امیر خوش قلب: سامانه باور ۳۷۳ پاسخگوی تهدیدات فضایی است
معاون هماهنگ کننده نیروی پدافند هوایی ارتش گفت: با در نظر گرفتن نو پا بودن تهدید موشک‌های هایپرسونیک، قابلیت مقابله با برخی از انواع خاص این موشک‌ها را داریم.
با مهربانی و روی گشاده پذیرای ما در دفتر محل کارش بود اگرچه به دلیل مسئولیت جدیدش برنامه کاری فشرده با جلسات متعدد دارد اما گفتگو با او تأخیر نیافت و رأس ساعت تعیین شده صحبت با او را آغاز کردیم. امیر سرتیپ «محمد خوش قلب» معاون هماهنگ کننده نیروی پدافند هوایی ارتش جمهوری اسلامی ایران و معاون پیشین عملیات این نیرو است که سال‌ها در مسئولیت خطیر ایفای نقش می‌کرد. صحبت‌های بسیار مهمی درباره توانمندی‌های پدافندی کشورمان ارائه می‌دهد، هر چند در برخی حوزه‌ها مثل «دفاع لیزی، توانمندی مقابله با موشک‌های هایپرسونیک و جنگ الکترونیک» به دلیل برخی محذوریت‌های اطلاعاتی، از ارائه جزئیات خودداری می‌کند. او معتقد است که تهدیداتی که در حال حاضر برای هر کشوری متصور است در وهله اول در حوزه هوا و فضا است و تمامی تهدیدات در فاز اول از طریق هوا و فضا شکل می‌گیرد و می‌گوید، تنها نیرویی که می‌تواند با حجم اول تهدیدات مقابله نماید و آن را مدیریت کند و یا بازدارندگی ایجاد کند، نیروی پدافند هوایی است. امیر خوش قلب تاکید می‌کند؛ پدافند هوایی با تولید قدرت، اقتدار ایجاد می‌کند و ایجاد اقتدار برای کشور و پدافند هوایی در مقابل تهدیدات دشمن، بازدارندگی ایجاد می‌کند.
امیر خوش قلب می‌گوید در دفاع لیزری هم ظرفیت‌های خوبی در کشور وجود دارد و تاکید می‌کند که در ارتش و نپاجا ظرفیت‌های خیلی خوبی داریم. هم از ظرفیت‌های جهاد خودمان و هم از ظرفیت‌های شرکت‌های دانش بنیان استفاده می‌کنیم. وزارت دفاع و پشتیبانی نیروهای مسلح نیز ظرفیت‌های ویژه ای را به سازمان‌های نیازمند ارائه می‌دهد.
قابلیت مقابله با انواع خاص موشک‌های هایپرسونیک را داریم
وی تصریح می‌دارد که لیزر و استفاده از آن در پدافند هوایی یک مقوله ویژه است. اینکه بتوانیم از امکانات لیزر استفاده کنیم و در تأمین نیازمندی‌های تجهیزات لیزری خودکفا باشیم، بسیار مهم است. تکنولوژی لیزری در بخش دفاع هوایی مختص کشورهای خاصی است. او در عین حال تاکید می‌دارد که در طول سال‌های گذشته ما هم توانستیم در حوزه‌های خاص تهدیدات، مانند ریز پرنده‌ها، کروز، هواپیماهای بدون سرنشین و … امکانات خیلی خوبی در بحث دفاع لیزری ایجاد کنیم و تاکید می‌کند که ما در مقابله با بخشی از تهدیدات و حوزه‌های ویژه و با الویت بندی این توانمندی‌ها را پیاده سازی کرده‌ایم.
پهپادهای پدافندی بخش دیگر توضیحات امیر محمد خوش قلب درباره حوزه پدافندی کشور است. او در این باره می‌گوید؛ نیروی پدافند هوایی با پهپاد ناآشنا نیست و بیش از ۵۰ سال پهپاد در سازمان رزم تجهیزاتی نیرو قرار دارد. الحمدلله در طول سالیان گذشته در رابطه با پهپاد و استفاده از ظرفیت‌های پهپادی در حوزه پدافند هوایی، امکانات و ظرفیت‌های خیلی خوبی ایجاد شده است. همه این ظرفیت‌ها و امکانات بومی هستند و به دست توانمند و همکاری مشترک عزیزان دانشمند ما در نیروی پدافند هوایی و صنایع ساخته شده و در حال ساخت است.
معاون هماهنگ کننده نیروی پدافند هوایی در بخش‌های مختلفی از این گفتگو به صورت مصداقی، به توانمندی‌های پدافندی دلاورمردان ارتش می‌پردازد. مثلاً در حوزه سامانه‌های موشکی، به انواع و اقسام سامانه‌ها مثل «عقاب»، «سپر» از نوع اکتیو و پسیو، «صیاد تاکتیکی»، «باور ۳۷۳» که معادل و برتر از S۴۰۰ است، اشاره می‌کند که پدافند ارتش به آنها دست یافته و یا خواهد یافت. او در عین حال به سامانه «زوبین» هم اشاره می‌کند که مأموریت اصلی آن، کشف و درگیری با موشک‌های کروز و پرنده‌های ارتفاع کم است که به زعم او، برگرفته از پیشرفته‌ترین فناوری‌های حال حاضر دنیاست. سامانه فوق مدرن «دزفول» جهت درگیری با پرنده‌های ارتفاع کم و کروز و سامانه «سلاح مجید» از دیگر محصولات کار صنایع دفاعی و دلاوران ارتشی در حوزه طراحی و ساخت پدافندی است که امیر کارکرد آنها را تشریح می‌کند.
