دست بالای تهران در بغداد

در هفته‌ای که گذشت، پارلمان عراق با انتخاب رئیس و معاونان خود توانست تا قدمی بزرگ و مثبت برای تشکیل دولت عراق بردارد؛ دولتی که ماه‌ها پس از انتخابات عراق بدلیل اختلافات میان گروه‌های عراقی، تشکیل نشده بود. این قدم بزرگ موجب افزایش امیدها برای تشکیل سریع‌تر دولت عراق شد. بدیهی است که مردم عراق از تشکیل سریع دولت بهره خواهند برد، اما چه معادلات دیگری در این میان نقش ایفا می‌کند؟

تحلیل‌گران بین‌المللی تحولات هفته گذشته عراق را به مثابه پیروزی برای ایران در مقابل آمریکا دانستند چرا که جناح سیاسی نزدیک به ایران توانست تا اختلافات سیاسی میان گروه‌های عراقی را مدیریت کرده و کاهش دهد. در این میان باید توجه داشت که این به معنای دخالت جمهوری اسلامی ایران در امور داخلی عراق نیست. تشکیل دولت عراق تنها برای ایران- بزرگ‌ترین و مهم‌ترین همسایه این کشور- مهم نیست. هوشیار زیباری، وزیر امور خارجه عراق هفته گذشته در یکی از دانشگاه‌های انگلستان گفت ایران همسایه کلیدی و مهم ما است که نقشی اساسی برای ما ایفا می‌کند، در عین حال ما برخی اختلافات را داریم که میراث حکمرانان گذشته عراق است. وی گفت انتخابات عراق برای تمام کشورها مهم بود، چه برسد به ایران که همسایه ما است. آمریکا، کشورهای اروپایی، ترکیه، سوریه، قطر، کویت و عربستان سعودی تمامی کشورهایی بودند که در وقایع سیاسی اخیر عراق نقش داشته‌اند. نزدیک شدن جناح حامی ایران به تشکیل کامل دولت نشانه آن است که سیاست‌های اخیر رهبر انقلاب در قبال منطقه موجب پیروزی ایران در مقطع فعلی در عراق شده است. در عین حال، عراق زمین جنگ غیرمستقیم ایران و آمریکا است. تقویت پشتوانه مردمی جناح سیاسی نزدیک به ایران و تشکیل دولت، برای آمریکا نگران‌کننده است و باید دید استراتژی فعلی آمریکا در صورت تشکیل دولت به وسیله نوری المالکی نیز ادامه خواهد داشت یا آمریکا برای مقابله با نفوذ ایران باید دست به تغییر استراتژی بزند. اما مشکل واشنگتن با شرابط جدید این است که اکنون، تهران در بغداد دست بالا را دارد. واشنگتن به چشم خود می‌بیند که چگونه حاصل نقشه‌های چند صد میلیارد دلاری‌اش در عراق، توسط ایران درو می‌شود. در هر صورت، تحولات اخیر هفته گذشته عراق را می‌توان و باید یک گام مثبت برای عراق، ایران و منطقه خاورمیانه تلقی کرد.