زنان، اصلاح‌طلبان و انتخاباتی که در پیش است

گروه سیاست سایت فردا: یکی از ادعاهای دائمی اصلاح‌طلبان حمایت از حقوق زنان بوده است؛ چنانکه در ایام هر انتخابات اگر نگوییم دال مرکزی گفتمان انتخاباتی‌شان اما یکی از مهم‌ترین محورهای شعارهای آنها توجه به وضعیت و خواسته‌های زنان بوده است؛ البته با تأکید بر سرمایه اجتماعی‌شان یعنی عموما طبقه متوسط و آراء خاکستری؛ بنابراین وقتی می‌گوییم شعار آنها حمایت از حقوق زنان بوده، یعنی زنان متعلق به این بخش از جامعه که البته کم هم نیستند. اصلاح‌طلبان از سال76 به این سو در جذب رأی زنان موفق هم بوده است؛ هرچند که در تحقق شعارهایش در این حوزه آن‌طور که خودشان ادعا می‌کنند، توفیقی نداشته‌اند اما به هر روی به نظر می‌رسد که جامعه زنان برای اصلاح‌طلبان به عنوان یک ظرفیت انتخاباتی نقش‌آفرین است. برای مثال حسن روحانی در انتخابات ریاست‌جمهوری سال92 یکی از وعده‌هایش استفاده از وزیر زن بود. همین شعار باعث شد بسیاری از زنان به او رأی دهند؛ هرچند که او هیچ وقت این شعار را محقق نکرد یا آنها همواره می‌گفتند که اگر مای اصلاح‌طلبان روی کار نیاییم، گشت‌های ارشاد بیشتر می‌شود یا دیوار میان زنان و مردان در دانشگاه‌ها می‌کشند یا آنکه نامزدهای اصلاح‌طلب در انتخابات مجلس شعار می‌دادند که قوانینی برای حمایت از حقوق زنان وضع خواهیم کرد. البته که آنها با همین شعارها توانستند تعداد قابل توجهی نماینده زن وارد مجلس دهم کنند؛ نمایندگانی چون پروانه سلحشوری، پروانه مافی، سهیلا جلودارزاده، طیبه سیاوشی، ناهید تاج‌الدین، معصومه آقاپور، فاطمه ذوالقدر، فریده اولادقباد، فاطمه حسینی، فاطمه سعیدی، حمیده زرآبادی و زهرا ساعی که البته به جز دو الی سه چهره از میان این اسامی بقیه کار خاصی نکردند.

با اوصاف مذکور مشخص است که یکی از استراتژی‌های انتخاباتی اصلاح‌طلبان چه در انتخابات مجلس و چه ریاست‌جمهوری توجه بر جامعه هدف زنان است؛ به نحوی که در انتخابات مجلس با بهره‌گیری از شعارهای حمایت از زنان هم رأی بخشی از زنان جامعه را به سمت خود می‌کشانند و هم آنکه در ادامه همین مسیر زنانی را در لیست خود می‌گذارند تا در نهایت لیستشان رأی بیاورد. در انتخابات ریاست‌جمهوری هم که صرفا رأی زنان را به نفع نامزد خود کسب می‌کنند.

حالا و در آستانه انتخاباتی دیگر باید دید که اصلاح‌طلبان از این ظرفیت چگونه استفاده می‌کنند؟ به ویژه آنکه جامعه کنونی مشخصا بعد از حوادث سال گذشته نسبت به موضوع حقوق زنان بیش از گذشته حساس شده است. البته مطالبات بخش‌هایی از جامعه زنان آنقدر بالا رفته است که معلوم نیست اولا آنها هنوز اصلاح‌طلبان را نمایندگان گفتمانی خود می‌دانند یا خیر و ثانیا اصلاح‌طلبان قادر خواهند بود که خود را مطابق مطالبات کنونی جامعه هدف خود تنظیم کنند؟