پاسخ فوری به اروپا با تعلیق ۸ بازرس آلمانی و فرانسوی
ایران اعلام عدم تعهد سه دولت اروپایی به لغو تحریم‌های موشکی را که ماه آینده سررسید آن است، با یک اقدام فوری و تلافی‌جویانه یعنی تعلیق فعالیت یک سوم بازرسان آژانس پاسخ داد تا مشخص شود که توافق غیرمستقیم تهران و واشنگتن برای تبادل و آزادسازی ۶ میلیارد دلار از دارایی‌های ایران نمی‌تواند مانع واکنش ایران به عهدشکنی اروپا باشد.
در حالی که توافق ایران و امریکا برای مبادله زندانیان و آزادسازی ۶ میلیارد دلار از دارایی‌های ایران، احتمالاً هفته جاری اجرایی می‌شود، آژانس بین‌المللی انرژی اتمی روز گذشته اعلام کرد که ایران در اقدامی بی‌سابقه حدود یک سوم از باتجربه‌ترین بازرسانش را از بازرسی سایت‌های اتمی منع کرده است. این ظاهراً پاسخ فوری تهران به بیانیه پنج‌شنبه اتحادیه اروپا است که اعلام کرده بود تحریم‌های موشکی ایران را که ۱۸ اکتبر آینده (۲۶ مهرماه ۱۴۰۲) موعد لغو آن‌ها است، لغو نخواهد کرد. طبق مفاد قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت سازمان ملل متحد که سال ۱۳۹۴ برای تأیید برجام صادر شده است، محدودیت‌های اعمال‌شده سازمان ملل برای فعالیت‌های موشک‌های بالستیک ایران، ۱۸ اکتبر ۲۰۲۳ منقضی خواهد شد ولی جوزف بورل، کمیسیونر سیاست خارجی اتحادیه اروپا روز پنج‌شنبه در بیانیه‌ای که همزمان شدن صدور آن با رسیدن توافق ایران و امریکا به مرحله اجرایی، تأمل برانگیز به نظر می‌رسید، اعلام کرد: «بریتانیا، فرانسه و آلمان به اتحادیه اروپا اطلاع داده‌اند که تحریم‌های موشکی بالستیک، تسلیحاتی و اشاعه هسته‌ای علیه ایران را که قرار بود در اکتبر سال جاری براساس توافق هسته‌ای سال ۲۰۱۵ لغو شود، حفظ خواهند کرد.» همزمان، سخنگوی وزارت خارجه انگلیس نیز ضمن تأیید این تصمیم اروپایی‌ها اعلام کرد: «همراه با شرکای فرانسوی و آلمانی خود گامی قانونی و متناسب در پاسخ به اقدامات ایران برداشته‌ایم.» حسین امیرعبداللهیان، وزیر امور خارجه، در واکنش به این نقض تعهد طرف اروپایی، از سیکل معیوبی که طرف‌های برجامی ایجاد کرده‌اند، «ابراز تأسف» کرد، درباره تداوم مواضع غیرمسئولانه اروپایی‌ها هشدار داد و روز جمعه گفت: «ما حرکات طرف‌های مقابل را بی‌پاسخ نمی‌گذاریم.» هنوز یک روز از تعهد وزیر خارجه ایران به پاسخ متقابل نگذشته بود که آژانس بین‌المللی انرژی اتمی روز شنبه اعلام کرد که ایران یک سوم بازرسانش را معلق کرده است.
غنی‌سازی افزایش نیافت!