برای آشنایی بیشتر با مأموریت‌ها و عملکرد نیروی پدافند هوایی ارتش با امیر سرتیپ «محمد خوش قلب» معاون هماهنگ کننده نیروی پدافند هوایی ارتش به گفتگو نشستیم.
متن کامل این گفتگو به شرح زیر است:
لطفاً به طور مختصر در رابطه با اولویت‌ها، برنامه‌ها و وظایف معاونت هماهنگ کننده در نیروی پدافند هوایی بفرمائید؟
در واقع معاون هماهنگ کننده نیرو جز هیئت رئیسه نیروی پدافند هوایی است و در چارت سازمانی نیرو به عنوان نفر سوم فعالیت می‌کند که هم معاون هماهنگ کننده و هم رئیس ستاد نیروست. در واقع امور ستاد نیرو، فعالیت بین معاونین، فرماندهی‌های مستقل و فرماندهی مناطق را هماهنگ و به رابطه کاریشان نظارت می‌کند و بسیاری از امور اجرایی و تدابیر امیر فرماندهی محترم نیرو را در رابطه با ستاد، معاون هماهنگ کننده نیرو پیگیری می‌کند. بخش اعظم جلسات خاص نیرو توسط معاون هماهنگ کننده نیرو پیگیری و جمع بندی می‌شود و به امیر محترم فرماندهی نیرو گزارش ارائه می‌شود.
در مورد تحقیقات نظری و صنعتی رأسا با مدیریت و نظارت معاون هماهنگ کننده نیرو کارها انجام می‌شود. معاون هماهنگ کننده، تدابیر و سیاست‌های امیر محترم فرمانده نیرو را در رابطه با فعالیت‌های صنعتی تحقیقاتی نیرو سمت دهی می‌کند تا در چارچوب قوانین و مقررات جاری سازمان و منطبق با نیاز باشد و با توجه به نیازهای آتی و وضع موجود نیازمندیها را می‌سنجد. تمام این امور برعهده معاون هماهنگ کننده نیرو می‌باشد. در کنار این‌ها، بخش زیادی از جلسات ستادی در سطح ارتش و ستادهای بالادستی با حضور معاون هماهنگ کننده نیرو باید برگزار شود.
معاون هماهنگ کننده نیروی پدافند هوایی فعالیت بیش از سی و پنج کارگروه ویژه و شورا را پیگیری می‌کند و نتایج اقدامات این کارگروه‌ها را در شوراهای اصلی یعنی در ستاد ارتش جمهوری اسلامی ایران ارائه می‌دهد و اگر مطالبه‌ای باشد و یا اتخاذ تدابیر جدید باشد جمع بندی می‌کنند و به نتیجه می‌رساند. اقدامات بسیار زیاد دیگری در حوزه‌های عملیاتی، فنی، فرهنگی، آمادی، تنظیم روابط ستادی و … وجود دارد که در بخش وظایف رئیس ستاد و معاون هماهنگ کننده نیرو است.
آیا پدافند هوایی همچنان اولویت اول کشور است؟
بله، صحبت‌های گهربار و اوامر نورانی مقام معظم رهبری در رابطه با پدافند هوایی نشان دهنده اهمیت این نیرو است. ایشان می‌فرمایند: «پدافند هوایی خط مقدم دفاع از حیثیت، موجودیت و آبروی کشور است» این نشان می‌دهد که پدافند هوایی دارای اهمیت بوده و در الویت است و فقط مختص به امروز نیست. این اوامر نورانی با آینده نگری بلندمدت و با سطح اهمیت ویژه صادر گردیده است.
تهدیداتی در حوزه هوا و فضا در حال حاضر برای هر کشوری متصور است
تهدیداتی که در حال حاضر برای هر کشوری متصور است در وهله اول در حوزه هوا و فضا است و تمامی تهدیدات در فاز اول از طریق هوا و فضا شکل می‌گیرد. تنها نیرویی که می‌تواند با حجم اول تهدیدات مقابله نماید و آن را مدیریت کند و یا بازدارندگی ایجاد کند، نیروی پدافند هوایی است. پدافند هوایی با تولید قدرت، اقتدار ایجاد می‌کند و ایجاد اقتدار برای کشور و پدافند هوایی در مقابل تهدیدات دشمن، بازدارندگی ایجاد می‌کند.
