وزیر خارجه عربستان حامل پیام ملک سلمان

برخی منابع خبری عربی اعلام کرده‌اند، بن فرحان حامل پیامی از طرف ملک سلمان بن عبدالعزیز برای آیت‌الله رئیسی است که به توسعه روابط دو کشور مربوط می‌شود. وزیر خارجه عربستان پس از آن به ایران سفر می‌کند که تهران و ریاض، پس از پشت سر گذاشتن چندین دور مذاکره محرمانه در اسفندماه گذشته در شهر «پکن» با صدور یک بیانیه اعلام کردند که رابطه رسمی دو کشور بزودی ازسرگرفته خواهد شد. در پی این توافق، حسین امیرعبداللهیان و «بن فرحان»، وزرای خارجه ایران و عربستان در 16 فروردین‌ماه سال‌جاری بار دیگر در شهر «پکن» با یکدیگر دیدار کردند که دو طرف در پایان آن بر ازسرگیری روابط دوجانبه، گام‌های اجرایی در مسیر بازگشایی سفارتخانه‌ها و سرکنسولگری‌های دو کشور تأکید کردند. این دیدار و توافقات شکل گرفته در ماه‌های پس از آن نیز به تعیین سفرای دو کشور، بازگشایی سفارت ایران در «ریاض» و نمایندگی کنسولی در «جده» در 17 خردادماه و تعیین سفیر سعودی در تهران و آغاز به کار نمایندگی کنسولی در مشهد انجامید. پایه ازسرگیری رابطه تهران و ریاض پس از 7 سال تحولات بحرانی میان دو کشور به سفر سال گذشته آیت‌الله رئیسی به چین باز می‌گردد. در این سفر بود که «شی جین پینگ»، رئیس‌جمهور چین پیشنهاد رهبران سعودی برای میانجیگری جهت گره‌گشایی از رابطه پرتنش تهران و ریاض را به همتای ایرانی خود اعلام کرد و کوشید از فرصت حضور رئیسی در این سفر برای حل اختلافات ایران و عربستان نهایت استفاده را ببرد. موافقت رئیس‌جمهور کشورمان با پیشنهاد مطرح شده، آغازگر سلسله تحولات پرشتاب بعدی و آغاز دوباره رابطه میان ایران و عربستان بود.

پایان بدبینی‌ها

اینک سفر «بن فرحان» به تهران نیز در پی بازگشایی رابطه و پس از تجربه دو کشور از یک دوره طولانی تقابل، نشان از آن دارد که روند ترمیم و تقویت رابطه با شتاب قابل ملاحظه‌ای همراه شده است. این در حالی بود که پیش‌تر برخی از کشورها و بازیگران نسبت به تحولات شکل گرفته میان ایران و عربستان، ابراز بدبینی کرده و عمر چندانی برای این توافق پیش‌بینی نمی‌کردند، ولی حضور مقام دیپلماتیک سعودی در تهران بر دیدگاه‌های بدبینانه خط بطلانی کشید و نشان داد که دو طرف عزم خود را برای همکاری و پایان بخشیدن به رویکردهای تقابل‌جویانه جزم کرده‌اند. این در حالی است که بازگشایی رابطه دو کشور تحولات زیادی را در مدت کوتاه رقم زده است. جنگ فرسایشی یمن در حالی که پایانی برای آن تصور نمی‌شد، در آستانه حل و فصل سیاسی قرار گرفته و پیشرفت خیره‌کننده رابطه ایران و عربستان به عنوان دو بازیگر مهم منطقه در گرماگرم مذاکرات نتیجه‌بخش ریاض و گروه انصارالله یمن ادامه دارد و منابع عربستانی، این گفت‌و‌گوها را حاوی دستاوردهای مهمی برای دستیابی به یک راهکار سیاسی فراگیر اعلام کرده‌اند.

فاصله گرفتن از امریکا و اسرائیل

از سوی دیگر شکل‌گیری ائتلاف نظامی جدید در منطقه با حضور ایران، عربستان، امارات، قطر، بحرین، عراق، پاکستان و هند در دستور کار این کشورها قرار گرفته که می‌تواند جایگزین ائتلاف‌هایی باشد که پیش‌تر، ایالات متحده امریکا در بحبوحه تنش علیه جمهوری اسلامی و با ایجاد تقابل‌های درون منطقه‌ای، درصدد شکل دادن به آنها بود. به این ترتیب می‌توان امیدوار بود که توافق ایران و عربستان در راستای پایان دادن به جدال‌های شعله‌‌ور در منطقه حرکت خواهد کرد. خاصه آنکه از منظر ریاض، آشتی با ایران راه را برای تحقق اهداف امنیتی عربستان در منطقه خلیج‌ فارس تسهیل خواهد کرد، بویژه اینکه سیاست ثابت جمهوری اسلامی مبتنی بر همکاری با کشورهای عربی بوده و این کشورها نیز به‌ سمت بهبود مناسبات خود با تهران حرکت کرده‌اند. از این رو ازسرگیری رابطه ایران و عربستان به معنای فاصله گرفتن رهبران سعودی از امریکا و رژیم صهیونیستی است که رویکردشان مبتنی بر بحرانی نگه داشتن روابط تهران و ریاض ارزیابی می‌شود.

روزنامه ایران