از جمود فکری اصلاح‌طلبان تا سلبریتی‌های روشنفکرنما

گروه سیاست سایت فردا: سعید لیلاز در گفت‌وگویی صریح اصلاح‌طلبان روشنفکرنمایی که قصد سیاه‌نمایی در کشور دارند را مورد نقد قرار داده است. او درباره جابه‌جاشدن جایگاه روشنفکری و سلبریتی‌ سخن گفته است: «چقدر روشنفکری حداقل در ایران بیشتر به سلبریتی‌بودن شبیه است تا روشنفکربودن و نخبگی». لیلاز آینده ایران بسیار امیدوارکننده می‌داند و می‌گوید: «درباره آینده ایران باید تأکید کنم که من به لحاظ مادی به آینده ایران خیلی امیدوار هستم و امکان سرنگونی ساختار سیاسی وجود ندارد».

وی در بخشی از این گفت‌وگو مستقما به اصلاح‌طلبان نقد می‌کند و آنها را دچار جمود فکری می‌داند: «من این جمود فکری را در رفقای خودم هم می‌بینم. به شما بگویم؛ در اغلب دوستان سیاسی خودمان می‌بینم که اینها هیچ از تحولات پیرامونی خودشان پند نمی‌گیرند».

سخنان لیلاز از چند جهت مهم به نظر می‌رسد؛ نخست آنکه این حرف‌ها از دهان یک اصلاح‌طلب خارج می‌شود و به نوعی می‌شود گفت خود اصلاح‌طلبان هم به این نتیجه رسیده‌اند که سیاه‌نمایی‌هایی که در چندسال گذشته انجام می‌شده، واقعیت نداشته و امیدواری نسبت به آینده یک امر قطعی است. از سوی دیگر او دقیقا همان طیفی را مورد نقد قرار می‌دهد که در جبهه اصلاحات حضور دارند؛ افرادی که جامه روشنفکری بر تن کرده‌اند اما همواره سعی می‌کنند سخنانی بر زبان بیاورند که صرفا در کانون توجه قرار بگیرند. تعبیر لیلاز جالب است؛ او آنها را نه روشنفکر بلکه سلبریتی معرفی می‌کند. این میل به سلبریتی‌‌شدن در میان نیروهای رادیکال جبهه اصلاحات بیشتر دیده می‌شود؛ همان‌هایی که اتفاقا کارگزاران سازندگی که لیلاز هم عضوش است، منتقدش هستند؛ نیروهایی که می‌کوشند با ملتهب‌ نشان‌دادن اوضاع و تحریک افکار عمومی خود را مطرح کنند و البته نیم‌نگاهی به انتخابات هم دارند تا از همین مسیر سلبریتی‌شدن رأی هم بیاورند.

نکته دیگر سخنان لیلاز جمود فکری اصلاح‌طلبان است. اصلاح‌طلبان در سال‌های گذشته به ویژه از انتخابات سال98 تا امروز سعی در تک‌نگری نسبت به عرصه سیاست داشته‌اند. آنها دست‌ِکم در در چند سال گذشته به هیچ وجه واقعیت‌های سیاست خارجی و سیاست داخلی را به درستی درک نکرده‌اند؛ از نوع مواجهه شتاب‌زده‌شان با اعتراضات در حوزه سیاست داخلی تا وادادگی و تساهل در مقابل غرب؛ رویکردی که البته دولت حسن روحانی طی هشت‌سال پیش گرفته بود و هیچ وقت نخواست درک کند که غربی‌ها بی‌اعتمادند و نمی‌شود همه تخم مرغ‌ها را در سبد غربی‌ها چید.

در پایان موضوع امید اجتماعی است. در این موضوع هم برخی اصلاح‌طلبان با یک دستور کار سعی در ایجاد ناامیدی در دل مردم دارند؛ آنها تا جایی پیش می‌روند که حتی مردم را اصل انتخابات ناامید می‌کنند و طوری جلوه می‌دهند که با هر شیوه‌ای قرار نیست هیچ اتفاق مثبتی در کشور رخ دهد؛ رویکردی که صرفا سیاست‌بازی طیف‌هایی از اصلاح‌طلبانی است که عملا نزدیک به اپوزیسیون شده‌اند.