ایران جزو 10 کشور دارای فناوری پرتاب ماهواره‌

سید احمد حسینی‌مونس سخنگوی گروه فضایی وزارت دفاع در گفت‌وگوی تلویزیونی با ویژه برنامه هفته صنعت دفاعی شبکه دوم سیما، با اشاره به دستاوردهای این سازمان، گفت:‌ سازمان صنایع هوافضا به نوعی زاییده انقلاب و دفاع مقدس است و کاملاً بر پایه توان و دانش بومی داخل کشور و همچنین، زحمات دانشمندان گمنام تا به امروز پیشرفت کرده است.

وی افزود: در حوزه‌های مختلف ماموریتی بالستیک کروز پدافند هوایی دستاوردهای منحصر به‌فردی حاصل شده است که هر کدام از آن‌ها در جای خود جای صحبت بسیاری را دارد به گونه‌ای که تراز قدرت کشور را در زمره چند کشور برتر توانمند در این حوزه قرار داده است.

تشریح مدارهای فضایی و ویژگی‌های آن

سخنگوی گروه فضایی وزارت دفاع با اشاره به ماهواره‌ و پرتاب آن،‌ بیان کرد: ما هنگام حرکت از زمین و از ارتفاع ۸۰ تا ۱۰۰ کیلومتری عبور می‌کنیم جوی وجود ندارد و از حدود ارتفاع  ۲۰۰ کیلومتر مدارات فضایی تعریف می‌شوند، اگر شما یک جسم را به سرعت ۷.۵ کیلومتر بر ثانیه برسانید آن جسم در مدار قرار می‌گیرد و تحت عنوان ماهواره یا فضاپیما انواع کاربردها را دارد.

وی ادامه داد: امروز زندگی بشر در ابعاد مختلف به فناوری فضایی گره خورده است. شما انواع کاربردهای سنجشی را از تصاویر ماهواره‌ای در حوزه‌های کشاورزی، بلایای طبیعی، هواشناسی و انواع استفاده‌های امنیتی، تجاری و علمی از این تصاویر می‌شود.

کاربرد ماهواره در حوزه‌های مختلف

حسینی‌مونس با اشاره به کاربرد ماهواره در حوزه‌های مختلف، گفت: در حوزه‌های مخابرات فضاپایه، مباحث مرتبط با ماهواره‌های رادیو - تلویزیونی و یا اخیراً اینترنت فضاپایه، ارتباطات پهن باند و منظومه‌های پرتعدادی که در حال توسعه هستند. در حوزه‌های ناوبری مانند منظومه‌های تعیین موقعیت که به نوعی همه فرآیند ناوبری در حوزه‌های مختلف به آن‌ها وابسته است.

وی افزود: همه این موارد کاربردهای متنوعی هستند که لازمه آن‌ها دستیابی به فضا، ماهواره‌برها و محصولاتی است که در سازمان صنایع هوافضا بر روی آن‌ها کار می‌شود و این امکان را فراهم می‌کند که ما بتوانیم آن ماهواره یا فضاپیما را در مدار قرار دهیم.

ایران جزو ۱۰ کشور دارای فناوری پرتاب ماهواره و ساخت ماهواره‌بر

سخنگوی گروه فضایی وزارت دفاع با بیان اینکه حدود بیش از ۹۰ کشور ماهواره دارند که از این میان کمتر از ۶۰ کشور سازنده ماهواره هستند و سایرین به کشورهای صاحب فناوری سفارش ساخت ماهواره‌های مورد نیاز خود را می‌دهند، تصریح کرد: از این تعداد حدود ۱۰ کشور توان پرتاب ماهواره را دارند و مابقی به کشورهای دارای فناوری پرتاب ماهواره سفارش کار می‌دهند.

وی ادامه داد: کشور ما با توجه به راهبردی خود که لازم است در حوزه‌های فناوری روی پای خود بایستد. این حرکت از گذشته در مجموعه وزارت دفاع آغاز شده و ایران از سال ۸۷ با اولین پرتاب ماهواره بومی سفیر توانست به عنوان نهمین کشور به جرگه کشورهای دارای فناوری پرتاب ماهواره بپیوندد.

