بولتون: نتوانستیم ایران را مهار کنیم متحدان‌مان بی‌اعتماد شدند

جان بولتون، مشاور سابق امنیت ملی آمریکا اذعان کرد تحریم‌های آمریکا ضد ایران در دولت‌های مختلف، راه به جایی نبرده است.

وی در گفت‌و‌گو با صدای آمریکا درباره برخی خبر‌ها مبنی بر توافق محدوداحتمالی میان آمریکا و ایران گفت: من فکر نمی‌کنم تحریم‌ها به طور موثری اعمال می‌شود. به نظر من این یک مشکل است چون رژیم ایران از سال ۱۳۹۴ تا کنون توانسته است تحریم‌ها رو دور بزند. توافق هسته‌ای با خروج ایالات متحده تمام شد و آنها توانستند از فشارها جان سالم به‌در ببرند و حالا هم با چشم‌پوشی‌های بیشتر دولت بایدن، رژیم راه نجاتی پیدا کرده که حقش نیست.

وی در پاسخ این سؤال که گزارش‌ها از دو برابر شدن صادرات نفت خام ایران از اواخر سال میلادی گذشته و رسیدن به ۱.۶ میلیون بشکه در روز رسیده است. به نظر شما، جمهوری اسلامی دارد از انزوا خارج می‌شود؟، گفت: من فکر می‌کنم بخش عمده‌اش از راه فروش به چین حاصل شده است. بدیهی است که این یکی از دلایلی است که چین توانسته حضور خودش را در کل خاورمیانه افزایش بدهد. به نظر من هر درآمدی که به حکومت ایران برسد، به منزله یک راه نجات است.

صدای آمریکا پرسید: شما در کتاب‌تان نوشته‌اید که میان مشاوران پرزیدنت ترامپ اختلافاتی وجود داشت، از جمله‌اشاره کردید به اختلاف‌تان با جیم متیس، وزیر دفاع وقت، که در جلسه‌ای به رئیس‌جمهور گفته بود تمرکز اصلی باید بر روسیه و چین باشد، نه ایران. به اختلاف نظرهایتان با رکس تیلرسون پیش از ورود به دولت هم پرداخته‌اید. این اختلافات چقدر باعث شد هدف غایی از تحریم‌ها محقق نشود؟

بولتون در پاسخ گفت: گرچه من در طول سال‌ها در بسیاری از موارد با ترامپ اختلاف نظر داشتم، اما فکر می‌کردم وقتی در مبارزات انتخاباتی‌اش گفت «ایالات متحده باید از برجام خارج بشود»، کاملاً درست می‌گفت. منتهی ایشان تا ۳۰ روز بعد از ورود من به کاخ سفید در سال ۱۳۹۷ قادر به انجام این کار نبود. در کل، فکر می‌کنم اقدام درستی بود. اما بعد از آن اقدام، ترامپ خودش نتوانست از الگوی ثابتی پیروی کند. ما تحریم‌ها را به‌اندازه‌ای که باید اِعمال می‌کردیم، نکردیم. برنامه بلندمدتی نداشتیم که ایران را به یک نوع جدیدی از حکومت ارتقا بدهیم و آن را برسانیم به رهبری جدیدی که منعکس‌کننده خواسته واقعی مردم ایران باشد. بنابراین فکر می‌کنم ما فرصت‌های زیادی را از دست دادیم، نه لزوماً به دلیل اختلاف نظر در میان مشاوران ترامپ، بلکه به دلیل ناتوانی ترامپ در اتخاذ یک سیاست منسجم.

وی در پاسخ این سؤال که « شما در دو دولت بوش و دولت ریگان خدمت کردید. سیاست آمریکا در قبال تحریم‌ها در دو دهه گذشته چقدر تغییر کرده؟»، اظهار داشت: فکر می‌کنم ما آموخته‌ایم که تحریمی که اجرا نشود فایده‌ای که ندارد هیچ، مضر هم هست چون این تصور رو ایجاد می‌کند که داریم تلاش می‌کنیم اقدامی انجام بدهیم، ولی واقعاً هیچ تأثیری ندارد. فکر می‌کنم ما چیزهای زیادی از نحوه رفتار ایران و کره شمالی در دورزدن تحریم‌هایی که روی برنامه‌های هسته‌ای‌شان گذاشته شد، آموخته‌ایم. و این‌که الان روسیه چطوری دارد تأثیر تحریم‌های اقتصادی را خنثی می‌کند، من همچنان معتقدم که اعمال درست و کافی تحریم‌ها می‌تواند تأثیر قابل توجهی داشته باشد. اما اگر شما اعمال نکنید، واضح است که مؤثر نخواهند بود. این درسی است که هنوز به طور کامل یاد گرفته نشده است.

بولتون همچنین گفت: به نظر من یک توافق موقت با جمهوری اسلامی که منجر به آزاد‌سازی میلیاردها دلار از دارایی‌های ایران بشود، صرفاً راهی برای کمک به رژیم است. امیدوارم این اتفاق نیافتد. بسیاری از کشورهای عرب خلیج‌فارس فکر می‌کنند که دولت بایدن غیرقابل اعتماد و اتکا است، و عزم لازم را برای ایستادگی در برابر آیت‌الله‌ها ندارد. به این دلیل است که حکومت‌های عرب به این نقطه رسیده‌اند که خودشان را حفظ کنند. هر چی باشد آنها دارند در منطقه زندگی می‌کنند. نمی‌توانند پا بشوند بروند که. دارند با خودشان فکر می‌کنند که ایالات متحده ثابت قدم نیست./کیهان