در سال‌های اخیر روند توسعه تهدیدات در حوزه هوایی به سرعت در حال پیشرفت است، آیا نیروی پدافند هوایی ارتش هم توان خود را متناسب با تهدیدات ارتقا داده است؟
معمولاً ابتکار عمل دست نیروی آفندی است و آفند است که باعث می‌شود پدافند ارتقا پیدا کند چرا که اگر آفندی نباشد قطعاً پدافند نیازی به رشد، توسعه و تغییر ندارد. تهدیدات پدافند هوایی از لحاظ سطح فناوری و تکنولوژی و در سطوح ارتفاعی و پنهان کاری و میزان سرعت بسیار متنوع است. یکسری قابلیت‌های ویژه هم همراه تهدید می‌تواند باشد مثل تهدیدات حوزه جنگ الکترونیک، تهدید پنهان کار است و قابلیت جنگ الکترونیک هم دارد، تهدید در ارتفاع پست پرواز می‌کند و قابلیت جنگ الکترونیک دارد، تهدید در ارتفاع بلند پرواز می‌کند و قابلیت جنگ الکترونیک دارد. در کنار همه این موارد استفاده از فضای سایبر نیز برای تضعیف عملکرد پدافند متصور است.
از تهدیدات موشک‌های هایپرسونیک غافل نبوده‌ایم
الحمدلله ما برابر تکالیفی که امیر محترم فرمانده کل ارتش بر عهده نیروی پدافند هوایی گذاشتند، کارگروه‌های ویژه تشکیل دادیم. گروه‌های شناسایی تهدیدات آتی با در نظر گرفتن وضع موجود ایجاد شده است. بر این اساس پیش بینی می‌کنیم که تهدیدات در سالیان آتی چه خواهد بود. تهدیداتی مانند ورود موشک‌های هایپرسونیک به هوا و فضا، این تهدیدات چیزی نیست که نیروی پدافند هوا یی از آن غافل شده باشد.
به هر شکل توانمندی‌ها و ظرفیت‌های دفاعی کشور یک سری محدودیت‌ها در ابعاد فناوری و تکنولوژی دارد؛ مثلاً یکسری محدودیت در مقابل سرعت و سطح برگشتی امواج راداری وجود دارد. همه این اتفاقات در کارگروه‌های نخبگی پیش بینی می‌شود. اغلب این نخبگان جوان و مسلط به علوم دانشی روز هستند و این علوم را در حوزه‌های عملی نیز پیاده سازی می‌کنند. جلسات این کارگروه‌ها به صورت ماهیانه در بالاترین سطح و در دو حوزه تحقیقات صنعتی و تحقیقات نظری برگزار می‌شود. هم خودمان تهدیدات را شناسایی می‌کنیم و هم بر روی تهدیداتی که توسط ارتش و ستادهای بالادستی شناسایی می‌شوند، کار می‌کنیم و اقدامات پیشگیرانه و لازم انجام می‌شود. خودمان را در مقابل تهدیدات تجهیز می‌کنیم. ما در قالب تحقیقات صنعتی و نظری در چند جای خاص مطالبات پدافند هوایی را پیگیری می‌کنیم که یکی از این اماکن که خود را به روز رسانی نموده و پاسخگوی نیاز تجهیزاتی نیرو است، سازمان جهاد خودکفایی نیرو است که اقدامات خیلی خوبی انجام می‌دهد.
ما با بکارگیری ظرفیت‌های نیرویی در فرماندهی آماد و پشتیبانی نپاجا، هم در بحث به روز رسانی سامانه‌ها و هم در بحث حفظ وضعیت موجود کار انجام می‌دهیم و در کنار همه این اقدامات از مراکز دانشی غافل نشده‌ایم، مثلاً دانشگاه پدافند هوایی خاتم الانبیا که یک ظرفیت خیلی خوب دانشی دارد. ما تکالیف خاص علمی و دانشی را به دانشگاه خاتم الانبیا می‌دهیم و آنها را موظف می‌کنیم که این تکالیف را با توجه به نیازمندی حال و آتی نیرو آماده کنند. الحمدلله چون هدفمند کار می‌کنیم پیش بینی و برنامه ریزی داریم، برکت خیلی زیادی در این اقدامات وجود دارد.
در صحبت‌هایتان به موضوع موشک‌های هایپرسونیک اشاره کردید، آیا سامانه و فناوری در اختیار دارید که قدرت مقابله با این موشک‌ها را داشته باشد؟
موشک‌های هایپرسونیک از قابلیت‌های جدید آفندی محسوب می‌شود که دشمنان ما ظاهر به این قابلیت مجهز شده‌اند. در کنار همه تحریم‌های ظالمانه‌ای که علیه نظام مقدس جمهوری اسلامی و صنایع دفاعی ما انجام شده و می‌شود، خوشبختانه امروز نیروهای دفاعی در کشور هم به این قابلیت دست پیدا کرده‌اند.
در فاز کشف و شناسایی موشک‌های هایپرسونیک توانمندی‌های مؤثری داریم
تهدید با فناوری هایپرسونیک یک تهدید جدید برای پدافند هوایی است اینکه بگویم ما می‌توانیم صددرصد این تهدیدات را شناسایی و مقابله کنیم، شاید یک حرف غیر منطقی و به دور از واقعیت باشد ولی اقدامات خیلی خوبی صورت گرفته است. ما در فاز کشف و شناسایی، توانمندی‌های مؤثری داریم. در تهدیدات با سرعت‌های بالا و هایپرسونیک، توسط بخشی از تجهیزات و امکانات اختصاصی نیروی پدافند هوایی، که یک بخش آن ظرفیت‌های سال‌های گذشته است و بخشی هم ظرفیت‌هایی است که جدیداً وارد سازمان رزم نیرو شده است، ما قابلیت کشف این تهدیدات را داریم. با در نظر گرفتن نو پا بودن تهدید، با برخی از انواع خاص این موشک‌ها نیز قابلیت مقابله را داریم.
