واکنش نجفی به تحریم داروی مورد نیاز جانبازان شیمیایی

مراسم گرامیداشت قربانیان حمله شیمیایی رژیم صدام به شهر سردشت امروز (چهارشنبه) هفتم تیر ماه در مرکز مطالعات سیاسی و بین‌المللی وزارت امور خارجه برگزار شد.

رضا نجفی معاون امور حقوقی و بین‌المللی وزارت امور خارجه طی سخنانی در این مراسم ضمن گرامیداشت یاد شهدا و ادای احترام به ارواح طیبه آنان، به ویژه شهدای بمباران شیمیایی سردشت، گفت: تجاوز عراق به ایران مظهر یکی از ناجوانمردانه ترین ظلم‌های دهه‌های اخیر است. در این میان، استفاده از سلاح شیمیایی اوج این ناجوانمردی‌ها و کاربرد آن در مناطق مسکونی و شهرها قساوت‌بارترین بخش آن است.

وی تجاوز رژیم صدام به ایران را ظلم آشکار خواند و توضیح داد: چون در تعارض مطلق با همه اصول و قواعد حقوقی و هنجارهای رفتاری بین‌المللی و انسانی بود، چون همه قدرت‌های بزرگ و کشورهای خاص منطقه نه تنها آشکارا از تجاوزگر حمایت نظامی، اطلاعاتی، اقتصادی، سیاسی و رسانه‌ای به عمل آوردند بلکه در برابر هرگونه ظلمی به ملت ایران نیز ظالمانه سکوت کردند. چون سازمان‌هایی که برای جلوگیری از استفاده از زور و نیز دفاع از امنیت حاکمیت و تمامیت ارضی کشورها در برابر تجاوز و همچنین حمایت از حقوق بشر تأسیس شده بودند، با سکوت مرگبار در برابر همه اقدامات غیرقانونی و غیرانسانی تجاوزگر، عملاً از آن حمایت کردند و کشورهای مذکور با اعمال شدیدترین تحریم‌ها ایران را حتی از دستیابی به هرگونه وسیله دفاعی نیز بازداشتند.

* عراق بیش از ۵۷۰ بار از انواع مختلف سلاح‌های شیمیایی علیه ایران استفاده کرد

معاون وزیر خارجه ادامه داد: یک نمونه آشکار از همه این رفتارها را می‌توان در استفاده عراق از سلاح شیمیایی و عملکرد شورای امنیت در این زمینه مشاهده کرد ارتش عراق تقریباً از اولین ماه‌های جنگ تا آخر آن شاید بیش از ۵۷۰ بار از انواع مختلف سلاح‌های شیمیایی از خردل و سارین تا گازهای اعصاب و خفه کننده علیه ایران استفاده کرد.

این دیپلمات ارشد ایرانی گفت: تعداد این حملات در حدود ۱۰ بار در سال ۱۳۵۹ و ۴۵ بار در سال ١٣٦٧ بوده است.این موارد علاوه بر جبهه‌ها شامل بیش از ۳۰ بار استفاده از این سلاح‌های غیرانسانی علیه شهرها و روستاها بود که بمباران شیمیایی سردشت در هفتم تیر ۱۳۶۶ فقط یک نمونه و البته شدیدترین و فاجعه بارترین آن و نیز در جهان اولین شهری بود که شهروندان غیرنظامی آن مورد حمله شیمیایی قرار گرفتند. در نتیجه مجموع این حملات بیش از ۱۰ هزار نفر ایرانی شهید و بیش از ۱۰۷ هزار نفر نیز مصدوم شدند که شامل شهروندان غیرنظامی از جمله زنان و کودکان نیز بود و به تنهایی در سردشت بیش از ۱۳۰ نفر از شهروندان بی دفاع ایرانی شهید و افزون بر هشت هزار نفر نیز مصدوم شدند.

معاون وزیر خارجه یادآور شد: البته رژیم بعث از این سلاح‌ها علیه شهروندان خود نیز استفاده کرد که تلفات وارده به ویژه کردستان عراق شامل حدود هشت هزار نفر کشته و ۳۰ هزار مصدوم بود.

وی گفت: بر اساس اطلاعاتی که امروزه در دسترس همگان است از جمله گزارشات سازوکارهای تحقیق سازمان ملل از برنامه سلاح‌های کشتار جمعی عراق همه آزمایشگاه‌ها، کارخانجات تولید مواد اولیه و تجهیزات پرتاب و استفاده از این سلاح‌های غیرانسانی عمدتاً با کمک آشکار و آگاهانه شرکت‌ها و مجوزهای رسمی دولت‌های غربی به ویژه آلمان، هلند، انگلیس فرانسه و آمریکا فراهم شد.