رافائل گروسی در بیانیه‌ای گفته که ایران روز شنبه آژانس را از این اقدام مطلع کرده و تأکید کرده «عدم همکاری جمهوری اسلامی به توانایی ما برای ارائه تضمین‌های معتبر مبنی بر اینکه مواد و فعالیت‌های هسته‌ای در ایران برای اهداف صلح‌آمیز است آسیب می‌زند.» وی از مقامات جمهوری اسلامی خواست از تصمیم صرف‌نظر کنند. گروسی واکنش ایران را «نامتناسب و بی‌سابقه» خوانده و گفته که این کار «بر برنامه‌ریزی و اجرای عادی فعالیت‌های مربوط به راستی آزمایی آژانس در ایران تأثیر می‌گذارد و آشکارا با همکاری‌هایی که باید بین آژانس و ایران وجود داشته باشد در تضاد است و به شدت آن را محکوم می‌کنم.» در حالی که ایران می‌توانست در واکنش به تصمیم سه دولت اروپایی، سطح غنی‌سازی خود را افزایش داده یا دست‌کم، میزان اورانیوم غنی شده ۶۰ درصدی خود را بیشتر کند، جلوگیری از فعالیت بازرسان آژانس، تصمیمی حساب شده، به حساب می‌آید. یک منبع مطلع در گفتگو با «جوان» با اشاره به گزارش‌ها درباره جلوگیری از فعالیت هشت بازرس آژانس با ملیت‌های فرانسوی و آلمانی، آن را حامل پیام به اروپا خواند. این منبع به خبرنگار «جوان» گفت: «تهران با تمرکز بر یک اقدام خاص، یعنی تعلیق فعالیت بازرسان با ملیت‌های فرانسوی و آلمانی، ضمن پاسخ فوری با اروپاییان، این سیگنال را به طرف‌های دیگر فرستاد که همچنان به تعهدات خود طبق توافق موقت اخیر پایبند است.» این منبع گفت: «مقام‌های ایرانی می‌توانستند سطح غنی‌سازی را بیشتر کنند، یا میزان آن را افزایش دهند، یا کار دیگری انجام دهند که مخل توافق اخیر مبادله و آزادسازی ۶ میلیارد دلار دارایی‌ها بود. این چیزی بود که احتمالاً اروپاییان خواستار آن بودند. آن‌ها مخالف این توافق بودند. تهران هیچ کدام از این کار‌ها را نکرد و در عوض، نوک پیکان را به سمت اروپاییان گرفت.»
دست از پا خطا نکنید
رافائل گروسی گفته که «این تصمیم ایران که عمیقاً تأسف‌آور است گام دیگری در مسیر اشتباه است و ضربه‌ای غیرضروری به روابط تیره‌شده بین آژانس و ایران در اجرای توافقنامه پادمان ان. پی. تی است.» به گفته رئیس دیده‌بان هسته‌ای سازمان ملل، بازرسان مورد بحث «کار راستی آزمایی اساسی را در تأسیسات غنی‌سازی در ایران که تحت پادمان آژانس هستند، انجام داده‌اند.» بنیامین نتانیاهو، نخست وزیر رژیم صهیونیستی هم در واکنش به خبر لغو مجوز بازرسان آژانس بین‌المللی انرژی هسته‌ای در ایران، گفت که ایران تمام تعهدات خود را در قبال جامعه جهانی زیر پا می‌گذارد. ناصر کنعانی، سخنگوی وزارت امور خارجه گفت که اقدام اخیر ایران در لغو مجوز فعالیت چند بازرس آژانس بین‌المللی انرژی اتمی براساس حقوق حاکمیتی مصرح در ماده ۹ موافقتنامه جامع پادمان بین ایران و آژانس انجام شده است. علیرضا عباسی از نمایندگان مجلس شورای اسلامی در ایکس نوشت «این اخراج یعنی با یک دولت همسو و واداده طرف نیستید و دیگر زمان بزن در رو تمام شده، پس مراقب باشید دست از پا خطا نکنید.» به طور موازی، ایران در تدارک تکمیل توافق غیرمستقیم با امریکا است. شیخ «محمد بن‌عبدالرحمن آل‌ثانی» وزیر امور خارجه قطر در رایزنی تلفنی روز پنج‌شنبه با «حسین امیرعبداللهیان» وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی ایران، با ابراز خرسندی از روند تحولات شکل گرفته و پیشرفت‌های انجام شده در زمینه برخی موضوعات مرتبط با ایران و طرف‌های ثالث، از نهایی‌شدن و اتمام تمامی روند‌های مرتبط با انتقال اموال ایران به بانک‌های قطری طی هفته آینده خبر داد. روز جمعه حسین امیرعبداللهیان وزیر امور خارجه ایران خبر داد که هفته آینده ۶ میلیارد یورو دارایی‌های مسدود شده ایران در کره جنوبی، وارد دو بانک در حساب‌های مورد درخواست بانک مرکزی ایران می‌شود. امیرعبداللهیان همچنین خبر داد این ۶ میلیارد یورو با استفاده از سوئیفت و در فضای رسمی مبادلات بانکی بین‌المللی منتقل شده و در چارچوب توافق انجام شده این پول براساس نیاز‌های ایران هزینه می‌شود. امیرعبداللهیان همچنین در گفت‌وگویی جداگانه از پیشنهاد سلطان عمان برای احیای مذاکرات توافق هسته‌ای صحبت کرده و گفته است: «سلطان عمان ایده‌هایی درخصوص چگونگی بازگشت تمام طرف‌ها به تعهدات خود در توافق هسته‌ای مطرح کرد و ما نیز در جلسات دیپلماتیک به این ایده‌ها اهمیت دادیم و اگر به نقطه‌ای برسیم که بتوانیم از طریق آن به نتیجه دست یابیم به شما اعلام خواهیم کرد.»
منبع: روزنامه جوان
دیدگاه تان را بنویسید