اظهارات ایروانی پیرامون وضعیت افغانستان در شورای امنیت

امیرسعید ایروانی، سفیر و نماینده دائم ایران نزد سازمان ملل متحد در نشست شورای امنیت پیرامون وضعیت افغانستان سخنرانی کرد.

متن کامل سخنرانی ایروانی به شرح زیر است:

گزارش دبیر کل در مورد وضعیت افغانستان (S/2023/941) بر چالش های بشردوستانه بی سابقه در افغانستان تاکید می کند که بیش از دو سوم جمعیت آن به کمک نیاز دارند.

زمین لرزه های اکتبر در ولایت هرات به طور مستقیم بیش از 150,000 نفر را تحت تاثیر قرار دادند و وضعیت را تشدید کردند. برنامه بشردوستانه که تنها 35 درصد از 3.23 میلیارد دلار مورد نیاز را تا 11 نوامبر دریافت کرده است، به دنبال کمک به 21.3 میلیون نفر است. ایران بر نیاز به کمک های بشردوستانه بی طرفانه و اهمیت لغو تحریم ها برای حمایت از بهبود اقتصادی افغانستان تاکید می کند.

علیرغم تلاش‌های ضد تروریسم مقامات دوفاکتو، حضور مداوم داعش و گروه‌های وابسته به القاعده همچنان تهدیدی جدی برای افغانستان و کشورهای همسایه است.

 سازمان ملل متحد هشت حمله توسط گروه های وابسته به داعش را از اول اوت تا هفتم نوامبر، به طور خاص هدف قرار دادن غیرنظامیان با تمرکز قابل توجه بر جامعه شیعه، به ثبت رسانده است.

ایران به‌عنوان همسایه‌ای که مستقیماً با پیامدهای وضعیت افغانستان درگیر است و میزبان میلیون‌ها مردم افغانستان است، تعامل فعال خود را با مقامات دفاکتو (DFA) حفظ کرد. این تعامل هم به صورت دوجانبه و هم از طریق مکانیسم‌های همسایه و منطقه‌ای مانند فرمت مسکو با هدف بهبود وضعیت بشردوستانه و تسهیل بهبود اقتصادی افغانستان انجام شد. ایران از 4 تا 10 نوامبر میزبان هیئتی متشکل از 30 مقام طالبان بود. گفت‌وگوها بر تقویت روابط اقتصادی و تجاری متمرکز بود که جنبه‌هایی مانند تجارت، ترانزیت، حمل‌ونقل، زیرساخت‌ها و راه‌آهن را پوشش می‌داد.

مقامات دفاکتو گام های مهمی برای دستیابی به شمول واقعی قومی و سیاسی در افغانستان برنداشته اند. در عوض، آنها محدودیت‌های شدیدی را برای زنان و دختران اعمال می‌کنند، به‌ویژه بر دسترسی آنها به آموزش تأثیر می‌گذارد.

در نشست مسکو در 29 سپتامبر در کازان (روسیه)، نگرانی‌هایی در مورد محدودیت‌های اعمال شده بر زنان و دختران مطرح شد و خواستار ایجاد یک دولت فراگیر شدند. در این نشست، ایران پیشنهاد ایجاد یک گروه تماس منطقه‌ای را برای تعامل بیشتر و منسجم با طالبان و تشویق آن‌ها به انجام تعهدات خود کرد.

 ما از تلاش های هماهنگ کننده ویژه آقای فریدون سینیرلی اوغلو قدردانی می کنیم و ارزیابی مستقل وی را مورد توجه قرار می دهیم. این ارزیابی بر ضرورت افزایش و تعامل بین‌المللی منسجم با مقامات دفاکتو تاکید می‌کند و بر عناصر مثبتی مانند حمایت از گفت‌وگوی سیاسی ملی برای تقویت مشارکت و آشتی میان بازیگران سیاسی افغانستان تاکید می‌کند. این رویکرد برای اتحاد افغانستان به سوی آینده ای امن، باثبات و مرفه بسیار مهم است.

 این گزارش همچنین خواستار اقدام بین‌المللی سریع برای رسیدگی به موضوع دارایی‌های مسدود شده است و بازنگری در رژیم تحریم‌ها را پیشنهاد می‌کند.

با توجه به سازوکارهای پیشنهادی در توصیه‌ها، یعنی گروه تماس بین‌المللی و انتصاب یک فرستاده ویژه، ایران ایجاد چنین مکانیسم‌هایی را زود هنگام می‌داند. ما از بحث های کامل و بررسی همه جانبه با در نظر گرفتن مکانیسم های منطقه ای موجود و دستور کار دفتر نمایندگی سازمان ملل در افغانستان (یوناما) دفاع می کنیم.

علاوه بر این، پرداختن به چالش‌ها و نگرانی‌های کشورهای همسایه، که ممکن است با اولویت‌های تاکید شده توسط اهداکنندگان و سایر ذینفعان متفاوت باشد، می‌تواند موانع مهمی برای موفقیت ایجاد چنین گروه تماسی ایجاد کند. مهم این است که اعطای موقعیت برابر به کشورهای خاص ناتو، به ویژه آنهایی که در قبال وضعیت کنونی افغانستان پاسخگو هستند، بدون اینکه آنها به مسئولیت های خود در قبال مردم افغانستان عمل کنند، ناعادلانه و غیرسازنده است.

در همین حال، تأکید می‌کنیم که تعامل بین‌المللی نباید تنها به منظور عادی‌سازی یا به رسمیت شناختن مقامات دفاکتو باشد. در عوض، باید به بهبود وضعیت مردم کمک کند و اطمینان حاصل کند که آنها ذینفعان اصلی هر فرآیند عادی سازی هستند.

در خاتمه، بار دیگر حمایت کامل خود از یوناما و نماینده ویژه دبیرکل را تأیید می کنیم و بر اهمیت حفظ حضور میدانی آنها تأکید می کنیم.

ایران بر تعهد خود به همکاری نزدیک با کشورهای همسایه، شرکای مربوطه و سازمان ملل متحد برای ارتقای صلح، امنیت و ثبات پایدار در افغانستان ثابت قدم است. امیدواریم که مقامات دفاکتو به تعهدات بین المللی خود به ویژه در اجرای تعهدات خود در قبال همسایگان عمل کنند./تسنیم