرات سیاست همسایگی دولت شهید رئیسی در این دوره بوده است.

این دیپلمات ارشد ایرانی گفت: تعاملات دوستانه ایران با جمهوری آذربایجان مدنظر بود که آخرین اقدام دو شهید بزرگوار معطوف به همکاری با این همسایه شمالی بود.

این دیپلمات ارشد ایرانی همچنین افزود: ایران در این مدت نقش پررنگ و قوی در ایجاد اجماع بین کشورهای اسلامی در حمایت از مردم فلسطین و مقابله با جنایات رژیم صهیونیستی داشته است. ایران برای حمایت از اجماع جهانی به نفع ملت فلسطین و مقاومت مشروع مردم فلسطین در تمامی نشست‌های منطقه‌ای و بین‌المللی با موضوع فلسطین چه در منطقه و چه خارج از منطقه و در سازمان ملل حضور فعال داشته و شهید امیرعبداللهیان یک بار در نشست مجمع عمومی و یک بار در نشست شورای امنیت حضور یافت و دیدگاه‌های ایران درباره جنایت صهیونیست‌ها در غزه و مظلومیت مردم فلسطین بیان کرد.

وی افزود: سال گذشته شاهد برگزاری کنفرانس حمایت از مردم فلسطین بودیم که برای نخستین بار توسط دولت ایران با حضور هیأت‌هایی از بیش از 50 کشور جهان برگزار شد.

باقری افزود: بعد از عملیات ارزشمند و پرافتخار وعده صادق که در واکنش به جنایات رژیم صهیونیستی و حمله آنها به ساختمان سفارت ایران در دمشق انجام شد ایران از همه ظرفیت‌های بین‌المللی خود برای محکومیت این رژیم استفاده کرد و از همه ظرفیت‌های برای تبیین مبانی و ابعاد سیاسی و حقوقی پاسخ مشروع تنبیهی خود در چارچوب دفاع مشروع علیه این رژیم استفاده کردیم.

وی گفت: حمله به سفارت ایران با محکومیت گسترده بین‌المللی مواجه شد و علیرغم همه تلاش های آمریکا نتوانستند اقدامی در مخالفت با این اقدام شکل بدهند و این هماهنگی بین میدان و دیپلماسی بود.

سرپرست وزارت خارجه اضافه کرد: دستگاه دیپلماسی تلاش کرد این عملیات مشروع را در سازوکارهای بین‌المللی به خوبی تبیین کند و حامیان رژیم صهیونیستی در این مراجع نتوانستند حمایت بین‌المللی علیه ایران را جلب کنند. عملیات وعده صادق که در میدان پیروزی را محقق کرد به دنبال آن تلاش گسترده فشرده دیپلماتیک بود که توانست این پیروزی را در ساحت بین‌المللی تثبیت کند.

وی گفت: عضویت دائم ایران در شانگهای و رسمیت یافتن عضویت ایران در بریکس منجر به تقویت نقش ایران در گفتمان جنوب جهانی شد.

باقری افزود: در این میان توسعه مناسبات با چین، روسیه و هند مورد اهتمام بود و این ابتکارات نتایج سودمند و ارزشمندی را به دنبال داشت.. حجم تجارت ما با روسیه به 6 میلیارد دلار رسید و معاهده جامع راهبردی بین ایران و روسیه در هفته گذشته نهایی و توسط نمایندگان وزرات خارجه‌ها پاراف و آماده امضای روسای جمهور است. توانستیم در دو نوبت رزمایش مشترک در شمال اقیانوس هند و دریای عمان با چین و روسیه برگزار کنیم. نشست امنیتی ایران، پاکستان و چین و ... برگزار شد.

این دیپلمات ارشد ایرانی همچنین گفت: توسعه همکاری‌های اقتصادی با چین در چارچوب اجرای برنامه 25 ساله از دیگر دستاوردهای دولت رئیسی و عملکرد 1020 روزه این دولت بود تا جایی که مبادلات تجاری ایران و چین اکنون به بیش از 30 میلیارد دلار در سال رسیده است.

باقری ادامه داد: موفق شدیم قرارداد برای سرمایه گذاری و آماده سازی بندر شهید بهشتی چابهار را با هند امضا کنیم و سرفصل جدید در مناسبات ایران و هند ایجاد و ظرفیت جدید در عرصه نقش آفرینی اقتصادی منطقه‌ای ایران نیز پدیدار شد.

وی گفت: توجه به دیپلماسی اقتصادی مورد اهتمام دستگاه دیپلماسی دولت رئیسی بود. در سال 1402 حجم تجارت خارجی از 150 میلیارد دلار عبور کرد.

سرپرست دستگاه دیپلماسی خاطرنشان کرد: در دوره ریاست جمهوری شهید رئیسی شاهد امضای موافقتنامه دائمی تجارت آزاد با اتحادیه اقتصادی اوراسیا، کسب ریاست ایران بر مجمع گفت‌وگوی همکاری آسیا و میزبانی چند اجلاس از جمله نشست امروز بودیم.