قابلیت مقابله با برخی از انواع خاص موشک‌های هایپرسونیک را داریم
صنایع دفاعی کشور با محوریت وزارت دفاع و پشتیبانی نیروهای مسلح تأمین کننده بخش زیادی از نیازمندی‌های پدافند هوایی هستند. ما هم در سازمان جهاد خودکفایی نیرو از ابزارهای موجود استفاده می‌کنیم، تجهیزات را به روز رسانی می‌کنیم و تکنولوژی‌های روز را وارد سامانه‌ها و سازمان رزم می‌کنیم. ان‌شاالله در آینده نزدیک و نه چندان دور در بحث کشف و مقابله با تهدیدات ویژه، ازجمله موشک‌های هایپرسونیک درگیری از توانمندی‌های ویژه ای برخوردار خواهیم شد.
پیشرفت‌های کشور و نیروی پدافند هوایی ارتش در حوزه مقابله با موشک‌های کروز چطور است؟ چقدر در این عرصه دغدغه وجود دارد؟
یکی از تهدیدات ویژه در حوزه آفندی برای همه کشورهای دنیا، تهدیدات کروز و در کنار آن تهدیدات آیرودینامیک، پرنده‌های باسرنشین، هواپیماهای بدون سرنشین، موشک‌های بالستیک هستند و علاوه بر این‌ها می‌توانیم از ظرفیت‌های آفندی دشمن در حوزه جنگ الکترونیک و سایبری نام ببریم. هر کدام از این موارد در حوزه دفاع هوایی برای ما یکسری تکالیف ایجاد می‌کند. در مرحله بندی که در حوزه تهدیدات برای ما وجود دارد، ما معتقدیم که حملات دشمن تک بعدی نخواهد بود و ترکیبی است. یعنی دشمن با یک ترکیب و تجهیزات خاص وارد حمله احتمالی خواهد شد. یکی از این حوزه‌ها کروز و تهدیدات ارتفاع پست است.
در واقع در سال‌های گذشته با توجه به تجربه هشت سال دفاع مقدس، ما تهدیدی به نام کروز نداشتیم. اکثر تهدیدات توسط موشک‌های بالستیک و یا هواپیماهای باسرنشین آیرو دینامیک صورت گرفته که آن هم هواپیماهای نسل پایین بوده است. بنابراین تهدیدی وجود نداشت که ما بخواهیم در مقابل آن سامانه دفاعی تولید کنیم. ولی غافل نبودیم و معتقد بودیم که دشمن برای اثرگذاری ظرفیت‌های تهدید خود، حتماً باید از لایه‌های ارتفاع پست و موشک‌های کروز استفاده کند. ما در این حوزه نیازمندیها و مطالبات خودمان را هم از طریق داخل نیرو و هم صنایع سازنده و شرکت‌های دانش بنیان پیگیری می‌کنیم.
ظرفیت مناسب و معقولی در بخش دفاع ضد موشک‌های کروز داریم
الحمدلله الان که در خدمت شما هستیم ما ظرفیت مناسب و معقولی در بخش دفاع ضد کروز داریم اما غافل نشدیم چون کروزهای هایپرسونیک هم داریم. کروزهایی که هم سرعتشان بالاست و سطح ارتفاع پروازی شأن بسیار پایین است و هم قابلیت پنهان کاری و رادار گریز هستند و هم لایه‌های ارتباطی امن دارند.
یک تهدید به عنوان کروز، از چندین قابلیت ویژه در حوزه آفندی استفاده می‌کند بنابراین ما هم باید متقابلاً در پدافند هوایی از تمامی قابلیت‌های دفاعی در این حوزه استفاده کنیم و دفاع ضد کروز یک اقدام تخصصی ویژه پدافند هوایی و سخت است.
پنج پروژه در حوزه مقابله با موشک‌های کروز در وزارت دفاع در حال طی کردن مراحل نهایی است
در ساخت و سازه‌های تجهیزات دفاعی کارهای خیلی خوبی در حال انجام است به وضع مطلوب نزدیک می‌شویم. امروز بیش از پنج پروژه در وزارت دفاع و پشتیبانی نیروهای مسلح در حال طی کردن مراحل نهایی است که در سال ۱۴۰۲ بخش زیادی از این تجهیزات در اختیار نیروی پدافند هوایی قرار خواهد گرفت. ظرفیت‌هایی نیز در نیرو وجود دارد که بر روی آنها کار می‌کنیم. این تجهیزات در کلاس سامانه‌های به نام ضد کروز دنیا دسته بندی می‌شوند و کشورهای صاحب نام در حوزه دفاع هوایی که توانمندی‌های ویژه دارند از این تجهیزات برخوردار هستند، ما نیز در این حوزه وارد عمل شدیم و از توانمندی و ظرفیت‌های خود نیرو استفاده می‌کنیم. امیدوار هستیم که در شش ماهه دوم سال بتوانیم این دستاوردها را رسانه‌ای کنیم و این ظرفیت‌ها وارد توان دفاعی نیروی پدافند هوایی شود.
