تا کجا باید بر ارائه لیست واحد اصرار کرد؟

گروه سیاست سایت فردا: هر وقت به انتخابات نزدیک می‌شویم و به ویژه به انتخابات مجلس موضوع لیست واحد در میان اصولگرایان مطرح می‌شود. در سال‌های اخیر ارائه لیست واحد به نوعی یک ضرورت در جبهه اصولگرایی معرفی شده است اما این هدف آسان هم میسر نمی‌شده و با چالش‌های فراوانی روبه‌رو بوده است زیرا همواره گروه‌هایی بوده‌اند که یا نوع نگاهشان به سیاست پیش رو متفاوت از دیگر اصولگرایان بوده است یا آنکه دنبال اخذ سهم و امتیاز بیشر از لیست انتخاباتی واحد بوده‌اند.

حالا و در آستانه دوازدهمین انتخابات مجلس شورای اسلامی، بار دیگر بسیاری تأکید می‌کنند که باید همه اصولگرایان بکوشند تا به لیست واحد دست یابند اما تا اینجای کار نشانه‌ها حاکی از آن است که همان چالش‌های پیشین وجود دارد. حالا در این بین برخی می‌گویند نیازی نیست که به این میزان بر لیست واحد اصرار شود و اگر در گروهی مطالباتی خارج از عرف سیاسی مطرح کرد می‌توان آن را نادیده گرفت. برخی حتی جلوتر می‌روند و می‌گویند که اگر لیست‌ها متعدد باشد، چه بسا مردم بیشتر در انتخابات شرکت می‌کنند زیرا تنوع نامزدها بیشتر می‌شود و مردم، بیشتر نامزدهای خود را در انتخابات مشاهده می‌کنند.

البته به نظر می‌رسد عوامل متعددی بر موضوع لیست واحد اصوگرایان می‌تواند تأثیرگذار باشد؛ از جمله آنکه اگر برخلاف گذشته هیچ گروهی سر ناسازگاری نزند، حتما بهتر است اصولگرایان با لیستی واحد به میدان آیند تا آرای آنها متفرق نشود. در واقع این یک اصل است که اگر لیست، واحد باشد، شاید آن جناح سیاسی بالاتر می‌رود.

بر این موضوع قدرت حضور انتخاباتی اصلاح‌طلبان هم بی‌تأثیر نیست؛ به این معنی که اگر آنها به صورت متحد وارد میدان شوند، حتما کار بر اصولگرایان سخت می‌شود و آنها ناچار خواهند بود که به صورت کاملا یکپارچه وارد میدان شوند. برای مثال در سال94 اصلاح‌طلبان توانستند به پشتوانه «تَکرار می‌کنم» خاتمی متحد عمل کنند و لیست واحدشان را هم در میان مردم به صورت گسترده توزیع کردند اما در سال98 که سرمایه اجتماعی اصلاح‌طلبان از آنها ناامید شده بود، قدرت انتخاباتی سابق خود را از دست داده بودند. در حالت اول یعنی وحدت اصلاح‌طلبی، اگر وحدت اصولگرایی محقق نشود، مسیر اصولگرایان سخت می‌شود زیرا یک جناح آراء خود را تجمیع می‌کند و جناح دیگر آراء خود را متفرق و منطقا آن جناح که متحد عمل می‌کند شانس پیروزی بیشتری دارد اما اگر اصلاح‌طلبان نتوانند مؤثر حضور یابند یا آنها هم با لیست‌های متعدد به عرصه انتخابات پای بگذارند، ممکن است اصولگرایان احساس نیاز حالت اول را نکنند. در این صورت شاید اصولگرایان با لیست‌های متعدد هم پیروز انتخابات شوند اما اولا پیروزی، قاطع نخواهد بود و احتمال ورود نیروهای ضعیف اصلاح‌طلب ولو اندک به مجلس وجود خواهد داشت و ثانیا مجلس هم در اتحاد کامل اصولگرایان تشکیل نمی‌شود.

با این اوصاف به نظر می‌رسد در هر صورت ارائه لیست واحد باعث افزایش شانس انتخاباتی اصولگرایان می‌شود؛ مشروط به آنکه لیست واحد به هر قیمتی نشود. برای مثال طوری نشود که برای دادن لیست واحد مجبور شوند سهم‌ غیرمنطقی و نامتوازن به گروه‌هایی تندرو اصولگرای بدهند.