وی گفت: در طول 1020 فعالیت دولت سیزدهم بیش از 40 نشست کمیسیون مشترک اقتصادی با دیگر کشورها برگزار شد که طی آن 35 اصلی کمیسیون 75 سند تخصصی و دیگر توافقات در عرصه‌های مختلف به امضای طرفین رسید. لغو روادید گردشگری با 28 کشور جهان و تقویت و بازگشایی بازارچه های مرزی با کشورهای همسایه، فراهم کردن زمینه تهاتر کالا با تعدادی از کشورها، استفاده از ارزهای ملی در مناسبات با کشورهای هدف از جمله اقدامات صورت گرفته بود.

باقری همچنین به روند مذاکرات رفع تحریم‌ها پرداخت و افزود: رفع تحریم در کنار خنثی سازی تحریم از سیاست‌های نظام جمهوری اسلامی ایران است و دولت آیت‌الله رئیسی از آغاز مذاکرات رفع تحریم را جدی مورد توجه و پیگیر قرار گرفت و این مذاکرات شبانه روزی پس از ماه‌ها صرف وقت در نیمه نخست 1401 به نتیجه رسید متاسفانه به دلیل زیاده خواهی آمریکایی‌ها مشکلات داخلی در آمریکا و اختلافات بین مراجع مختلف و سوء محاسبه کشورهای اروپایی علیرغم اینکه توافق نهایی شده بود به امضا نرسید.

باقری ادامه داد: نمایندگان شما در مذاکرات با هدایت و مدیریتی که شهید رئیسی داشتند توانستند چارچوب مناسبی را برای توافق فراهم کنند اما همانطور که گفتم اختلافات داخلی و شرایط نامناسب و نابسامان در آمریکا و سوءمحاسبات اروپایی ها زمینه برای امضای نهایی توافق را فراهم نکرد.

سرپرست وزارت خارجه گفت: تصور مخالفان توافق در آمریکا این بود که ادامه فشارهای سیاسی و اقتصادی می‌تواند موجب ایجاد یک توافق قوی‌تر و طولانی تر از نظر آمریکایی‌ها شود.

وی گفت: ایران همچنان به عنوان یک کشور تاثیرگذار در بازار انرژی جهانی طرف‌هایی را در نقاط مختلف جهان به عنوان خریدار بازار انرژی در اختیار دارد و آمریکا به اذعان خودشان و وزیر خارجه آنها ناتوان هستند از اینکه ایران را محدود کنند یا تحت فشار قرار دهند یا از اینکه ایران از دسترسی به بازارهای مدنظرش محروم شود، جلوگیری کنند.

*  به هیچ وجه سیاست خارجی خود را در معرض تاراج بیگانگان قرار نخواهیم داد

سرپرست وزارت خارجه همچنین گفت: ایران همواره ساخت و به کارگیری سلاح هسته ای را تقبیح کرده و برای شفاف سازی در چارچوب ان.پی.تی و مقررات آژانس همکاری سازنده با آژانس داشته و در این راستا تلاش‌های ایران به طور جدی متمرکز بر این بوده که تعهدت ایارن و تکالیف ایران در چارچوب مقررات آژانس به خوبی مورد توجه قرار بگیرد ولی در عین حال در برابر زیاده خواهی هر طرفی فراتر از تکالیف قانونی ایستا‌ده‌ایم و اجازه نخواهیم داد زیاده خواهی برخی طرف ها بر مناسبات ما تاثیر بگذارد.

باقری افزود: سیاست خارجی با سیاست بازی قابل جمع نیست. ملت عزیز ایران تصمیم سازان نهایی در همه عرصه‌ها از جمله در عرصه سیاست خارجی هستند و از این منظر ولی نعمت ما و محرم همه اسرار از جمله اسرار سیاست خارجی هستند و این حق ملت است که از همه جزییات با خبر باشد ولی ساده انگاری و کوته نظری در این خصوص منجر به طرح موضوعات مختلفی در افکار عمومی می‌شود که زمینه سوءاستفاده بدخواهان می‌شود. 

وی گفت: برای تعالی کشور و تامین منافع کشور باید از همه توان و ظرفیت خود حتی از جان و آبروی خود بگذریم ولی به هیچ وجه سیاست خارجی خود را در معرض تاراج بیگانگان قرار نخواهیم داد.

سرپرست وزارت خارجه درباره اقدام عملی از سوی کشورهای عضو مجمع برای تحریم کالاهای صهیونیستی گفت: موضوع غزه و جنایات صهیونیست‌ها در این باریکه مورد توجه کشورهای عضو مجمع گفت‌وگوی همکاری آسیا قرار گرفت. در سخنان بسیاری از روسای هیأت‌ها موضوع غزه و مظلومیت مردم فلسطین و جنایت صهیونیست‌ها سرفصل مهمی را از سخنرانی سخنرانان در نشست امروز را به خود اختصاص داد. تلاش جدی ایران همواره این بوده که از همه ظرفیت‌ها برای حمایت از مردم فلسطین و مقابله با جنایات و تجاوزات رژیم صهیونیستی استفاده کند.