در سال‌های اخیر شاهد بودیم که ایالات متحده نیروی فضایی را به عنوان شاخه ششم نیروهای مسلح که قصد کنترل عملیات نظامی در فضای بیرونی را دارد تأسیس کرد، وضعیت نیروی پدافند و توانمندی کشور برای مقابله با تهدیداتی که از سوی فضا متصور است به چه صورت است؟
ما یک مرزبندی بین هوا و فضا قائل هستیم اما از هم جدا نیستند. اگر تهدیدی از ارتفاع مشخصی بالاتر باشد تهدید فضایی است و اگر زیر این ارتفاع باشد تهدید هوایی است. قبلاً ظرفیت‌های فضایی در کشور ما در حوزه پدافند هوایی وجود نداشته و یا محدود بوده است. در کنار همه این تهدیدات، تهدیدات فضایی هم برای ما بسیار مهم است. بخشی از موشک‌های دشمن از حوزه فضا برای نزدیک شدن به ما استفاده می‌کنند.
امکانات ویژه‌ای برای کشف و مقابله با موشک‌های بالستیک داریم
در بخش فضایی تکالیف ویژه از سوی ارتش جمهوری اسلامی ایران برای نپاجا تعیین گردیده است که ما باید در این حوزه خود را تجهیز کنیم. ما در حال راه اندازی مرکز فرماندهی کنترل فضایی خود هستیم. یک مرکز بسیار مهم و با امکانات ویژه، در نیروی پدافند هوایی در حال راه اندازی است. وظیفه این مرکز رصد و پایش تمامی فعالیت‌های فضایی پیرامون مرزهای ما و در فضای بالای کشور است. بخشی از فعالیت‌ها نیز در رابطه با درگیری و مقابله با تهدیدات فضایی است. برای مثال موشک بالستیک تهدیدی از سوی فضا محسوب می‌شود. که امروز هم در بخش کشف و هم در بخش مقابله امکانات ویژه ای داریم.
نمونه پیشرفته سامانه باور ۳۷۳ پاسخگوی تهدیدات فضایی است
سامانه باور ۳۷۳ که در سال ۱۴۰۱ رونمایی شد یکی از سامانه‌های بسیار مهم و توانمند است که قابلیت کشف بیش از ۵۰۰ کیلومتر و در ارتفاع بالا و درگیری بیش از ۳۰۰ کیلومتر را دارد. ما در نرم افزارهای بومی بازی جنگ، تهدیدات را شبیه سازی می‌کنیم. نمونه پیشرفته سامانه باور ۳۷۳ در حال تولید است که پاسخگوی تهدیدات فضایی چه در بحث کشف و چه در بحث درگیری و انهدام خواهد بود.
در دیداری که با یکی از مسئولان وزارت دفاع داشتیم ایشان در صحبت‌هایشان اشاره کردند که قابلیت جدید باور ۳۷۳ بالای چهار صد کیلومتر است، آیا شما در این پروژه همکاری دارید؟
استارت اولیه باور ۳۷۳ با توجه به نیاز خود پدافند هوایی زده شده است و انصافاً صنایع و وزارت دفاع و پشتیبانی ما با تمام ظرفیت وارد این حوزه شده تا پاسخگوی مطالبات نیروی پدافند هوایی باشند. در باور ۳۷۳ در بحث تحقیقاتی و ساخت اقدامات مشترکی انجام می‌شود. یعنی عزیزان ما در حوزه‌های فنی نیروی پدافند هوایی با حوزه صنعت کار مشترک انجام می‌دهند و در امور عملیاتی مواردی که نیاز به پیاده سازی دارد با استفاده از ظرفیت‌های نیروی پدافند هوایی کارها انجام می‌شود.
در واقع اگر ما می‌توانستیم تهدید را شبیه سازی کنیم قابلیت باور ۳۷۳ بیش از آن چیزی بود که رسانه‌ای شد و می‌توانستیم به قابلیت درگیری بالای سیصد کیلومتر برسیم و به راحتی اهداف بالای سیصد و پنجاه کیلومتر را هم مورد اصابت قرار دهیم. حوزه کشف ما بیش از چهار صد و پنجاه کیلومتر بوده است. اگر می‌توانستیم تهدید را شبیه سازی کنیم قطعاً باور ۳۷۳ در ارزیابی سال گذشته به مرز درگیری بیش از ۳۵۰ کیلومتر می‌رسید.
کار سامانه باور ۳۷۳ هنوز تمام نشده و مراحل توسعه و بلوغ خود را طی می‌کند
کار سامانه باور ۳۷۳ هنوز تمام نشده است و وارد مراحل توسعه‌ای بعدی می‌شود و مراحل توسعه و بلوغ خود را طی می‌کند. در بحث فضا یکی از ظرفیت‌های باور کشف اهداف فضایی و درگیری با این تهدیدات است.