این دیپلمات ارشد ایرانی ادامه داد: در پی استفاده عراق از سلاح شیمیایی ایران رسماً خواستار بازرسی سازمان ملل شد و این بازرسی‌ها سه بار در سال‌های ۱۹۸۴، ۱۹۸٦ و ۱۹۸۷ انجام شد و کارشناسان ذیربط به اتفاق آراء استفاده مکرر عراق از سلاح شیمیایی علیه شهروندان ایران را تأیید کردند.

نجفی اضافه کرد: یکی از نکات قابل توجه درباره عملکرد کلی شورای امنیت در بررسی تجاوز عراق این است که اقدام آن بسیار دیرهنگام و درخواست آن یعنی صرفاً آتش بس و نه عقب نشینی متجاوز، کاملاً غیرمنصفانه بود و شورا بعد از تصویب آن قطعنامه نیز به مدت ۲۲ ماه سکوت مطلق اختیار کرد.

این دیپلمات ارشد ایرانی با بیان اینکه درباره استفاده عراق از سلاح شیمیایی نیز شورای امنیت پس از شش سال سکوت مرگبار، نهایتا از سال ۱۹۸۶ در قطعنامه‌های ٥۸۲، ۵۹۸، ۶۱۲ و ٦٢٠ به استفاده از این سلاح‌ها اشاره کرد، خاطرنشان کرد: اما مهمترین موضوع چگونگی اشاره به موضوع بود. در این قطعنامه‌ها ضمن اشاره به استفاده از سلاح شیمیایی صرفاً از آن ابراز نگرانی‌شد، استفاده از آن فقط در یک مورد محکوم شد و علیرغم تأیید گروه‌های کارشناسی خود سازمان ملل از استفاده عراق از سلاح شیمیایی، نه تنها در هیچ موردی به این موضوع اشاره نشد، بلکه شورای امنیت طی قطعنامه ٦١٢ که در ۱۹ اردیبهشت ١٣٦٧ یعنى تقریباً در اوج استفاده عراق از انواع سلاح‌های شیمیایی تصویب شد، با وقاحت تمام اعلام کرد از هر دو طرف انتظار دارد از استفاده بیشتر از سلاح شیمیایی خودداری کنند که معنی آن متهم ساختن تلویحی و ناجوانمردانه ایران به استفاده از سلاح شیمیایی نیز بود.

معاون وزیر خارجه بیان کرد: همچنین، شورای امنیت فقط یک بار آن هم در ۴ شهریو ۱۳۶۷، یعنی ماه‌ها پس از پایان جنگ، طی قطعنامه ۶۲۰ ابراز ناخرسندی کرد که شدت و دفعات استفاده از این سلاح‌ها علیه ایرانیان بیشتر شده است.

نجفی گفت: ارزیابی مبانی حقوقی رفتار شورای امنیت در مورد استفاده عراق از سلاح شیمیایی نشان می‌دهد این نهاد که طبق منشور مسؤولیت اولیه حفظ صلح و امنیت بین‌المللی را به عهده دارد، نه تنها هیچ تلاشی برای عمل به مسؤولیت خود در جلوگیری از تجاوز عراق و نیز استفاده آن از سلاح شیمیایی به عمل نیاورد، بلکه در اقدامی در تعارض آشکار با مسؤولیت‌هایش و مهمتر از آن، بدون هیچگونه سند و مدرکی به صورتی کاملاً ناجوانمردانه قربانی این تجاوز و حملات شیمیایی یعنی ایران را نیز تلویحا به استفاده از سلاح شیمیایی متهم کرد.

وی اضافه کرد: در مقایسه با شدت، گستردگی و تداوم تصاعدی جنایات ناجوانمردانه عراق اقدامات شورای امنیت به اندازه‌ای مغرضانه و ناجوانمردانه بود که خود موجب استفاده بیشتر و گستاخانه تر عراق از سلاح شیمیایی شد و بنابراین، خود شورای امنیت عملاً در تداوم استفاده از سلاح شیمیایی توسط عراق ایفای نقش کرد.

* مسؤولیت بین‌المللی حقوقی و کیفری کشورهای غربی/ تحریم داروی جانبازان شیمیایی، اقدامی تروریستی

نجفی گفت: ارزیابی حقوقی رفتار کشورهای غربی در زمینه حملات شیمیایی عراق طی دوران جنگ نیز نشان می‌دهد که این دولت‌ها کاملاً آگاهانه و در نقض آشکار تعهدات حقوقی خود به عراق در تولید و استفاده از این سلاح‌های غیرانسانی کمک کردند و طبق شواهد و مدارک معتبر انتساب این اقدامات به آنها قابل اثبات بوده و بنابراین در کنار رژیم بعث عراق دارای مسؤولیت بین‌المللی حقوقی و کیفری در این زمینه هستند.

