واشنگتن: مذاکره با ایران جریان دارد، ولی به توافقی نرسیده‌ایم
امریکایی‌ها که مدت‌ها سعی داشتند خود را به احیای برجام و تداوم مذاکرات هسته‌ای با ایران بی‌میل نشان دهند، اخیراً تمایل خود را برای پیگیری مذاکرات عیان کرده‌اند. با این حال، واشنگتن دستیابی به هرگونه توافق یا تفاهم را که ابعاد محدودی دارد، رد کرده است. یک مقام صهیونیست هم به‌رغم لفاظی‌های نتانیاهو و در سایه حمایت از مواضع خصمانه این رژیم علیه ایران، دیپلماسی را که به زعم وی می‌تواند به کاهش تنش کمک کند، رد نکرده است.
«برجام در دستور کار قرار ندارد»؛ این موضعی است که طرف امریکایی طی ماه‌های گذشته، به ویژه با اغتشاشات نیمه دوم سال ۱۴۰۱، هرچه بیشتر بر آن پافشاری کرد، اما در هفته‌های اخیر ضمن انعطاف در چنین اظهاراتی، مسائلی از جمله تبادل زندانیان و رسیدن به تفاهم را تأیید می‌کنند. کارین ژان پیر، سخنگوی کاخ سفید در یک نشست خبری در پاسخ به سؤالی مبنی بر اینکه با توجه به موضع اخیر امریکا درباره اینکه برجام فعلاً در دستور کار آن قرار ندارد، وجود کانال‌های دیپلماتیک با ایران چه توجیهی دارد، گفت: «داشتن کانال‌های باز گفتگو مهم است. تکرار می‌کنم که سیاست ما در قبال ایران تغییری نکرده است. ما در این باره بسیار صریح بوده‌ایم.» پیر گفت: «ما روی محدودسازی رفتار ثبات‌زدای ایران از طرق اعمال فشار، همکاری و هماهنگی نزدیک با متحدان‌مان و تنش‌زدایی در منطقه متمرکز هستیم. دولت امریکا موضوع زندانی شدن غیرقانونی یا گروگان‌گرفته شدن امریکایی‌ها در خارج از کشور را بسیار جدی می‌گیرد. این موضوع برای این دولت در اولویت قرار دارد.» میلر در بخش دیگری از اظهاراتش گفت که دولت امریکا دیپلماسی را بهترین روش در قبال ایران می‌داند. وی گفت: «جلوگیری از دستیابی ایران به سلاح هسته‌ای اولویت نخست ما است. ما همچنان معتقدیم که دیپلماسی بهترین مسیر برای تحقق این هدف است. این اعتقاد ما از زمان آغاز به کار این دولت بوده است.» متیو میلر، سخنگوی وزارت خارجه امریکا نیز در این مورد گفت: «برای بازگرداندن شهروندان‌مان تلاش می‌کنیم، اما تا این لحظه هیچ توافق، تفاهم یا هرچه که اسمش را می‌گذارید با ایران حاصل نشده.»
