پشت پرده نمایش سیاسی اروپا و امریکا

فرامتن اقدام اخیر امریکا و اروپا را باید در ماه‌ها گمانه‌زنی و تهدید به فعال‌سازی مکانیسم ماشه جست‌وجو کرد. اتفاقی که اکنون مشخص شده مصرف سیاسی داشته و غرب از رفتن به سمت فعال کردن آن واهمه دارد. بیانیه تروئیکای اروپا نیز در رابطه با اقدام اخیر خود همین مسأله را به خوبی آشکار می‌کند: «این تصمیم به معنای اعمال تحریم‌های بیشتر یا فعال کردن مکانیسم ماشه نیست. ما آماده‌ایم درصورتی که ایران به طور کامل تمامی تعهدات برجامی خود را اعمال کند، از تصمیم خود بازگردیم.»

«امروز نامه‌ای را از وزرای خارجه فرانسه، آلمان و بریتانیا در رابطه با اجرای برنامه جامع اقدام مشترک (برجام) دریافت کردم. آنها اشاره کردند که نگرانی‌های خود را مبنی بر عدم پایبندی ایران به تعهدات خود در چهارچوب برجام اعلام کرده و این موضوع را به کمیسیون مشترک برجام تحت مکانیسم حل اختلاف (DRM) ارجاع داده بودند.وزیران خارجه (تروئیکا) اعلام کردند که ایران از سال ۲۰۱۹ به این توافق پایبند نبوده و معتقدند این موضوع از طریق مکانیسم حل اختلاف برجام حل نشده است بنابراین آنها قصد خود را برای عدم برداشتن گام‌های مربوط به لغو تحریم‌های بیشتر در تاریخ ۱۸ اکتبر ۲۰۲۳ اعلام کردند. این نامه را به سایر مشارکت کنندگان برجام یعنی چین، ایران و روسیه ارسال کرده‌ام و من به عنوان هماهنگ کننده، با همه شرکت کنندگان برجام درباره مسیر پیش‌رو رایزنی خواهم کرد.»این سخنان متن بیانیه جوزپ بورل است که پنجشنبه شب در تارنمای اتحادیه اروپا منتشر شد و خبر داد که قرار نیست تحریم‌های موشکی ایران طبق آنچه در سال 2015 توافق شده بود برداشته شود؛ اتفاقی که به سرعت با حمایت امریکایی‌ها همراه شد و سخنگوی وزارت خارجه این کشور گفت که واشنگتن در هماهنگی با کشورهای اروپایی به آنچه «پاسخگو کردن» ایران معرفی می‌کند ادامه خواهد داد.

بر اساس قطعنامه 2231 شورای امنیت سازمان ملل متحد در این سال محدودیت‌‎ها و تحریم‌های ضدایرانی اعمال شده که مرتبط با فعالیت‌های مربوط به موشک‌های بالستیک، فعالیت‌های هسته‌ای و سایر موارد مرتبط با فعالیت‌های نظامی کشورمان است باید در سال هشتم اجرای برجام یعنی در 18 اکتبر امسال برداشته شود. اکنون اروپا که از سال 2018 در همراهی با امریکا مانع انتفاع کشورمان از توافق سال 2015 شده است ایران را متهم به عدم پایبندی به تعهدات خود می‌کند تا از زیر بار تعهدات خود یک بار دیگر شانه خالی کند!

 واکنش تهران به اقدام غیرقانونی اروپا

اقدام غیرقانونی غرب که مغایر با تعهدات آنها ذیل برجام و قطعنامه ۲۲۳۱ و عملی تنش‌زا و توأم با سوءنیت قلمداد می‌شود به سرعت با واکنش کشورمان مواجه شد.

وزارت امور خارجه به اتهام سه کشور اروپایی که ایران را متهم به پایبند نبودن به توافق برجام از سال 2019 کرد واکنش نشان داد و اعلام کرد: «جمهوری اسلامی ایران در واکنش به خروج غیرقانونی امریکا و باز وضع تحریم‌های ظالمانه، مطابق حقوق خود ذیل مواد ۲۶ و ۳۶ برجام، گام‌های جبرانی را اتخاذ کرد و این گام‌ها کاملاً مطابق رویه‌های مندرج در برجام است.» در اطلاعیه این وزارتخانه به فرصت یکساله ایران به اروپا و همچنین صبر راهبردی کشورمان پس از خروج امریکا از برجام و انفعال کشورهای اروپایی اشاره شده و آمده است: «تصمیم به عدم انجام تعهدات از سوی اتحادیه اروپا و سه کشور اروپایی در واکنش به اقدامات هسته‌ای ایران، کاملاً خالی از منطق حقوقی است، زیرا ایران یک سال تمام به طرف‌های اروپایی برای جبران اقدام غیر قانونی امریکا در خروج از برجام فرصت داد و پس از آن نیز گام‌های جبرانی خود را به منظور ارائه فرصت جبران به طرف‌های اروپایی و حفظ پنجره دیپلماسی، به صورت تدریجی آغاز کرد.»

