پایان راه روحانی؟

گروه سیاست سایت فردا: ردصلاحیت حسن روحانی موجی از نظرهای را در فضای رسانه‌ای و مجازی به دنبال داشته است؛ برخی گفتند که انتظار می‌رفت که او ردصلاحیت شود و برخی ابراز تعجب کرده‌اند و البته برخی هم گفته‌اند که روحانی اگر تأیید هم می‌شد بسیار بعید بود که بتواند رأی بیارود.

بیستم آبان امسال بود که خبر آمد روحانی در انتخابات خبرگان ثبت نام کرده است. گفته می‌شد که او قصد ارائه لیستی 16نفره برای انتخابات خبرگان در تهران را داشت و البته حزب نزدیک به خود یعنی اعتدال و توسعه را آماده کرده بود تا در ائتلاف با اصلاح‌طلبان وارد انتخابات شود. به نظر می‌رسید که روحانی قصد داشت تا هنوز در عرصه سیاست پایگاه خود را داشته باشد و شاید تمایل نداشت که در حال حاضر به پایان راه سیاست‌ورزی برسد اما چند دلیل وجود دارد که نتوان دیگر روحانی را در ادامه مسیر سیاست‌ورزی متصور بود.

حسن روحانی مهم‌ترین شاخصه خودش را سیاست خارجی معرفی می‌کرد و همین شاخصه هم بود که باعث همگرایی اصلاح‌طلبان با او شدند زیرا در سال92 هم گفتمان روحانی و هم گفتمان اصلاح‌طلبان مبتنی بر رفع مناقشات خارجی بود و به همین دلیل هم توانستند از مردم رأی بگیرند؛ چه آنکه اگر این گفتمان نبود و البته حمایت هاشمی رفسنجانی از او وجود نداشت گزینه اول اصلاح‌طلبان محمدرضا عارف بود. اصلاح‌طلبان همه سرمایه اجتماعی خود را پای روحانی ریختند و خاتمی برای او همه‌جانبه پا به میدان گذاشت تا او بتواند راهی پاستور شود. روحانی آن‌طور که انتظار می‌رفت نتوانست عمل کند و مهم‌ترین دستاورد دولتش یعنی برجام با خروج آمریکا از این توافق عملا از بین رفت. از سوی دیگر روحانی برخلاف وعده‌هایش نتوانست به وضعیت اقتصادی سروسامان دهد و دلار 3هزار تومانی را بیش از 30هزار تومان تحویل داد. روحانی در حوزه سیاست خارجی منطقه‌ای هم بسیار ضعیف عمل کرد تا حدی که دیپلماسی ایران به جز مذاکره با غربی‌ها چیزی نبود. در همان دوران متحدان ایران از جمله چین به شدت از ایران دلخور بودند که چرا دولت ایران توجهی به شرق آسیا ندارد. دولت روحانی تا جایی در روابط ایران و چین بحران ایجاد کرد که عملا ایران و چین ارتباط ویژه سیاسی‌ای تا به پایان رسیدن دولت روحانی نداشتند و حتی رهبر انقلاب، علی لاریجانی را منصوب کردند تا مناسبات ایران و چین را پیگیری کند.

در حوزه بورس هم دولت روحانی بسیار بد عمل کرد و انتقادهای بسیاری وارد است که دولت روحانی به نوعی برای جبران کسری بودجه خود آشکارا دست در جیب مردم کرد؛ در حوزه ارز هم به همین شکل. در موضوع کرونا هم بسیاری گفتند که دولت ترک فعل کرد و عملا برایش مهم نبود که واکسن به دست مردم برسد. همین‌ها هم باعث شد تا پرونده‌هایی علیه او در کمیسیون اصل90 مجلس مطرح شود.

همه اینها بس بود تا هم مردم از روحانی دلسرد شوند و هم حتی نیروهای حامی‌اش یعنی اصلاح‌طلبان. حسن روحانی پیش از ریاست‌جمهوری بیشتر پست‌های امنیتی داشت و اصلا مردم به صورت شفاف او را نمی‌شناختند و این اصلاح‌طلبان بودند که برایش رأی جمع کردند و وقتی عملکرد دولت‌های روحانی با کم‌وکاستی‌های فراوان همراه شد، طبیعی بود سرمایه اجتماعی اصلاح‌طلبان هم ریزش داشته باشد؛ موضوعی که اصلاح‌طلبان را به شدت از روحانی عصبانی کرد.

حالا روحانی به تشخیص شورای نگهبان ردصلاحیت شد تا این فرضیه به وجود آید که آیا مردی که مخالفان زیادی در میان مردم و نیروهای سیاسی دارد، آیا به پایان راه سیاست‌ورزی‌اش رسیده است؟