توافق یا تفاهم؟
آنچه مشهود است، تمایل مقامات امریکایی و اروپایی برای پیگیری گفتگو‌ها را تأیید می‌کند. رابرت مالی، فرستاده ویژه امریکا در امور ایران پس از ماه‌ها امتناع ایران از تماس مستقیم، با سفیر ایران در سازمان ملل دیدار کرد. روزنامه امریکایی نیویورک‌تایمز در گزارشی نوشت که ایران و امریکا به تفاهمی دست یافته‌اند که ایران درمقابلِ آزادسازی بخشی از دارایی‌هایش، قبول‌کرده غنی‌سازی اورانیوم را به بیش از ۶۰درصد افزایش ندهد و چند جاسوس دستگیر شده امریکایی را هم آزاد کند. خبرگزاری رویترز نوشت، کاخ سفید گزارش‌هایی را مبنی بر اینکه ایالات متحده به دنبال یک «توافق موقت» است تکذیب کرده است که همین امر می‌تواند امکان حصول یک «تفاهم» را که کمتر رسمی بنماید و نیازی به ارجاع به کنگره جهت بررسی نداشته باشد، باز می‌گذارد. یک مقام ایرانی در این رابطه به رویترز گفت: «آن را هر چه می‌خواهید بنامید، خواه توافق موقت، توافق گذار یا تفاهم متقابل؛ هر دو طرف می‌خواهند از تشدید بیشتر تنش جلوگیری کنند.» او گفت در وهله اول، «این امر شامل تبادل زندانیان و رفع انسداد بخشی از دارایی‌های مسدود شده ایران می‌شود.» او افزود که گام‌های بیشتر ممکن است شامل معافیت‌های تحریمی امریکا برای صادرات نفت ایران در ازای دست‌برداشتن از غنی‌سازی ۶۰ درصد و همکاری بیشتر ایران با آژانس بین‌المللی هسته‌ای زیر نظر سازمان ملل باشد. یک مقام غربی که نخواست نامش فاش شود به رویترز گفته است: «من آن را یک تفاهم فروکش‌کننده می‌دانم.»وی گفت: بیش از یک دور گفت‌وگوی غیرمستقیم در عمان بین برت مک‌گورک، هماهنگ‌کننده شورای امنیت ملی کاخ سفید در امور خاورمیانه و شمال آفریقا و علی باقری‌کنی، مذاکره‌کننده ارشد هسته‌ای ایران انجام شده است. این مقام غربی گفت که ایده اصلی این است که یک وضعیت قابل قبول برای همه به‌وجود آید تا ایران از خط قرمز غرب یعنی غنی‌سازی تا خلوص ۹۰درصد که معمولاً به عنوان درجه تسلیحات تلقی می‌شود، اجتناب کند و احتمالاً حتی غنی‌سازی خود را تا ۶۰درصد نیز به حالت «وقفه» در آورد. ناصر کنعانی، سخنگوی وزارت امور خارجه جمهوری اسلامی ایران پیش‌تر در کنفرانس خبری هفتگی خود، توافق موقت و ترتیبات جدید جایگزین برجام را تأیید نکرد و گفت: «دولت ایران هیچ‌گاه میز مذاکره را ترک نکرده و برای انجام مذاکرات جدی و محتوایی به منظور به نتیجه رسیدن مذاکرات، آمادگی جدی خود را نشان داده است.»
در سایه این تحولات، بنیامین نتانیاهو پنج شنبه گذشته به آنتونی بلینکن، وزیر امور خارجه امریکا هشدار داد که هیچ توافقی با ایران برنامه هسته‌ای آن را متوقف نمی‌کند و افزود: «هیچ توافقی با ایران برای اسرائیل الزام‌آور نیست و اسرائیل هر کاری که می‌تواند برای دفاع از خود انجام خواهد داد.» نخست‌وزیر صهیونیست‌ها در شرایطی سعی کرد از موضع تهدید و خط و نشان کشیدن با ایران حرف بزند که مایکل هرتزوگ، سفیر رژیم صهیونیستی در ایالات متحده ضمن اذعان به پیشرفت‌های قابل‌توجهی که در مذاکرات هسته‌ای ایران و امریکا رخ داده، اگرچه مواضع نتانیاهو را تکرار کرد، اما گفت: «تا آنجا ما می‌دانیم، دیپلماسی به‌خودی‌خود و چنین تفاهم‌هایی لزوماً تا جایی که بتوانند به کاهش تنش کمک کنند، بد نیستند.» او در ادامه ادعا کرد: «برای اینکه دیپلماسی موفق شود و نتیجه مثبتی به همراه داشته باشد، باید با بازدارندگی بسیار قوی علیه ایران و یک تهدید نظامی معتبر تضمین شود. ایرانی‌ها هیچ‌چیزی را رایگان یا داوطلبانه نمی‌دهند و باید یک بازدارندگی بسیار قوی در برابر آن‌ها وجود داشته باشد.»
منبع: روزنامه جوان
دیدگاه تان را بنویسید