تقلید گام به گام اروپا از امریکا

جدیدترین نشست دوره‌ای شورای امنیت سازمان ملل متحد برای بررسی قطعنامه 2231 و توافق هسته‌ای واقعیت صحنه‌ای را که به متزلزل شدن اجرای این توافق زیر سایه بدعهدی غرب انجامیده بود، عیان کرد. آلمان، انگلیس و فرانسه، جلسه پنجشنبه گذشته شورای امنیت را به محملی برای تکرار ادعاهای خود پیرامون نقض قطعنامه 2231 تبدیل کردند و خواستار بررسی آن به وسیله دبیرکل سازمان ملل شدند، در حالی که پیشتر تلاش این کشورها برای زیر سؤال بردن نقش ایران در آنچه بر سر این توافق آمده بر موضوعاتی همچون مقابله با صنعت دفاعی کشورمان تمرکز داشت، حالا در مرحله‌ای جدید بر مهار ایران در حوزه توسعه قدرت پهپادی متمرکز شده است. دعوت غرب از نماینده اوکراین به عنوان کشوری که طرف بحران نظامی جاری با روسیه بود، در نشست مرتبط با برجام نمی‌توانست بی‌مناسبت با تلاش برای منحرف کردن مسیر پرونده توافق هسته‌ای باشد؛ دعوتی که انتقاد تند روسیه، چین و ایران را برانگیخت.

ادعا از پهپاد تا ذخایر افزون غنی شده

چنانکه انتظار می‌رفت ادعای فروش تسلیحات پهپادی ایران به روسیه به وجه مشترک ادعایی نمایندگان ایالات متحده، انگلیس، فرانسه و آلمان تبدیل شد. «رابرت وود»، نماینده امریکا مدعی شد «خریداری صدها پهپاد ایرانی به وسیله روسیه و تولید این پهپادها در خاک خود روسیه نقض آشکار قطعنامه ۲۲۳۱ است.» «وود» همچنین با اشاره به آزمایش یک موشک میان‌برد جدید به وسیله جمهوری اسلامی تأکید کرد: «دولت بایدن مانع از دستیابی ایران به فناوری حساس موشکی و صدور آن خواهد شد.» سفرای فرانسه و بریتانیا هم در مواضع ادعایی خود ایران را به نقض برجام متهم کردند. «باربارا وودوارد»، سفیر بریتانیا ادعا کرد: «میزان اورانیوم غنی شده در ایران ۲۱ برابر بیشتر از میزان مجاز در برجام است.» همچنین «نیکولا دوریویه»، نماینده فرانسه در سازمان ملل هم بدون آنکه سندی ارائه دهد، باز هم مدعی شد که انتقال پهپادها به روسیه برای استفاده علیه اوکراین مستند است و از اینکه تلاش‌ها برای مهار فعالیت موشک‌های بالستیک و غنی‌سازی اورانیوم ایران به نتیجه نرسیده است، ابراز تأسف کرد.

تکرار رویکرد ایالات متحده

هدفی که سه کشور طرف توافق هسته‌ای در طرح ادعاهای مورد اشاره مبنی بر همکاری پهپادی ایران با روسیه و نگرانی از احتمال صادرات موشک‌های بالستیک برای کاربرد در جنگ اوکراین دنبال می‌کردند، در مفاد بیانیه مشترک این کشورها پدیدار شد؛ بیانیه‌ای که در آن خواستارعدم انقضای تحریم‌های موشکی بالستیک ایران در تاریخ مقرر در قطعنامه ۲۲۳۱ شدند.

برجام و قطعنامه ۲۲۳۱ شماری محدودیت‌های هسته‌ای و غیرهسته‌ای برای ایران تعیین کرده بود که برخی از آنها به دلیل داشتن تاریخ انقضای معین از سوی غربی‌ها به عنوان بندهای غروب (Sunset Clauses) یاد می‌شوند. در چهارچوب همین قطعنامه مقرر شد تحریم‌های موشکی علیه ایران در ۱۸ اکتبر ۲۰۲۳ یعنی کمتر از چهار ماه دیگر منقضی شود اما اینک اروپایی‌ها اعلام کردند تصمیمی برای پایبندی به تعهدات خود مبنی بر لغو تحریم‌های تسلیحاتی ایران ندارند و می‌کوشند رویکرد ایالات متحده را در نقض فاحش تعهدات برجامی تکرار کنند.

