گمانه‌زنی‌ها درباره«توافق سریع»

 پرونده مذاکرات هسته ای و برجام حساس ترین و داغ ترین روزهای خود را از 9 ماه قبل تاکنون می گذراند و تقریبا هر روز اخبار و گمانه زنی های جدیدی از اتفاقات پشت پرده این پرونده بین المللی به گوش می رسد. رسانه های معتبر جهان نیز با دقت همه تحولات در این حوزه را زیر نظر دارند و از هیچ خبر کوچکی حتی با وجود نداشتن منبع مطمئن به آسانی نمی گذرند. در جدیدترین گمانه زنی ها در 48 ساعت گذشته، روزنامه آمریکایی نیویورک تایمز که به رغم رد توافق موقت توسط سخنگوی وزارت خارجه ایران و همتای آمریکایی اش همچنان به دنبال جزئیات چنین توافقی است، در گزارشی مدعی شد بر اساس این توافق جدید که دو مقام اسرائیلی آن را «قریب الوقوع» نامیدند، ایران موافقت خواهد کرد که غنی سازی اورانیوم را فراتر از سطح ۶۰ درصد فعلی دنبال نکند. علاوه بر آن، مقامات ایرانی گفتند که تهران حملات مرگبار به پیمانکاران آمریکایی در سوریه و عراق توسط نیرو‌های نیابتی خود را متوقف خواهد کرد، همکاری خود را با بازرسان بین المللی هسته‌ای گسترش می‌دهد و از فروش موشک‌های بالستیک به روسیه خودداری می‌کند. در مقابل، ایران انتظار دارد که آمریکا از تشدید تحریم‌ها اجتناب کند، توقیف نفتکش‌های خارجی حامل نفت ایران را متوقف کند و به دنبال قطعنامه‌های تنبیهی جدید در سازمان ملل یا آژانس بین‌المللی انرژی اتمی علیه ایران نباشد. ایران همچنین از ایالات متحده انتظار دارد که میلیارد‌ها دلار از دارایی‌های این کشور را که استفاده از آن‌ها محدود به اهداف بشردوستانه است، در ازای آزادی سه زندانی ایرانی-آمریکایی آزاد کند.به گزارش این نشریه آمریکایی، در اقدامی که می‌تواند نشانه‌ای از یک توافق در حال توسعه باشد، ایالات متحده هفته گذشته معافیتی صادر کرد که به عراق اجازه داد ۲.۷۶ میلیارد دلار از بدهی خود به ایران را بپردازد. به گفته وزارت امور خارجه آمریکا، این پول برای فروشندگان شخص ثالث مورد تایید ایالات متحده به منظور خرید غذا و دارو برای شهروندان ایرانی محدود خواهد شد. مقامات ایرانی همچنین تلاش می‌کنند تا حدود ۷ میلیارد دلار از پول فروش نفت را که در کره جنوبی مسدود شده است، در ازای آزادی زندانیان آمریکایی زنده کنند. به گفته یک مقام ایرانی و چند نفر دیگر که از مذاکرات مطلع هستند، این پول نیز برای استفاده بشردوستانه محدود شده و در یک بانک قطری نگهداری می‌شود. رویترز نیز به نقل از یک مقام ایرانی  مدعی شد: در مذاکرات ایران و آمریکا صرف‌نظر از این که هدفش را رسیدن به توافق موقت یا تفاهم مشترک بنامیم، هر دو طرف خواهان جلوگیری از افزایش تنش‌ها هستند. در گام اول چنین توافقی شامل مبادله زندانیان و آزادسازی بخشی از دارایی‌های ایران خواهد بود.با وجود چنین خبرسازی هایی که مشخص نیست تا چه میزان به حقیقت نزدیک باشند ، متیو میلر، سخنگوی وزارت امور خارجه آمریکا در یک نشست خبری گفت: «شایعات درباره توافق هسته‌ای - موقت یا غیرموقت - نادرست یا گمراه‌کننده است.»