وزارت امور خارجه همچنین با هشدار به اروپا اعلام کرد: «تردیدی وجود ندارد که جمهوری اسلامی ایران به این اقدام غیرقانونی، تحریک‌آمیز و نقض آشکار تکالیف اتحادیه اروپا، فرانسه، آلمان و انگلیس وفق برجام و قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت سازمان ملل» به صورت مقتضی و در چهارچوب حقوق خود ریل برجام پاسخ خواهد داد. ما به طرف‌های اروپایی نسبت به انجام و اتخاذ اقدامات تنش زا که قطعاً مدیریت روابط فی مابین را پیچیده و بر روند همکاری‌ها از جمله در مذاکرات رفع تحریم‌ها اثر منفی خواهد گذاشت، هشدار می‌دهیم.»

 اعتراض روسیه به نقض برجام توسط اروپا: ۱۸ اکتبر همه چیز را مشخص خواهد کرد

 سخنگوی وزارت خارجه روسیه در واکنش به بیانیه جوزپ بورل، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا و هماهنگ‌کننده مذاکرات وین تصمیم و اهداف تروئیکای اروپا (انگلیس، آلمان و فرانسه) برای نقض تعمدی شروط برجام را محکوم کرد. وی گفت: نمی‌خواهیم فکر کنیم دلیلی وجود دارد که اروپایی‌ها دقیقاً در این برهه از زمان که به دنبال پیشرفت در مذاکرات غیرمستقیم میان امریکا و ایران، پیش‌شرط‌های خاصی برای افزایش تلاش‌ها به منظور ازسرگیری برجام به وجود آمده، چنین سنگ‌اندازی‌هایی کرده‌اند.زاخارووا ادامه داد: ما قویاً از طرفین اروپایی برجام می‌خواهیم فوراً درباره این رویکرد مخرب تجدید نظر و اجرای کامل تعهدات بین‌المللی‌شان تحت قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت را تضمین کنند.

وی تصریح کرد: قطعنامه شورای امنیت برخلاف گمانه‌زنی‌های غرب، همکاری با ایران در زمینه موشکی را نه تنها ممنوع نمی‌کند، بلکه اجازه می‌دهد با تأیید شورای امنیت این کار انجام شود. انگلیس، آلمان و فرانسه به اشتباه این موضوع را به عنوان یک تحریم تعریف کرده‌اند و مطمئن هستند که به هدف خود می‌رسند. ۱۸ اکتبر همه چیز مشخص خواهد شد.

 واقعیت ماجرا؛ فارغ از هیاهوی سیاسی

به نظر می‌رسد آنچه در صحنه رئال بین‌الملل در جریان است با آنچه هیاهوی غربی‌ها به راه انداخته‌اند متفاوت است. تروئیکای اروپا به خوبی می‌داند محدودیت‌های تسلیحاتی ایران طبق قطعنامه 2231 بزودی رفع خواهد شد و صنعت نظامی ایران که مشتریان زیادی پشت در‌های خود دارد راه خود را به بازارهای جهانی پیدا خواهد کرد. گرچه اروپا با تبدیل تحریم‌های موشکی ایران به قوانین داخلی کشورهای خود به دنبال مسدود کردن این مسیر است اما این اقدام نیز تنها یک سنگ‌اندازی در مسیر مدیریت تنش‌ها بین غرب و ایران خواهد بود و همچون کارزار «فشار حداکثری امریکا» در نهایت به اعتراف تحریم‌کنندگان در خصوص «شکست مفتضحانه» ختم خواهد شد.فرامتن اقدام اخیر امریکا و اروپا را باید در ماه‌ها گمانه‌زنی و تهدید به فعال‌سازی مکانیزم ماشه جست‌وجو کرد. اتفاقی که اکنون مشخص شده مصرف سیاسی داشته و غرب از رفتن به سمت فعال کردن آن واهمه دارد. بیانیه تروئیکای اروپا نیز در رابطه با اقدام اخیر خود همین مسأله را به خوبی آشکار می‌کند: «تعهد ما به یافتن راه‌حل دیپلماتیک همچنان باقی است. این تصمیم به معنای اعمال تحریم‌های بیشتر یا فعال کردن مکانیسم ماشه نیست. ما آماده‌ایم درصورتی که ایران به طور کامل تمامی تعهدات برجامی خود را اعمال کند، از تصمیم خود بازگردیم.»همزمان تأکید آنتونی بلینکن و آنالنا بائربوک وزرای خارجه امریکا و آلمان بر دیپلماسی و راه‌حل دیپلماتیک در قبال پرونده هسته‌ای ایران نیز این مهم را تأیید می‌کند که طرف غربی با علم به پیشرفت‌های خیره کننده ایران در زمینه هسته‌ای از اقدامات رادیکال و خراب کردن همه پل‌های پشت سر فراری بوده و مخالفت با رفع تحریم‌های سال هشتم توافق 2015 تنها مصرف داخلی خواهد داشت.

روزنامه ایران