کدام بخش‌ها در حوزه ماهواره و ماهواره‌بر فعال هستند؟

سخنگوی گروه فضایی وزارت دفاع با اشاره به برنامه‌های پیش روی این نهاد، گفت: مجموعه وزارت دفاع زنجیره کامل صنایع فضایی را داخل خود دارد. اگر بخواهیم به صورت کلی زنجیره صنعت فضایی را بپردازیم شامل ماهواره، ایستگاه‌های زمینی برای ارتباط با ماهواره و پایگاه پرتاب ماهواره است.

وی افزود: همه این مؤلفه‌ها داخل مجموعه های صنعتی مختلف وزارت دفاع توسعه داده شده است. سازمان صنایع هوافضا به عنوان متولی ماهواره بر و پایگاه پرتاب، شرکت صاایران در حوزه ماهواره‌ها فعال است و توسعه‌ ایستگاه‌های زمینی و حوزه‌های کاربردی بر عهده سازمان جغرافیایی نیروهای مسلح است.

چرا ماهواره‌برهای سیمرغ و ذوالجناح توسعه پیداکرد؟

حسینی‌مونس با بیان اینکه اولین ماهواره بر ما سفیر نام داشت که توانست چهار ماهواره را در سال‌های متفاوت در مدار قرار دهد،‌ تصریح کرد: اما به واسطه اینکه ظرفیت ماهواره‌بر سفیر محدود بود و حداکثر توان این ماهواره بر برای حمل محموله حدود ۵۰ کیلوگرم در ارتفاع ۳۵۰ الی ۴۵۰ کیلومتری داشت چندان برای ماهواره‌های عملیاتی مناسب نبود و لازم بود تا توسعه پیدا کند. این امر منجر به توسعه ماهواره‌برهای سیمرغ و ذوالجناح شد.

برنامه ۱۰ ساله دوم فضایی کشور در آن تصویب و ابلاغ شده است

سخنگوی گروه فضایی وزارت دفاع با اشاره به حوزه فضایی در کشور،‌ افزود: مرجع بالادستی سیاست گذاری و راهبری شورای عالی فضایی کشور است که به ریاست رئیس جمهور تشکیل جلسه می‌دهد  و در دولت سیزدهم تاکنون دو جلسه آن برگزار شده است. تشکیل جلسات شورای عالی فضایی در حالی است که در دولت‌ قبلی جلسات این شورا برگزار نمی‌شد.

وی گفت: شورای عالی فضایی اخیراً فعال شده و تصمیمات خوبی گرفته است و برنامه ۱۰ ساله دوم فضایی کشور در آن تصویب و ابلاغ شد. برنامه فضایی کشور در ریل خوبی قرار گرفته است که در آینده نزدیک منجر به نتایج خوبی خواهد شد.

فعالیت هماهنگ شورای عالی فضایی کشور و شورای عالی فضایی نیروهای مسلح

حسینی‌مونس بیان کرد: دبیر شورای عالی فضایی رئیس سازمان فضایی کشور است که ذیل وزارت ارتباطات تعریف شده است و متولی راهبری کلان برنامه فضایی کشور است. پژوهشگاه فضایی وزارت ارتباطات در حوزه توسعه ماهواره‌ها فعالیت می‌کند و شبکه دانشی کشور اعم از دانشگاه‌ها و دانش بنیان‌ها در حوزه ماهواره فعال هستند.

وی ادامه داد: در نیروهای مسلح نیز شورای عالی فضایی نیروهای مسلح را داریم که به ریاست سرلشکر باقری رئیس ستاد کل نیروهای مسلح به صورت هماهنگ با شورای عالی فضایی کشور فعالیت می‌کند.

امسال؛ پرتاب ماهواره‌برهای سیمرغ و ذوالجناح در دستور کار وزارت دفاع

سخنگوی گروه فضایی وزارت دفاع، عنوان کرد: متولی پرتاب ماهواره‌ها به صورت ویژه سازمان صنایع هوافضای وزارت دفاع است و در بخش‌هایی این وظیفه بر عهده نیروی هوافضای سپاه پاسداران انقلاب اسلامی قرار دارد. البته تفکیک وظایف شفاف بین نیروهای مسلح در حوزه تعریف شده که وظایف در قالب آن‌ها به خوبی رو به جلو پیش می‌رود.