نیروی پدافند هوایی در حوزه دفاع لیزر چه اقداماتی انجام داده است و چه توانمندی‌هایی در این عرصه وجود دارد؟
در دفاع لیزری هم ظرفیت‌های خوبی در کشور وجود دارد و هم در ارتش و نپاجا ظرفیت‌های خیلی خوبی داریم. هم از ظرفیت‌های جهاد خودمان و هم از ظرفیت‌های شرکت‌های دانش بنیان استفاده می‌کنیم. وزارت دفاع و پشتیبانی نیروهای مسلح نیز ظرفیت‌های ویژه ای را به سازمان‌های نیازمند ارائه می‌دهد.
امکانات بسیار خوبی در بحث دفاع لیزری در مقابل ریز پرنده‌ها، کروزها و هواپیماهای بدون سرنشین ایجاد کرده‌ایم
لیزر و استفاده از آن در پدافند هوایی یک مقوله ویژه است. اینکه بتوانیم از امکانات لیزر استفاده کنیم و در تأمین نیازمندی‌های تجهیزات لیزری خودکفا باشیم، بسیار مهم است. تکنولوژی لیزری در بخش دفاع هوایی مختص کشورهای خاصی است. در طول سال‌های گذشته ما هم توانستیم در حوزه‌های خاص تهدیدات، مانند ریز پرنده‌ها، کروز، هواپیماهای بدون سرنشین و … امکانات خیلی خوبی در بحث دفاع لیزری ایجاد کنیم. ما در مقابله با بخشی از تهدیدات و حوزه‌های ویژه و با الویت بندی این توانمندی‌ها را پیاده سازی کرده‌ایم.
به حوزه انهدام لیزری ورود کرده و توسط لیزر بعضی از تهدیدات را ناکام می‌گذاریم
در مکان‌های مأموریتی خاص و ویژه از امکانات لیزری استفاده می‌کنیم، ما حتی به حوزه انهدام لیزری نیز ورود پیدا کردیم. توسط لیزر بعضی از تهدیدات را ناکام می‌گذاریم مثلاً با لیزر دوربین‌ها و سامانه‌های الکترونیکی را از کار می‌اندازیم، بدنه اهداف را تخریب و منهدم می‌نمائیم و از ادامه مأموریت دشمن جلوگیری می‌کنیم و ناکامی را نتیجه هزینه‌های دشمن خواهیم نمود.
در این حوزه علی رغم اقدامات قابل تحسین انجام پذیرفته، نیازمند جهش‌های ویژه هستیم و روند پیشرفت و توسعه‌ای بسیار خوبی را در پیش گرفته‌ایم. این اقدامات فاز بندی شده و با توجه به نیاز پدافند هوایی، در مراحل مختلف با در نظر گرفتن نوع و ذات تهدیدات در دست پیگیری است.
جنگ روسیه و اوکراین و البته آذربایجان و ارمنستان اهمیت ویژه و بالای پهپاد ها را به نمایش گذاشت، وضعیت نیروی پدافند هوایی در حوزه استفاده از پهپادهای پدافندی چطور است، برنامه شما برای تقویت این عرصه متناسب با نیاز و تهدیدات چیست؟
نیروی پدافند هوایی با پهپاد نا آشنا نیست و بیش از ۵۰ سال پهپاد در سازمان رزم تجهیزاتی نیرو قرار دارد. الحمدلله در طول سالیان گذشته در رابطه با پهپاد و استفاده از ظرفیت‌های پهپادی در حوزه پدافند هوایی، امکانات و ظرفیت‌های خیلی خوبی ایجاد شده است. همه این ظرفیت‌ها و امکانات بومی هستند و به دست توانمند و همکاری مشترک عزیزان دانشمند ما در نیروی پدافند هوایی و صنایع ساخته شده و در حال ساخت است. بخشی از نیازمندیها نیز با همکاری شرکت‌های دانش بنیان و عزیزان در وزارت دفاع و پشتیبانی نیروهای مسلح تأمین می‌شود. پهپاد یک عامل تأثیر گذار و بازدارنده در حوزه دفاع هوایی و رزم هوایی و مدیریت صحنه نبرد هواپایه است. پهپاد هم می‌تواند یک نقطه قوت برای ما باشد و هم می‌تواند به عنوان یک تهدید بر علیه ما استفاده شود.
تمامی تجهیزات فعال، غیر فعال، جمع‌آوری و جنگالی پدافندی هوایی توانمندی کشف و درگیری با پهپادها را دارند
در حوزه تهدیدی، پهپادها از سطح مقطعی راداری بسیار پایینی برخوردار هستند، از ظرفیت‌های پنهان کاری استفاده می‌کنند و تقریباً یک سلاح ارزان قیمت محسوب می‌شوند. ما در کشف پهپاد ها از رادارهای ویژه در مکان‌های مأموریتی استفاده می‌کنیم، بخشی از این سامانه‌های راداری در مسیرهایی که احتمال نفوذ پهپادها وجود دارد، مستقر شده است. از سوی دیگر تمامی تجهیزات فعال، غیر فعال، جمع‌آوری و جنگالی پدافندی هوایی، امروز توانمندی کشف و درگیری با پهپادها را دارند برای مثال ما در رزمایش‌ها و تمرینات برای شبیه سازی دشمن، اقدامات سخت گیرانه انجام می‌دهیم یکی از این اقدامات شبیه سازی دشمن با استفاده از قابلیت پهپادی است یعنی دشمن را با قابلیت پهپادی به مرزهای دفاعی خودمان نزدیک می‌کنیم. هم در حوزه کشف و هم در حوزه درگیری موفق هستیم.
