توافق ۶ میلیاردی در دقیقه ۹۰ اجرا بدون کف و هورا

بالاخره پس از پیغام و پسغام‌های مکرر بین ایران و امریکا و رد و تکذیبیه‌های متوالی درباره هرگونه توافق موقت و دائم بر سر برنامه هسته‌ای یا دیگر موضوعات پیرامون آن، دو طرف دیروز در اتفاقی نادر به طور همزمان اجرایی شدن توافقات اخیر را تأیید کردند. واشنگتن برای اجرای توافقنامه مبادله زندانیان، مجوز انتقال 6 میلیارد دلار از وجوه مسدود شده ایران را از کره جنوبی به قطر داد و سفیر ایران در قطر هم از اجرای نهایی توافقات دوجانبه خبر داد؛ اقدامی که هر چند در تهران بدون هیاهو بود ولی در واشنگتن سر و صدای زیادی به پا کرد و جمهوریخواهان دولت بایدن را از دم تیغ انتقادات گذراندند که به جمهوری اسلامی باج داده و باید استیضاح شود.

یک سال پس از توقف مذاکرات غیرمستقیم بین ایران و امریکا درباره احیای برجام، در نهایت گشایشی درباره برخی موضوعات بین دو کشور انجام شده است که می‌تواند مقدمه‌ای برای رسیدن به توافق گسترده‌تر درباره پرونده هسته‌ای ایران باشد. وزارت خارجه امریکا با ارسال اطلاعیه‌ای رسمی به کنگره این کشور اعلام کرد که به‌ عنوان بخشی از توافق مبادله زندانیان با ایران، مجوز انتقال 6 میلیارد دلار از پول‌های مسدودشده این کشور را از کره جنوبی به قطر صادر کرده است. «آسوشیتدپرس» در این باره نوشت که «آنتونی بلینکن» وزیر خارجه امریکا هفته قبل این مجوز را صادر کرده بود اما دوشنبه شب اطلاعیه رسمی آن را برای کنگره این کشور ارسال کرد. وزیر خارجه امریکا در اطلاعیه خود برای کنگره نوشت: «برای تسهیل آزادی آنها (زندانیان امریکایی)، ایالات متحده متعهد شده است که پنج شهروند ایرانی را که در حال حاضر در امریکا نگهداری می‌شوند، آزاد کند و اجازه انتقال حدود ۶میلیارد دلار از وجوه مسدودشده ایران را در کره جنوبی به حساب‌های محدودشده در قطر، جایی که وجوه در آن نگهداری خواهد شد و فقط برای تجارت بشردوستانه در دسترس خواهد بود، صادر نماید.»

آسوشیتدپرس با حیاتی خواندن انتقال ۶ میلیارد دلار پول ایران از کره جنوبی برای موفقیت توافق مبادله زندانیان، توضیح داد: «این معافیت بدان معنی است که بانک‌های اروپایی، خاورمیانه و آسیایی با تبدیل پول‌های مسدودشده در کره جنوبی و انتقال آن به بانک مرکزی قطر، جایی که قرار است ایران برای خرید کالاهای بشردوستانه از آنها استفاده کند، تحریم‌های امریکا را نقض نخواهند کرد.» این خبرگزاری ضمن اشاره به اظهارات منابع مطلع مبنی بر اینکه تبادل زندانی بین امریکا و ایران احتمالاً اوایل هفته آینده انجام خواهد شد، افزود: «به دلیل تحریم‌های متعدد امریکا بر بانک‌های خارجی جهت جلوگیری از منفعت ایران در معامله با آنها، چندین کشور اروپایی از مشارکت در انتقال پول‌های ایران از کره جنوبی خودداری کرده بودند. هدف معافیت صادره توسط بلینکن کاهش نگرانی آنها در مورد هرگونه خطر تحریم‌های امریکا است.»

همزمان با دولت امریکا، مقامات جمهوری اسلامی هم روند تبادل زندانیان بین دو کشور و انتقال دارایی‌های بلوکه شده را تأیید کردند. حمیدرضا دهقانی، سفیر ایران در دوحه دیروز با اشاره به دیدارش با وزیر مشاور در امور خارجی قطر گفت که اجرای توافق تبادل با امریکا در مراحل نهایی است.

بدون هیاهو در مسیر توافق گسترده‌تر

اجرای توافقات اخیر ایران و امریکا که بخشی از مفاد «سند سپتامبر» است، یک تفاوتی با امضای برجام در جولای 2015 داشت. پس از اجرای برجام، شماری از حامیان دولت قبلی با رفتن به کف خیابان‌ها به شادی پرداختند و با کف و سوت سعی کردند نشان دهند که برجام گشایش اساسی در عرصه اقتصادی کشور ایجاد خواهد کرد و حتی نمایش به راه انداختند که آزمایش‌های موشکی ایران، دولتمردان کاخ سفید را نگران کرده و تهدید جدی در مسیر اجرای برجام به شمار می‌رود. برخلاف سر و صدای زیاد حامیان برجام، آزادسازی 6میلیارد دلاری بدون هیاهو از سوی دولت سیزدهم و هواداران آن انجام شد که مهر تأییدی بر شکست فشار حداکثری امریکا علیه ایران بود.