اعتراض مسکو و پکن

«واسیلی نبنزیا»، سفیر روسیه و «ژانگ جون»، نمایندگان روسیه و چین به رویکرد در پیش گرفته شده از سوی کشورهای غربی در نشست شورای امنیت معترض شدند. نماینده روسیه در این نشست با انتقاد تند ازهمتایان خود و رد اتهام همکاری پهپادی کشورش با ایران تصریح کرد که کشورهای غربی در تلاش برای باجگیری از جمهوری اسلامی با تهدید به تحریم‌های بیشتر هستند. «واسیلی نبنزیا» تلاش‌ها برای متهم کردن ایران به نقض پاراگراف‌های ۳ و ۴ ضمیمه ب قطعنامه ۲۲۳۱ را مصداق انتشار اطلاعات جعلی بیان کرد و گفت: «ایران و روسیه هر دو بارها نامه‌هایی را در شورای امنیت توزیع کرده و گفته‌اند که هیچ شواهدی در تأیید این اتهامات وجود ندارد.» نماینده دولت پوتین در سازمان ملل با نشان دادن تصویری که ولودیمیر زلنسکی رئیس‌جمهور اوکراین را در کنار آنچه ادعا می‌شود «پهپاد شاهد» است، این ادعاها را جعلی دانست و تأکید کرد که هدف از انتشار چنین اطلاعات گمراه‌کننده‌ای در نبود حقایق عینی مشخص است. هدف گمراه و پرت کردن حواس‌ها از نقض عهد غرب در اجرای برجام است.

او با اشاره به اینکه امریکا هیچ گام واقعی برای بازگشت به توافق برنداشته است، به کشورهای غربی درباره تلاش برای حفظ تحریم‌های موشکی علیه ایران هشدار داد و از آنها خواست به تعهدات خود پایبند باشند. سفیر روسیه تأکید کرد: «همه اقداماتی که ایران انجام داده چیزی بیشتر از واکنش به اقدامات امریکا نیستند.»

نماینده چین هم اعلام کرد کشورش از امریکا می‌خواهد تمام تحریم‌های یکجانبه علیه ایران را لغو کند و تهدید اشتباه استفاده از زور را متوقف کند و شرایط مناسب برای احیای کامل و بازگشت به برجام را مهیا کند. او با تأکید بر اینکه وضعیت کنونی مسأله هسته‌ای ایران در نقطه بسیار حساسی است و همه طرف‌ها باید یک رویکرد منطقی برای رسیدگی به مسأله هسته‌ای ایران اتخاذ کنند و آنها را با مسائل دیگر مرتبط نسازند، افزود: «به همین دلیل چین با حضور و سخنرانی اوکراین در جلسه شورای امنیت با موضوع برجام مخالفت کرده است.»

سوءاستفاده از رویه‌های سازمان ملل

نماینده ایران هم در کنار همتایان روسی و چینی خود به دعوت ازنماینده اوکراین در این نشست معترض شد و آن را مغایر دستور کار نشست بررسی قطعنامه 2231 دانست. ایروانی با بیان اینکه برخی کشورها عمداً تلاش می‌کنند توجه جامعه بین‌المللی را از دلایل اصلی وضعیت فعلی برجام و نقض مداوم قطعنامه ۲۲۳۱ توسط امریکا از زمان خروج غیرقانونی این کشور از توافق در سال ۲۰۱۸ منحرف کنند، اعلام کرد: «حضور اوکراین را در این نشست به رسمیت نمی‌شناسیم.» نماینده کشورمان با رد اتهامات بی‌اساس اوکراین افزود: «ایران موضع بی طرفانه خود را در قبال درگیری اوکراین حفظ کرده است. ما با صبر و حوصله منتظر شواهد ادعایی از اوکراین، پس از دیدار مقدماتی بین کارشناسان ایرانی و اوکراینی بوده‌ایم. با این حال، استفاده از به اصطلاح «سند» متشکل از عکس‌های متناقض و اطلاعات «منبع باز» مشکوک و سوءاستفاده از رویه‌های سازمان ملل برای انتشار آن به عنوان شواهدی از تخلفات ادعایی، همان‌طور که توسط اوکراین و بریتانیا انجام شده است، غیرحرفه‌ای، فریبکارانه و غیرسازنده است.» ایروانی با بیان اینکه ایران دربرابر عهدشکنی غرب هیچ گزینه دیگری جز اتخاذ برخی اقدامات جبرانی در اعمال حقوق خود براساس بندهای ۲۶ و ۳۶ برجام نداشت، تصریح کرد:«اما امروز برخی از اعضای شورا تلاش کردند جای قربانی و مقصر را تغییر دهند و به اقدامات اصلاحی ایران اشاره کردند که گویی ایران طرفی است که از برجام خارج شده است.»

مذاکره همزمان با فضاسازی

فضاسازی تروئیکای اروپایی همزمان با مذاکراتی با ایران است که این کشورها در هفته های اخیر ناگزیر به آن متوسل شده اند.

چنانکه حسین امیرعبداللهیان در گفت‌و‌گو با شبکه تلویزیونی «فونیکس» چین درباره مذاکرات غیرمستقیم ایران و امریکا گفت: «ایران هفته‌هاست که گفت‌وگوهایی را با سه کشور آلمان، فرانسه و انگلیس شروع کرده است. این گفت‌وگوها از نروژ شروع شد و اخیراً هم در ابوظبی امارات متحده عربی ادامه پیدا کرد. گفت‌وگوها ناظر بر این است که بتوانیم از سوء‌تفاهم‌ها عبور کنیم و ایران و سه کشور اروپایی در مسیر تعامل و همکاری بهتری قرار بگیرند.»

روزنامه ایران