سرلشکر صفوی: ما جنگ را با دانش نظامی جلو بردیم

سردار سرلشکر سیدیحیی صفوی دستیار و مشاور عالی فرماندهی کل قوا، در نخستین کنفرانس حکمرانی دانش مبنا؛ حکمرانی سرزمینی که در محل کتابخانه مرکزی دانشگاه تهران برگزار شد، از دیدگاه جغرافیای سیاسی به حکمرانی سرزمینی پرداخت و گفت: در مطالعه بعد سیاسی فضا به دو بحث ایستایی و پویایی می‌پردازیم. در ایستایی به مقوله‌هایی نظیر مدیریت سیاسی فضا، جغرافیای انتخابات، جغرافیای سیاسی شهرها، آمایش سرزمین، مدل‌های تقسیمات کشوری و … توجه می‌شود. در مطالعه سیاسی فضا از منظر پویایی نیز به مقوله‌هایی نظیر محیط زیست، اقوام، انرژی، اقتصاد، امنیت و تغییر و تحولات فرهنگی و اجتماعی پرداخته می‌شود.

وی با تاکید بر اینکه مطالعه سیاسی فضا از منظر تغییر و تحولات فرهنگی و اجتماعی بخصوص در زمان حاضر اهمیت دوچندانی پیدا کرده است، خاطرنشان کرد: در زمان حاضر فضای مجازی، مقوله جنگ شناختی و فضای سایبرنتیک، یک فضای جدیدی را در مقیاس جهانی و منطقه‌ای ایجاد کرده است که فضای جدیدی است.

استاد جغرافیای سیاسی با بیان اینکه یک حکمرانی سایبرنتیک در جهان یعنی دانش کنترل و حاکمیت بر پدیده‌های هوشمند از طریق کنترل و جمع‌آوری اطلاعات شامل انتقال داده، ذخیره‌سازی و پردازش داده، تحلیل داده و … در حال گسترش است، بیان داشت: حکمرانی سایبرنتیک دارای 25 زیرمجموعه است که شامل هوش مصنوعی، دانش سایبرنتیک، اینترنت اشیا، لباس‌های هوشمند و… می‌شود. جای بحث حکمرانی سایبرنتیک، دانشگاه‌ها هستند.

صفوی، مهمترین هدف حکمرانی سرزمینی از بعد جغرافیای سیاسی را حفظ بقای ملی، حفظ حکومت، حفظ سرزمین، حفظ ملت، حفاظت از تمامیت ارضی و استقلال و رفع تهدیدات خارجی و پاسداری از مرز‌ها و مدیریت سیاسی فضای ملی و سنجش کارآمدی محلی، ملی و منطقه‌ای عنوان کرد و گفت: توسعه روابط همه‌جانبه با همه همسایگان و کشور‌هایی که با کشورمان متخاصم نیستند و همچنین حضور در پیمان‌ها و ائتلاف‌های منطقه‌ای، قاره‌ای و جهانی از الزامات حکمرانی است.

وی با ابراز انتظار از «نخستین کنفرانس ملی حکمرانی دانش مبنا؛ حکمرانی سرزمینی» برای پاسخگویی در زمینه کارویژه‌های یک سیستم حکمرانی مطلوب برای کشور و همچنین تبیین راهکار‌های نیل به حکمرانی سرزمینی دانش مبنا با توجه به توسعه روزافزون فناوری و رقابت‌های جهانی است، گفت: همه حکومت‌ها دارای دو وظیفه اساسی هستند؛ اولین وظیفه حکمرانان هر کشوری عبارت از تأمین و حفظ امنیت است که از امنیت مرز‌ها و شهر‌ها آغاز می‌شود و تا امنیت اقتصادی، امنیت فرهنگی، امنیت حقوق و آزادی شهروندان امنیت اموال و جان و آبروی انسان‌ها را دربرمی‌گیرد.

صفوی، دومین وظیفه حکومت‌ها را تأمین رفاه و آسایش و پیشرفت و اعتلای کشور و ملت دانست و افزود: حکومت‌ها بخصوص حکومت‌های مردم‌پایه باید رضایت عمومی ملت را فراهم کنند. سومین ویژگی که در قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران آمده است، ولی در قوانین فرانسه و انگلیس نیست، این است که حکومت زمینه اعتلای کرامت‌های اخلاقی و انسانی و رشد و تعالی انسان‌ها را به کمال برساند. انقلاب اسلامی در کشوری رخ داده است که حداقل 3 هزار سال سابقه حکومتی دارد و دولت‌های زیادی را پشت سر گذاشته است. انقلاب اسلامی یک نگاه جدیدی را به ایران و محیط پیرامونش و به جهان دارد. فلسفه انقلاب اسلامی در زمینه اینکه چگونه می‌خواهد امنیت و اقتصاد و روابط انسان‌ها و سیاست خارجی را اداره کند، باید بدانیم.