روند مبادله زندانیان بین امریکا و ایران که ماه گذشته بر سر آن توافق شد، زمینه را برای ازسرگیری مذاکرات هسته‌ای در ماه‌های آینده هموار می‌کند و آنگونه که از اظهارات مقامات دو کشور بر می‌آید، اراده جدی برای رسیدن به توافق نهایی وجود دارد. حسین امیرعبداللهیان، وزیر خارجه ایران روز دوشنبه در سخنانی گفت: «جمهوری اسلامی ایران آماده است با حفظ خطوط قرمز، برای احقاق حقوق حقه ملت ایران و لغو تحریم‌ها بر مبنای سند سپتامبر مذاکره کند، اما به آن اکتفا نکرده و همزمان به صورت جدی بی‌اثر کردن تحریم‌ها را در دستورکار خود قرار داده است.» همچنین، علی باقری، مذاکره‌کننده ارشد ایران تأکید کرد که در صورت واقع‌بینی طرف‌های مقابل و پرهیز آنها از تکرار اشتباهات گذشته، مانعی برای از سرگیری مذاکرات و نهایی‌سازی توافق نمی‌بینیم. باقری در مردادماه همزمان با توافق بر سر تبادل زندانیان، در سخنانی تأیید کرد که ایران حتی تضمین‌ لازم را برای پایبندی امریکا به تعهدات خود دریافت کرده ‌است. هرچند مقامات کاخ سفید چنین اظهاراتی را تأیید نکردند اما به نظر می‌رسد دولت بایدن سعی دارد زودتر پرونده هسته‌ای ایران را به سرانجام برساند، زیرا به گفته برخی کارشناسان، دولت بایدن برای پیروزی در انتخابات 2024 در عرصه سیاست خارجی چهارساله خود باید برگ برنده‌ای برای رو کردن داشته باشد که توافق با ایران می‌تواند وزن او را در برابر رقبا بالا ببرد.

آسوشیتدپرس اخیراً در گزارشی پس از توافقات بین دو کشور، گفت که ایران سطح غنی‌سازی اورانیوم 60درصدی خود را کاهش داده است که از نظر تحلیلگران می‌تواند باب مذاکرات را در آینده باز کند.

داد و بیداد جمهوریخواهان

اقدام دولت بایدن برای آزادسازی دارایی‌های ایران، صدای جمهوریخواهان را درآورده است که دولت را به باج‌دهی به جمهوری اسلامی متهم کنند. به گزارش شبکه اسکای‌نیوز، مایک فلود، عضو مجلس نمایندگان امریکا در شبکه ایکس نوشت: « اوباما در توافق شکست‌خورده‌اش 7/1میلیارد دلار پول به ایران داد. حالا بایدن ۶ میلیارد دلار را آزاد می‌کند. کنگره امریکا، ایران را از سال ۱۹۸۴ یک کشور حامی تروریسم محسوب می‌کند. پول در اینجا حسن‌نیت نمی‌خرد. تحویل پول نقد بیشتر به ایران موجب قدرت‌ بخشیدن به یکی از بزرگ‌ترین دشمنان امریکا خواهد شد. سیاست خارجی بایدن رسوایی است و جایگاه امریکا را در جهان تضعیف می‌کند.» سناتور «تام کاتن» نیز نوشت: «اول جو بایدن از ۱۱سپتامبر به عنوان بهانه‌ای برای فرار از افغانستان استفاده کرد. حالا با باج دادن به بدترین کشور حامی تروریسم، به این روز بی‌حرمتی می‌کند.» لیندسی گراهام، دیگر سناتور جمهوریخواه هم با اشاره به اینکه موضوع آزاسازی پول‌های ایران به عنوان بخشی از توافق ایران و امریکا برای تبادل زندانیان انجام شد، در پیامی نوشت: «من همیشه از آزادی امریکایی‌ها از اسارت خوشحال می‌شوم. اگرچه این توافق رژیم‌های متخاصمی مانند ایران را وسوسه خواهد کرد که گروگان‌های بیشتری بگیرند.» دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور سابق امریکا با انتقاد از تصمیم دولت بایدن برای انتقال وجوه مسدودی ایران از کره جنوبی به قطر و توافق مبادله زندانیان، خواستار استیضاح «جو بایدن» شد.

منبع: روزنامه جوان