معاون وزیر خارجه ادامه داد: این کشورها که درباره نقض ادعایی حقوق بشر مردم ایران امروز نیز اشک تمساح می ریزند، دستشان تا مرفق به خون زنان و کودکان این مرز و بوم آلوده است. یک نشانه بارز آن نیز تداوم تحریم دارو و تجهیزات پزشکی مورد نیاز جانبازان شیمیایی کشورمان است. این اقدام غیرقانونی، غیرانسانی و ناجوانمردانه است و هیچ تفاوتی با اقدامات تروریستی ندارد.

نجفی با بیان اینکه ایران تاکنون اقدامات متعددی را در مبارزه با سلاح‌های شیمیایی و نیز حمایت از حقوق شهدا و جانبازان شیمیایی انجام داده است، به مخوارد زیر اشاره کرد از جمله مشارکت مؤثر در مذاکرات و انعقاد کنوانسیون منع سلاح‌های شیمیایی و فعالیت‌های سازمان منع سلاح‌های شیمیایی از جمله از طریق عضویت مستمر در شورای اجرایی آن؛ ساماندهی اسناد و اطلاعات مربوط به استفاده عراق از سلاح شیمیایی علیه ایران برای استفاده در محاکم قضایی؛ ارائه پیشنهاد ایجاد شبکه حمایت بین‌المللی از مصدومان سلاح‌های شیمیایی و صندوق داوطلبانه کمک به مصدومان شیمیایی و پیگیری تصویب نهایی آنها در سال ۲۰۱۱ توسط کنفرانس دولت‌های عضو کنوانسیون منع سلاح‌های شیمیایی؛ اعتراض مستمر به تحریم داروهای مورد نیاز جانبازان شیمیایی که از جمله در کنفرانس اخیر دول عضو کنوانسیون منع سلاح‌های شیمیایی صورت گرفت؛ برگزاری ۶ دوره کمک و حفاظت در برابر کاربرد سلاح‌های شیمیایی با کشورهای آسیایی در پرتو تجربیات ذی‌قیمت کشورمان در این زمینه‌ها؛ برگزاری ۱۰ دوره بین‌المللی پیشرفته در زمینه ابعاد پزشکی حفاظت سلاح‌های شیمیایی که یازدهمین دوره آن نیز طی ماه‌های آینده در ایران برگزار خواهد شد.

وی از موارد دیگر در این زمینه را اطلاع رسانی درباره ابعاد فاجعه استفاده  رژیم عراق از سلاح شیمیایی از جمله علیه غیرنظامیان در سردشت از طریق ثبت ملی روز هفتم تیر به عنوان روز سردشت و روز هشتم تیر به عنوان روز مبارزه با سلاح‌های شیمیایی و میکروبی و نیز الزام مدیرکل سازمان منع سلاح‌های شیمیایی توسط شورای اجرایی سازمان به ارسال پیام در هر سال به مناسب بمباران شیمیایی سردشت که امروز نیز به این نشست ارائه شد، نصب تندیسی در محوطه سازمان منع سلاح‌های شیمیایی در سال ۲۰۱۲ در یادبود خاطره قربانیان شیمیایی کشورمان؛ حمایت از تلاش‌های حقوقی در دادگاه‌های هلند برای محکومیت یک تاجر هلندی به اتهام ارسال مواد اولیه تولید سلاح شیمیایی به عراق؛ برگزاری کنفرانس بین‌المللی در تهران در سال ۲۰۰۷ درباره ابعاد استفاده عراق از سلاح شیمیایی علیه ایران، حمایت از سمن‌های ایرانی و جانبازان شیمیایی برای شرکت در نشست‌های بین المللی به منظور تشریح جنایات ذیربط عراق برشمرد.

نجفی گفت: ما تداوم اینگونه فعالیت‌ها را وظیفه خود می‌دانیم و با جدیت به آن عمل خواهیم کرد.

به گزارش فارس، در ابتدای این مراسم ویدئو کلیپی از حمله شیمیایی به سردشت برای حاضران به نمایش درآمد. تعدادی از سفرا و روسای نمایندگی‌های خارجی مقیم تهران و همچنین روسای سازمان‌های بین‌المللی مستفر در تهران نیز در این مراسم حضور داشتند.

در حاشیه مراسم نیز نمایشگاه عکسی از قربانیان و مجروحان حمله شیمیایی رژیم صدام به شهر سردشت برپا شده است.