خنثی‌سازی تحریم چه معنایی دارد؟

دفتر مطالعات اقتصادی مرکز پژوهش‌های مجلس، در نخستین گزارش از سلسله گزارش‌های «ابتکار راهبردی ایران»، به جانمایی جدید و بازتعریف نقش ایران در اقتصاد جهان پرداخته است و به این پرسش پاسخ داده است که خنثی‌سازی تحریم‌ها چه معنایی دارد؟

دفتر مطالعات اقتصادی مرکز پژوهش‌های مجلس، در نخستین گزارش از سلسله گزارش‌های «ابتکار راهبردی ایران»، به جانمایی جدید و بازتعریف نقش ایران در اقتصاد جهان پرداخته است و به این پرسش پاسخ داده است که خنثی‌سازی تحریم‌ها چه معنایی دارد؟

تا به حال در فضای سیاستگذاری کشور، روایت های متعددی از خنثی سازی تحریم ارائه شده است:

1. رفع حقوقی تحریم و عادی سازی روابط ایران و بلوک غرب

2. دور زدن تحریم و صدور مجوزهای موردی

3. استفاده از ابزارهایی نظیر پیمان پولی، بانکداری فراساحلی، رمزارز و ...

4) اصلاحات اقتصادی داخلی. این موارد روایت هایی از خنثی سازی تحریم هستند که براساس توضیحات مندرج در گزارش، هیچ یک، پاسخ دقیق به تحریم نیستند، چراکه به عمق آنچه تحریم از اقتصاد ایران سلب کرد، پی نبرده اند.ژ

اقتصاد ایران قبل از انقلاب، نسبتی خاص با بلوک غرب در حوزه اقتصاد تعریف کرده بود؛ به موجب این رابطه، یا کلان معامله، ایران به کشورهای متعدد نفت می ‌فروخت و در ازای آن، انباشت و سپرده‌ای از ارزهای جهان روا در بانک‌های اروپایی دریافت می‌کرد؛ این سپرده ارزی به راحتی قابلیت تراکنش داشت و از قِبَل آنها، تمامی نیازهای فرامرزی ایران تأمین می‌شد.

به عبارت دیگر، اقتصاد ایران در اتمسفر مالی و بانکی غرب امکان فعالیت داشت و «زیست نفتی» در اقتصاد ایران جریان داشت. تحریم صادرات نفت ایران، تولید منابع ارزی را هدف گرفت و تحریم نظام بانکی، ادامه فعالیت اشخاص حقیقی و حقوقی ایران در فضای بانکی غرب را با چالش مواجه کرد.

بر اساس مطالب فوق و به موجب تحولات گسترده ژئوپلیتیک و ژئواکونومیک در نظم بین‌المللی، پاسخ دقیق به تحریم، «جانمایی جدید و بازتعریف نقش ایران در عرصه بین‌الملل» است که به موجب این پاسخ، روایت های چهارگانه ذکر شده از خنثی سازی تحریم، نقش دقیق و مشخصی در سیاست ورزی داخلی و کنش فرامرزی ایران پیدا خواهند کرد./فارس

فایل پی‌دی‌اف این گزارش را از اینجا    دریافت کنید.