 نورنیوز: جزئیات مطرح شده جدید نیستند

در سوی مقابل، نورنیوز رسانه نزدیک به دبیرخانه شورای عالی امنیت ملی به این دست از گزارش های رسانه های غربی در روزهای اخیر واکنش نشان داد و نوشت: در خبرهای منتشر شده از سوی رسانه‌های آمریکایی به فهرستی از توافقات انجام شده میان ایران و آمریکا نیز اشاره شده که تقریبا موضوعات جدیدی نیست و همواره در پیام‌های منتقل شده از سوی واسطه‌ها میان 2 کشور مطرح بوده است. البته مقامات 2کشور قطر و عمان نیز به صورت جسته و گریخته اظهاراتی را بیان کرده‌اند که بر نقش واسط آن ها حداقل در موضوع تبادل زندانیان میان ایران و آمریکا و آزادسازی منابع مالی بلوکه شده ایران تاکید دارد. در حالی که ایران همواره و در شرایط مختلف بر ضرورت تداوم گفت و گو برای دستیابی به توافق با هدف رفع تحریم‌ها تاکید داشته و هیچ گاه از این رویکرد راهبردی عدول نکرده، جریان‌سازی رسانه‌های غربی در مقطع کنونی به صورتی است که گویا ابتکار عمل در اختیار طرف غربی بوده و هست! بسیار روشن است که پس از اقدامات فعال و مؤثر سیاسی، امنیتی، منطقه‌ای و حقوقی ایران در تداوم همکاری با آژانس، مدیریت اغتشاشات داخلی و رفع تنش کم سابقه در مراودات منطقه‌ای، اینک طرف غربی است که راهی به غیر از همراهی با ابتکارات ایران ندارد و تلاش می‌کند به ریل گذشته که حاصل آن توافقات نسبتا کامل در شهریورماه گذشته در نیویورک میان طرف ایرانی و هماهنگ‌کننده اروپایی است، بازگردد. ناامیدی غربی‌ها از امکان وارد کردن فشار به جمهوری اسلامی از رهگذر سوءاستفاده از اغتشاشات داخلی و همچنین به بار نشستن راهبرد دیپلماسی همسایگی دولت سیزدهم و به‌ویژه آغاز مناسبات سیاسی میان ایران و عربستان سعودی که مکمل سیاست‌های منطقه‌ای ایران به شمار می‌رود همگی دلایل بسیار محکمی است که می‌تواند موجب خارج شدن طرف غربی از توهم نتیجه‌بخش بودن سیاست افزایش فشار برای امتیازگیری باشد. اگرچه هیچ یک از مقامات ایران و آمریکا تاکنون خبرهای منتشرشده از سوی رسانه‌ها درباره آغاز گفت و گوها و دستیابی به توافق را تأیید نکرده‌اند اما واکاوی دقیق شرایط جدیدی که ذکر آن رفت، موضوع شکل‌گیری نوعی از گفت و گوی با واسطه میان تهران و واشنگتن به‌ویژه در موضوع آزادی زندانیان دو طرف و رفع انسداد از منابع مالی ایران را محتمل می‌نماید البته آن‌گونه که رسانه‌های آمریکایی گمانه‌زنی کرده‌اند نمی‌توان به شکل‌گیری سریع توافق در موضوعاتی که به موضوع هسته‌ای ایران مربوط است خوشبین بود، لیکن بیان این موضوع از سوی دو رسانه معتبر آمریکایی که به ارتباط با دستگاه‌های سیاسی و امنیتی آمریکا شهرت دارند، نشان می‌دهد که کاخ سفید به‌دنبال انتقال نشانه‌های مثبت برای تغییر مسیر چندماه گذشته و بازگشت به میز مذاکره‌ای است که ایران هیچ‌گاه آن را ترک نکرده است.ازسوی دیگر، مایکل هرتزوگ، سفیر اسرائیل در ایالات متحده در گفت‌وگو با یکی از سازمان‌های حامی اسرائیل گفت که مذاکرات می‌تواند لزوماً به کاهش تنش درخصوص مسئله ایران و برنامه‌  هسته‌ای آن کمک کند.اظهارات هرتزوگ در پی گزارش هاآرتص بوده که می‌گوید مقامات ارشد اسرائیل معتقدند که ایالات متحده از توافق نامیدن هرگونه تفاهم با ایران خودداری می‌کند تا مجبور نباشد آن را برای تصویب به کنگره بفرستد.

خراسان