از سوی دیگر ما استفاده از پهپادها را در امور فوق تخصصی خاص و ویژه انجام می‌دهیم خودمان را در حوزه تجهیزاتی افزایش می‌دهیم برای مثال تجهیز پهپاد به سامانه‌های جمع آوری، سامانه‌های لینک ارتباطی، سامانه‌های راداری و سامانه‌های اپتیک و … مواردی است که ما در نیروی پدافند هوایی هم از ظرفیت‌های داخل نیرو و هم از ظرفیت‌های برون سازمانی استفاده می‌کنیم و به موفقیت‌های بسیار خوبی دست پیدا کرده‌ایم.
امروز ما به درجه‌ای از موفقیت رسیده‌ایم که سکوی زمینی پرتاب موشک را به پهپاد متصل و منتقل کردیم یعنی موشکی که قرار است از روی زمین بر علیه هدف هوایی شلیک شود با استفاده از قابلیت‌ها و ظرفیت‌های ویژه دانشی بر روی پهپاد منتقل شده است. یک فضای امن و فضای پنهان کاری برای پهپادهای‌مان و یک فضای پر از ابهام برای دشمنان‌مان ایجاد شده است، سطح برگشتی راداری نیز بسیار پایین می‌آید و از طرفی پهپاد در یک فضای امن و آسوده مأموریت خود را انجام خواهد داد.
در حوزه جنگ الکترونیک و سامانه‌های شنود سیگنالی در چه وضعیتی هستیم؟
در بحث جنگ الکترونیک در سه حوزه کار می‌کنیم. بخش اول جمع‌آوری تهدیدات سیگنالی است که بر این اساس تهدیدات را در مرزهای پیرامونی شناسایی می‌کنیم و دائماً خودمان را با توجه به نوع تهدیدات به روز رسانی می‌کنیم، یعنی نحوه چینش ما با توجه به جمع‌آوری سیگنالی، دائم در حال تغییر است.
بخش دوم آفند سیگنالی است یعنی در کنار جمع آوری سیگنالی در صورت نیاز از هجوم سیگنالی بر علیه تهدیدات استفاده می‌کنیم. بخش سوم که بسیار مهم است دفاع سامانه‌های ما در مقابل هجمه جنگ الکترونیک دشمن است. در این بخش از سامانه‌ها در مقابل تهدیداتی که از قابلیت‌های آفند الکترونیکی و آفند جنگالی برخوردار هستند، اقدامات خود حفاظتی جنگالی را انجام می‌دهیم.
در سه حوزه جمع آوری سیگنالی آفند سیگنالی و خود حفاظتی اقدامات بسیار خوبی شکل گرفته است. یکی از ویژگی‌های تمام این سامانه‌ها دفاع سیگنالی است تا بتوانند از خود در برابر هجوم سیگنالی دفاع کند.
«سامانه عقاب» در چه وضعیتی است؟
یکی از قابلیت‌های ویژه ای که توسط وزارت دفاع و پشتیبانی نیروهای مسلح دارد برای نیروی پدافند هوایی و بخش دفاعی کشور، آماده می‌شود سامانه موشکی دزفول با موشک عقاب است که کار ساخت آن نهایی شده و در حال طی کردن تست‌های میدانی سخت گیرانه است. به زودی سامانه دزفول با موشک عقاب در اختیار نیروی پدافند هوایی برای مقابله با تهدیدات ارتفاع پست، موشک‌های کروز پهپادهای پرسه زن در مکان‌های مأموریتی قرار می‌گیرد.
کار ساخت «سامانه سپر» به کجا رسیده است؟
سامانه سپر ساخت نیروی پدافند هوایی است که از تکنولوژی و توانمندی ویژه ای برخوردار است. این سامانه قدرتمندی در حوزه ارتفاع پست و در بحث دفاع ضد کروز و دفاع ضد پهپاد کاربرد دارد که مراحل ساخت و تولید را طی می‌کند و به زودی ان‌شاالله وارد چرخه عملیاتی نیروی پدافند خواهد شد.
در حوزه رادارها، همان‌طور که شما هم اشاره کردید با محصولات جدیدی با قابلیت‌های آرایه فازی مواجهیم که کاربردها و توانمندی‌های زیادی دارند. آیا ما در این حوزه به سمت کنار گذاشتن سیستم‌های سنتی و قدیمی می‌رویم و یا اینکه هنوز آن رادارها کارایی خود را دارند؟
در حال حاضر کل کشور در پوشش راداری کامل است. به طور عمومی برای کل کشور و به طور اختصاصی برای مکان‌های مأموریتی و مراکز خاص پوشش راداری در بردها و باندهای فرکانسی متفاوت را ایجاد کردیم. در حوزه راداری ما در دو بخش کار می‌کنیم. اولاً تمامی تجهیزات و ابزارآلات کشف راداری خودمان را به روز رسانی کردیم. فرستنده‌ها، گیرنده‌ها، نشان دهنده‌ها و ظرفیت‌ها هم در حوزه دفاع از خود در جنگ الکترونیک و هم در حوزه دفاع سایبری بروز رسانی شده است. سامانه‌ها شاید ظاهر قدیمی داشته باشند اما همه تجهیزات به روز شده است. این ظرفیت‌ها توسط نیروی پدافند هوایی ایجاد شده است.