وی گفت: تلاش ما در دوره گذشته و در روز گذشته این بود که محتوای غنی در بیانیه پایانی نشست درج بشود که خوشبختانه چنین اقدامی انجام شد. هم تلاش نمایندگان ایران و همراهی دیگر کشورها توانست به یک متن قوی در مقابله با جنایت صهیونیست ها و حمایت از مردم فلسطین منجر شود.

باقری افزود: در حاشیه نشست و در دیدارهای جانبی بر این نکته تأکید داشتیم و آنها تأکید داشتند که از همه ظرفیت‌ها برای کمک به مردم فلسطین و ارسال کمک‌ها و توقف جنایات صهیونیست‌ها استفاده شود.

سرپرست دستگاه دیپلماسی خاطرنشان کرد: امر اجماعی در این نشست این بود که اولا جنایت صهیونیست ها بی قید و شرط پایان یابد و ثانیا از ظرفیت‌های مختلف استفاده شود که کمک‌های ضروری در اختیار مردم غزه قرار بگیرد.

باقری درباره مذاکرات ایران با بحرین در خصوص پول‌های بلوکه شده ایران در بحرین گفت: مبلغ قابل توجهی در یکی از بانک‌های بحرین که متعلق به ایران است از سال‌ها پیش و حتی قبل از قطع شدن روابط بوده است و پول‌های ما با مشکل مواجه شده و دسترسی به آن دچار مشکل شده بود در چارچوب بحث‌هایی که دیشب با وزیر خارجه بحرین برای احیای روابط داشتیم یکی از موضوعات مهم همین موضوع بود که سازوکار خاصی را طرفین درباره آن توافق کردند و امیدواریم در مسیر پیش رو زمینه رهاسازی پول‌های بلوکه شده ایران در بحرین را فراهم کنیم.

باقری در پاسخ به سؤالی درباره آینده روابط ایران و کشورهای عربی گفت:‌ آینده روابط ایران با کشورهای منطقه روشن و درخشان است. به دلیل اینکه بعد از ابتکار شهید رئیسی یک رویکرد و نگاه جدید در بین کشورهای منطقه و ایران شکل گرفت و آن نگاه جدید این بود که ما باید با تکیه بر اعتمادسازی متقابل سیاسی بتوانیم بسترساز ایجاد و ارتقای همکاری های همه جانبه بین کشورهای منطقه شویم. در حال حاضر کشورهای منطقه به این جمع بندی رسیدند که اعتماد متقابل سیاسی اگر با در هم تنیدگی و استحکام پیوندهای اقتصادی، علمی و فناوری همراه نباشد تلاش‌هایی که صورت گرفته خیلی مثمرثمر نخواهد بود.

وی گفت: عزم کشورهای منطقه بر این متمرکز است که این فضای مثبت و ایجابی که در دو سال گذشته بین ایران و کشورهای منطقه و عربی ایجاد شده به عنوان یک عامل محرک و شتاب دهنده ارتقای همکاری‌های تجاری و اقتصادی بین ایران و این کشورها تبدیل شود.

سرپرست وزار خارجه افزود: سیاست همسایگی دولت رئیسی نقطه شروع برای عاری سازی منطقه از بیگانگان است که طلیعه یک منطقه با ثبات در سایه صلح را می‌دهد.

سرپرست وزارت خارجه در پاسخ به سؤال خبرنگار تی.آر.تی ترکیه درباره همکاری ایران و ترکیه برای مقابله با جنایات اسرائیل بیان کرد: همکاری کشورهای منطقه با هم قطعا می‌تواند جلوی تنش و بی ثباتی را در منطقه بگیرد. این امر بدیهی است. از جمله کشورهای منطقه ایران و ترکیه هستند که دارای ظرفیت‌های متنوعی در عرصه‌های مختلف هستند و هر چه زمینه‌های همکاری دو کشور افزایش یابد اثربخشی راهبردها و سیاست های دو کشور در عرصه منطقه‌ای  ارتقا خواهد یافت.

وی گفت: ایران و ترکیه در طول سال‌های گذشته در موضوع فلسطین همفکری و همکاری زیادی را داشتند و قطعا در ادامه و آینده این همکاری‌ها می‌تواند در کمک به مردم فلسطین و مقابله با جنایت و تجاوزگری‌های رژیم صهیونیستی ارتقا و ادامه یابد.

به گزارش خبرنگار فارس، پرونچای دان ویواتانا دبیرکل مجمع گفت‌وگوی همکاری آسیا نیز در نشست خبری مشترک با علی باقری گفت: اینکه در تهران دور هم جمع شدیم موفقیت بزرگی بود و نشان داد که مجمع گفت‌وگوی همکاری آسیا همچنان زنده است./فارس