فارین پالیسی: نمی‌دانیم کجا اما انتقام ایران، قدرتمند خواهد بود

نشریه تخصصی سیاست خارجی در آمریکا تاکید کرد: ایران بی‌تردید، واکنشی قدرتمندی به ترورر فرمانده نظامی خود توسط اسرائیل نشان خواهد داد.

فارین پالیسی با اشاره به شهادت سردار زاهدی و برخی همرزمانش در حمله روز دوشنبه اسرائیل به دمشق نوشت: این حمله افزایش شدید تنش در جنگ سایه کنونی بین اسرائیل و ایران را به دنبال خواهد داشت. حمله هوائی روز دوشنبه، آخرین نمونه از اقدامات اسرائیل برای هدف قرار دادن ژنرال‌های ایرانی و رهبران حزب‌الله لبنان و حماس به‌شمار می‌رود اما به دو دلیل عمده با حملات قبلی اسرائیل متفاوت است و از آغاز دور جدیدی از خشونت‌های احتمالی در منطقه حکایت می‌کند که احتمالا مستقیما از سوی ایران و یا نیرو‌های نیابتی در منطقه صورت خواهد گرفت.

دلیل نخست، فرد مورد هدف این حمله است. سردار محمدرضا زاهدی، فرماندهی نیروی قدس سپاه در لبنان و سوریه را برعهده داشت و پنج عضو دیگر سپاه قدس نیز در این حمله جان خود را از دست داده‌اند.

چارلز لیستر، کارشناس انستیتو خاورمیانه در این‌باره گفت: «زاهدی دارای قدرت بالایی بود. او فرد اصلی تصمیم‌گیر در هر اقدامی بود که سپاه پاسداران و نیروی قدس در سال‌های اخیر در سوریه و لبنان انجام می‌دادند.» این اقدامات شامل ارسال پنهانی تسلیحات به حزب‌الله می‌شود که یکی از مسلح‌ترین بازیگران غیردولتی در جهان به‌شمار می‌رود.

دومین دلیل مکان حمله است. این حمله هوائی، ساختمان کنسولی مجاور سفارت ایران در دمشق را هدف قرار داد و موجب تخریب کامل ساختمان و آسیب دیدن مجتمع دیپلماتیک ایران شد. حمله به یک مکان دیپلماتیک، احتمالا یک اقدام تنش‌زای قابل‌توجه به‌شمار می‌رود.

دالیا داسا کایه، کارشناس مرکز روابط بین‌الملل بارکل در دانشگاه کالیفرنیا در این‌باره گفت: «تاسیسات دیپلماتیک به عنوان مکان‌های ملی و حاکمیتی حفاظت‌شده تلقی می‌شوند. حمله به یک مکان دیپلماتیک مانند حمله به خاک یک کشور است. این عاملی است که احتمالا می‌تواند بازی را تغییر دهد.»

لیستر می‌گوید: «تردیدی نیست که طرف ایرانی واکنش قدرتمندی به این حمله نشان خواهد داد...، اما اینکه این واکنش به چه شکلی خواهد بود، در حال حاضر مشخص نیست.» این برای منطقه‌ای که پس از جنگ اسرائیل و حماس، گرفتار تنش و درگیری‌های کوچک و بزرگ شده است، خبری تلخ محسوب می‌شود. دولت ایران بلافاصله پس از حمله اسرائیل، وعده اقدام تلافی‌جویانه داده، اما همان‌گونه که انتظار می‌رفت درباره جزئیات اقدام تلافی‌جویانه احتمالی سخن نگفته است.

بر اساس الگوی رفتار‌های قبلی ایران، فهرست گزینه‌هایی که می‌تواند تشکیل‌دهنده اقدامات متقابل ایران باشد، نظیر حمله مستقیم موشکی به اسرائیل یا اقدامات غیرمستقیم‌تر نظیر حمله به اماکن متعلق به سرویس‌های اطلاعاتی اسرائیل در عراق یا حملات بزرگ‌تر و پرتکرارتر به اسرائیل توسط گروه‌های نیابتی در منطقه موجب نزدیک‌تر کردن ایران و اسرائیل به یک رویارویی نظامی مستقیم می‌شود.

چشم‌انداز نگران‌کننده دیگر این است که ایران به گروه‌های شبه‌نظامی نیابتی خود در سوریه و عراق در مورد حمله به نظامیان و اهداف نظامی آمریکا در آن کشور‌ها چراغ سبز نشان دهد. چنین حملاتی در اوایل ماه فوریه پس از یک‌سری حملات هوائی آمریکا به گروه‌های شبه‌نظامی متوقف شد. اما لیستر هشدار داد این حملات ممکن است مجددا از سر گرفته شود.

بدترین سناریوی احتمالی این است که اقدام تلافی‌جویانه ایران به یک جنگ تمام‌عیار بین اسرائیل و حزب‌الله بدل شود. تلاش‌ها برای کاستن از تنش‌ها بین اسرائیل و حزب‌الله در امتداد مرز‌های جنوبی لبنان، از جمله توسط مقام‌های دولت بایدن تاکنون ناکام مانده و مرز اسرائیل و لبنان به یک نقطه تنش بسیار حساس تبدیل شده است.

از زمانی که اسرائیل عملیات نظامی در غزه را آغاز کرده، اسرائیل و حزب‌الله مشغول تبادل آتش در چارچوب یک درگیری محدود مرزی بوده‌اند. حزب‌الله مهم‌ترین بازیگر غیردولتی برای ایرانی‌هاست و نیروی بازدارنده نهائی تهران به‌شمار می‌رود، بنابراین ریسک بی‌نهایت بالایی برای افزایش تنش در آن منطقه وجود دارد./کیهان