وی با بیان اینکه ما در ادامه سالجاری پرتاب‌ ماهواره‌برهای سیمرغ و ذوالجناح را خواهیم داشت،‌ ادامه داد: ما در گذشته هیچ ارتباطی با کشورهای صاحب فناوری نداشتیم و برنامه ماهواره‌برهای ساخت ایران کاملاً بر پایه توان داخلی پیش می‌رود. آزمایشگاه‌ها و زیرساخت‌هایی که باید وجود داشته باشد بسیاری از آن‌ها در داخل کشور وجود ندارد. در حالی که بسیاری از کشورهای صاحب فناوری دارای چنین آزمایشگاه‌هایی هستند. به همین دلیل، بسیاری از عدم قطعیت‌ها و ریسک‌های ما در پرتاب‌های مختلف مشخص می‌شود.

پرتاب‌های اولیه ماهواره‌بر سریر طی دو یا سه سال آینده

حسینی‌مونس با اشاره به نقشه راه فضایی کشور، تصریح کرد: ما در امتداد ماهواره‌برهای ذوالجناح و سیمرغ، ماهواره‌بر سریر را خواهیم داشت. این ماهواره‌بر یک تغییر لیگ در حوزه ماهواره‌برها ایجاد خواهد کرد و ما را به تراز ماهواره‌برهای متوسط و سنگین روز دنیا خواهد رساند. ماهواره‌بر سریر هم در حوزه ارتقای فناوری و هم در کاهش هزینه‌های پرتاب این ماهواره بر موثر است.

وی ادامه داد: مصوبه بالادستی ماهواره بر سریر ابلاغ شده و با سازمان فضایی درخصوص آن هماهنگ هستیم. قرار است طی دو یا سه سال آینده پرتاب‌های اولیه این ماهواره‌بر آغاز شود.

انجام مراحل اولیه طراحی ماهواره‌بر سریر

سخنگوی گروه فضایی وزارت دفاع از انجام مراحل اولیه طراحی ماهواره‌بر سریر خبرداد و گفت: این ماهواره‌بر در مسیر ساخت نمونه‌های تحقیقاتی است که در آینده نزدیک به نتیجه می‌رسد.

کدام ماهواره‌ها با سریر پرتاب می‌شوند؟

حسینی‌مونس در تشریح ویژگی‌های ماهواره‌بر سریر بیان کرد: ماهواره‌هایی که قرار است در مدار ۳۶هزار کیلومتری قرار بگیرند باید توسط ماهواره‌بر سریر به فضا پرتاب شوند. این ماهواره‌ها، ماهواره‌های رادیو تلویزیونی هستند که با پرتابگرهای بومی خودمان پرتاب خواهند شد.

وی افزود: نوع دیگری از ماهواره‌هایی که باید با سریر پرتاب شوند، ماهواره‌های دقیق سنجشی که وزن‌های بالای ۲۰۰ الی ۲۵۰ کیلوگرم دارند و در مدارهای با ارتفاع بالا و خورشیدآهنگ قرار می‌گیرند که مستلزم استفاده از ماهواره‌بر سریر هستند که ما را به توان پرتاب آن‌ها برساند.

فعالیت همزمان در حوزه ماهواره‌بر و بلوک انتقال مداری

سخنگوی گروه فضایی وزارت دفاع با اشاره به تولید و استفاده از بلوک انتقال مداری در صنایع هوافضای وزارت دفاع، تصریح کرد: در کنار ماهواره‌بر سریر ما در حال فعالیت بر روی بلوک انتقال مداری هستیم. وزارت ارتباطات در حوزه بلوک انتقال مداری با سوخت جامد و سازمان صنایع هوافضای وزارت دفاع در حوزه بلوک انتقال مداری با سوخت مایع فعالیت می‌کند.

حسینی مونس در پایان با بیان اینکه هنگامی که ماهواره بر ماموریت خود را به پایان می‌رساند وظیفه بلوک انتقال مداری و ماهواره آغاز می‌شود، خاطرنشان کرد: کار بلوک انتقال مداری این است که پس از تزریق چندین ماهواره در مدار پارک که با یک ماهواره‌بر پرتاب می‌شوند، مدارهای خاصی که باید در آن‌ها تزریق شود و اختلاف فاز آن‌ها را تنظیم می‌کند./فارس