وی با یادآوری اینکه «این حکومت‌ها هستند که سرنوشت کشور‌ها و ملت‌ها را تعیین می‌کنند»، خاطرنشان کرد: مهمترین مشکل انقلاب‌ها زمانی است که می‌خواهند دولت‌سازی کنند. دولت‌ها هستند که باید این سرزمین را مدیریت کنند و حکمرانی از دیدگاه سرزمینی یعنی مدیریت سرزمین و جامعه و اعتلای جامعه و سرزمین با حضور رهبران و مدیران خردمند، عادل، مؤمن، لایق، برخوردار از جهان‌بینی، مدبر و مدیر.

صفوی با یادآوری اینکه ساختار‌ها در حکومت‌ها تعیین‌کننده نوع حکمرانی هستند (مانند ساختار سه قوه مجریه، مقننه و قضائیه و نیرو‌های مسلح)؛ بیان داشت: ما نگاه‌مان به دنیا یک نگاه جدیدی است و جمهوریت و اسلامیت است؛ بنابراین باید فلسفه جمهوری اسلامی را خوب فهم کنیم.

دستیار و مشاور عالی فرماندهی کل قوا با تاکید بر اینکه دولت‌ها و حکومت‌ها باید استراتژی 20 ساله و 30 ساله داشته باشند، ادامه داد: ما به استراتژی 20 ساله، راهبردی ملی می‌گوئیم. سند چشم‌اندار 20 ساله نظام یک راهبرد ملی بود، ولی دولت‌ها به آن عمل نکردند. کشور‌ها باید سند راهبردی حداقل 20 ساله داشته باشند و با تربیت مدیرانی کارآمد و مؤمن که به خرد و دانایی مجهز هستند و وزرایی که دانایی دارند و کاربلد هستند، کشور به پیش برود.

وی افزود: ما جنگ را با دانش نظامی جلو بردیم و عاقلانه و مدبرانه و با علم جنگیدیم و تئوری جدیدی در جنگ ایجاد کردیم.

این استاد جغرافیای سیاسی با تاکید بر انسجام ملی نیز اظهار داشت: ملت‌ها باید از حکومت‌هایشان حمایت کنند تا حکومت موفق باشد؛ بخصوص که حکومت‌های انقلابی، با حضور ملت در همه ارکان قابلیت دوام و بقا دارند.

وی در بیان انتظار از دانشگاه‌ها نیز اظهار داشت: قرار بود دانشگاه‌ها، مدیران لایق برای حکومت تربیت کنند. انتظار می‌رود که دانشگاه‌ها علمی را که توأم با کارآمدی برای اداره سرزمین باشد و مشکلی را از سرزمین و مردم حل کند، تولید کند.

صفوی با ابراز نظر درباره جایگاه علوم انسانی در اداره کشور، گفت: اعتقاد دارم علوم انسانی بالاتر از علوم پزشکی و صنعتی است، چون یک مدیر سیاسی است که همه صنعتگران را مدیریت می‌کند، اما مدیرانی که هم دانش داشته باشند و هم مردمدار باشند و تاریخ و جغرافیای ایران را هم بشناسند. حکمرانان بدون دانش اداره حکومت و سرزمین، توان اداره شایسته نخواهند داشت بلکه باید حتماً با تاریخ و تمدن ایران اسلامی در حداقل 200 سال گذشته آشنا باشند.

این استاد دانشگاه خاطرنشان کرد: کسی که جغرافیا نخوانده باشد، نمی‌تواند در کشور به خوبی مدیریت کند؛ چون ما کشوری بزرگ با تنوع فرهنگی و قومی و اقلیمی بالا هستیم. دانشجویان و استادان ما باید جای جای ایران را ببینند و بایستی جغرافیای انسانی و جغرافیای سیاسی کشور را بشناسیم. مدیران ما باید فناوری‌ها را بشناسند و در علوم کشاورزی و مهندسی و آب‌شیرین‎‌کن‌ها و انرژی خورشیدی اطلاعات داشته باشیم./تسنیم