بخش زیادی از سامانه‌های قدیمی ما، شبکه پذیر نبوده است در صورتی که کار نیروی پدافند هوایی یک کار شبکه محور است. امروز تمامی رادارهای قدیمی ما شبکه پذیر شده است و به ظرفیت و امکانات ویژه تجهیز شده است. تا آنچه که می‌بینند وارد شبکه یکپارچه پدافند هوایی کنند و با سامانه فرماندهی کنترل ما تلفیق شوند.
بخش دوم کار ما استفاده از ظرفیت‌های بومی راداری است. همان‌طور که می‌دانید تحریم اجازه ورود هیچ سامانه‌ای را به کشور نمی‌دهد. کشور ما نیز یک کشور بزرگ و ذو عارضه است بنابراین ما بایست از سامانه‌های راداری زیادی استفاده کنیم.
الحمدلله تمامی سامانه‌های راداری جدید ما بومی و ساخت وزارت دفاع و پشتیبانی نیروهای مسلح و همچنین نیروی پدافند هوایی است. رادارها به دو دسته مراقبتی و کنترلی تقسیم می‌شود. آنچه که امروز در نیروی پدافند هوایی و وزارت دفاع تولید می‌شود رادارهای کنترلی و مراقبتی است که از لحاظ سطح تکنولوژی و دقت بسیار پیشرفته‌تر است.
«سامانه زوبین» در چه وضعیتی است؟
این سامانه هم جز سامانه‌های اختصاصی دفاع ضد کروز و ارتفاع پست است که مراحل تحقیقاتی و ساختش تمام شده و در حال طی کردن تست‌های میدانی است.
«صیاد تاکتیکی» چطور؟
سامانه «صیاد تاکتیکی» وارد چرخه عملیاتی و مأموریتی نیروی پدافند هوایی شده است
در رابطه با صیاد تاکتیکی باید این خبر خوش را به شما بدهم که این سامانه وارد سازمان رزم نیروی پدافند هوایی شده است. صیاد تاکتیکی در چند مراسم خاص و رژه‌های نیروهای مسلح در طول یک سال گذشته رونمایی شده بود ولی امروز با ارزیابی و تست‌های سخت گیرانه وارد چرخه عملیاتی و مأموریتی نیروی پدافند هوایی شده است. ما این سامانه را در اختیار گرفتیم و در مأموریت‌های نیروی پدافند هوایی در حال فعالیت است و ساخت و توسعه آن همچنان ادامه دارد.
در پایان اگر نکته و یا صحبت خاصی با مخاطبان ما دارید بفرمائید؟
ما در حوزه پدافند هوایی واقعاً به دنبال بزرگ نمایی، اغراق و غیر واقعی جلوه دادن ظرفیت‌ها و امکانات مان نیستیم. ما هر تهدیدی را جدی می‌گیریم و هم اینکه خودمان را در مقابل تهدیدات به صورت جدی به روزرسانی می‌کنیم. یک بخش از این به روزرسانی ها به کارگیری تجهیزات جدید است و یک بخش بسیار مهمی که گاهاً شاید دیده نشود نیروی انسانی و کاربر سامانه‌ها است. ما در حوزه تربیت نیروی انسانی جوان، با انگیزه، مقتدر، ماهر و با تخصص اقدامات بسیار خوبی انجام دادیم. سال‌های گذشته یک نفر متخصص برای یک سامانه تربیت و آموزش داده می‌شد اما امروز چون سامانه‌های ما تاکتیکی، چابک و کوچک هستند بایست نیروی انسانی ما نیز چابک و چند تخصصه و چند مهارته باشد.
همین سامانه صیاد تاکتیکی که نام بردیم، یک سامانه تاکتیکی، چابک و متحرک است و کاربری که با این سامانه کار می‌کند چند تخصصه و چند مهارته است.
ما در کنار ورود سامانه‌ها و تجهیزات جدید از تربیت نیروی انسانی متعهد، متخصص و چابک نیز غافل نبودیم. یعنی همچنان که سامانه‌هایی با تکنولوژی روز، جدید و امکانات ویژه تولید می‌کنیم، کاربر این سامانه نیز یک کاربر جدید، آشنا به علوم روز و توانمندی ویژه خواهد بود. این نوید را به مردم عزیز کشورمان می‌دهیم که با دعای خیر مردم عزیز و حمایت‌های سلسله مراتب فرماندهی، نیروی پدافند هوایی در مسیر توسعه گام‌های بسیار خوبی برداشته است. به جهت حفظ اسرار نظامی، شاید نتوانیم همه موارد را خدمت عزیزان عرض کنیم ولی مردم بدانند ما امین و حافظ اسرار آنها هستیم و نگفتن این اسرار به این دلیل است که دشمن از تجهیزات و داشته‌های ما آگاه نشود.
مهر
دیدگاه تان را بنویسید