واسطه ها مشغول کارند!

به نظر می‌رسد نزدیک شدن به موعد مهم سال هشتم برجام یعنی 26 مهرماه ، هفته‌های داغی را برای مذاکرات هسته‌ای رقم زند. تلاش‌های صورت گرفته در نیویورک و وین میان علی باقری از یک‌سو و محمد اسلامی از سوی دیگر، نشان از این فضای داغ آتی دارد؛ اما در کنار این تحولات، میانجی‌های منطقه‌ای نیز بیکار نیستند و ظواهر امر از دیدارها و تماس‌ها نشان می دهد قطر و عمان اسب میانجی‌گری خود را زین کرده اند تا پس از موفقیت در گام مقدماتی توافق تبادل زندانی میان ایران و آمریکا حالا خیز بلند و اصلی را برای گام نهایی و احیای برجام بردارند؛ چه این‌که سخنگوی وزارت خارجه قطر از پیشنهاد این کشور برای کوچک کردن پرونده های اختلافی و حل  مرحله به مرحله آن‌ها خبر داده بود. حالا در این میان میانجی سوم نیز به صورت رسمی نامش به میان آمده و این یکی از شرق دور یعنی ژاپن است. ابتکاری که به گفته امیرعبداللهیان وزیرخارجه کشورمان و در سفر وی به توکیو ارائه شده اما هنوز همچون طرح سلطان عمان جزئیاتی از آن در دسترس نیست .چنین فضایی که البته مثبت با نگاه رو به جلو ارزیابی می شود، موجب گمانه‌زنی کارشناسان نیز شده است. «رحمان قهرمان‌پور» در گفت‌وگو با ایسنا با اشاره به رایزنی‌های اخیر ایران با کشورهای اروپایی و نماینده اتحادیه اروپا در نیویورک و فضای مثبت بعد از تبادل زندانیان میان ایران و آمریکا گفت: من فکر می‌کنم فعلا در مرحله پلن C یا کاهش دوطرفه تنش میان ایران و آمریکا از یک‌سو و ایران و اروپا از سوی دیگر هستیم و هنوز با احیای برجام فاصله زیادی داریم. این کارشناس مسائل بین‌الملل با اشاره به رایزنی‌های انجام‌شده در نیویورک گفت: من این ملاقات‌ها را در راستای تبادل پیام بین طرف‌ها می‌بینم، البته اروپایی‌ها دوست دارند از زبان ایران هم بشنوند و بدانند در مذاکرات چه می‌گذرد، اما بیانیه سه کشور اروپایی در آژانس و اعلامیه اتحادیه اروپا مبنی بر این که لغو تحریم‌های موشکی و تسلیحاتی ایران را اجرا نمی‌کند، نشان می‌دهد که اروپا موضع قبلی خودش را دارد. به نظر نمی‌آید اروپا آماده بازگشت به فرمت ۱+۴ به اضافه آمریکا باشد. او درباره برخی اخبار غیرموثق درمورد مذاکرات احتمالی ایران و آمریکا با یکدیگر و تکذیب آن از سوی ایران گفت: به نظر می‌آید رد و بدل این اخبار و پیام‌ها به این معناست ایران نخواسته امتیاز خاصی به طرف آمریکایی‌ دهد. از آن طرف هم سخنگوی وزارت خارجه آمریکا گفت از طرح ژاپن اطلاعی نداریم. این یعنی دو طرف نمی‌خواهند امتیازی دهند. دو طرف نمی‌خواهند این گونه القا شود که مشتاق مذاکره و توافق هستند. چیزی که آمریکایی‌ها مدنظرشان است، این است که علاوه بر برجام، مسائل منطقه و موشکی را هم بیاورند اما ایران نمی‌خواهد این‌ها در دستور کار باشد. اظهارات آقای امیرعبداللهیان نشان می‌دهد ایران مسئله‌اش بازگشت به برجام است و بعد مذاکرات بلندمدت، اما آمریکا می‌گوید منتظر بازگشت به برجام نمی‌مانیم؛ اول توافق نانوشته برای یک سال اجرا شود تا بعد. قهرمان‌پور درباره طرح ژاپنی‌ها برای احیای مذاکرات برجامی نیز گفت: به نظر می‌آید نوعی میانجی‌گری برای احیای فرمت ۱+۵ بوده که روشن است این فرمت در حال حاضر مورد نظر ایران نیست. علاوه بر این که اختلافات میان ایران و آمریکا، اروپا و روسیه بر سر اوکراین و آمریکا و چین اساسا اجازه احیای این فرمت را به راحتی نخواهد داد. فرمت قابل پیش‌بینی همان مذاکرات ایران و آمریکا با حضور واسطه است تا این‌که دوطرف در زمان مناسب به نقشه راهی مطلوب دست پیدا کنند.از سوی دیگر حمید دهقانی سفیر جمهوری اسلامی ایران در قطر با نخست وزیر و وزیر خارجه قطر دیدار و از نقش این کشور در آزادی دارایی‌های کشورمان تقدیر کرد. دهقانی در این دیدار از نقش برجسته قطر در برنامه تبادل زندانیان و آزادی دارایی ها و شروع بهره برداری از سپرده های کشورمان در حساب‌های بانک های ایرانی نزد بانک های قطری قدردانی کرد. گفتنی است روز پنج‌شنبه در دیدار مشترک رئیس‌کل بانک مرکزی ایران و رئیس بانک مرکزی قطر، توافقات لازم در خصوص شروع عملیات بانکی به منظور استفاده از منابع ارزی منتقل شده به ۶ بانک ایرانی در قطر به عمل آمد.

خراسان