بایدن و معمای عادی سازی روابط تل آویو-ریاض

گروه سیاست سایت فردا - نشریه آمریکایی اکسیوس از تلاش دولت آمریکا برای رسیدن به توافق صلح و عادی‌سازی روابط بین عربستان سعودی و رژیم صهیونیستی خبر داده است.این نشریه به نقل از دو مقام دولتی آمریکا نوشته است که دولت بایدن در نظر دارد ظرف شش تا هفت ماه آینده و قبل از مبارزات انتخاب ریاست جمهوری، طرح استقرار صلح و عادی سازی روابط این دو بازیگر  را به انجام برساند. سوال اصلی اینجاست که چه ملاحظاتی در مسیر عادی سازی روابط ریاض-تل آویو وجود دارد؟ آیا دولت بایدن قادر به عملیاتی سازی این روند، آن هم بدون امتیاز دادن بیشتر به حکومت بن سلمان خواهد بود؟در این خصوص نکاتی وجود دارد که لازم است مدنظر قرار گیرد:

نخست اینکه در سپتامبر سال ۲۰۲۰، میانجیگری دونالد ترامپ، رئیس جمهور سابق آمریکا، به عادی سازی روابط بین رژیم اشغالگر قدس با امارات متحده عربی، بحرین و مراکش تحت عنوان پیمان ابراهیمی منجر شد.پس از انتخاب جوبایدن به ریاست جمهوری، برخی ناظران هشدار دادند که بی توجهی دولت او به منطقه غرب آسیا باعث تضعیف موقعیت آمریکا در این منطقه حساس خواهد شد.روابط عربستان سعودی و آمریکا در دوره جو بایدن سرد بوده و در ماه‌های اخیر، گزارش‌هایی از نزدیکی عربستان به چین منتشر شده است.

اکنون بن سلمان روابط خوبی با بایدن ندارد و قطعا ، نسبت به نیت رئیس جمهور آمریکا در خصوص استفاده انتخاباتی از عادی سازی روابط تل آویو-ریاض طی ماههای باقیمانده آگاه است. در چنین شرایطی سعودیها ترجیح می دهند پاس گل مدنظر بایدن را به وی ندهند! این رفتار سعودیها قبلا نیز مسبوق به سابقه بوده است.به عنوان مثال، در آستانه برگزاری انتخابات میاندوره ای کنگره در سال 2022 میلادی ، درخواست مقامات کاخ سفید از ریاض در خصوص افزایش تولید نفت سعودیها و بسط سبد نفتی اوپک با مخالفت بن سلمان مواجه شد. حتی ولیعهد سعودی ها تلاش کرد با کاهش میزان تولید نفت عربستان، زمینه تشدید فشارهای روانی علیه بایدن در جنگ اوکراین را فراهم بیاورند. 

از سوی دیگر، اکسیوس در توجیه تلاش دولت آمریکا گفته است که هرگونه توافق عادی‌سازی بین عربستان سعودی و رژیم صهیونیستی  با میانجیگری ایالات متحده می‌تواند به تقویت روابط آمریکا و عربستان سعودی منجر شود و احتمالا با «یک بسته حاوی اقلام مختلف آمریکایی» برای عربستان همراه خواهد بود.دولت جو بایدن نسبت به تامین خواسته عربستان برای تسلیحات پیشرفته علاقه چندانی نشان نداده و در مقابل، عربستان نیز از همکاری با آمریکا در زمینه نظارت بر بازار جهانی نفت خودداری ورزیده است.این نشریه آمریکایی در عین حال نوشته است که توافق آمریکا و عربستان می‌تواند برای برخی اعضای حزب دموکرات نامطلوب باشد و یادآور شده است که جو بایدن زمانی گفته بود که عربستان سعودی باید در رابطه با سوابق حقوق بشری خود و قتل جمال خاشقجی، ستون‌نویس روزنامه واشنگتن پست، پاسخگو باشد.

نکته مهم تر، به تغییر ترکیب کابینه رژیم صهیونیستی باز می گردد. کابینه جدید نتانیاهو صراحتا از طرح دو دولتی ( که مبنای صلح ادعایی اعراب و رژیم اشغالگر قدس بوده است) عقب نشینی کرده و شهرکسازی های غیر قانونی در کرانه باختری را نیز علی رغم تعهدات قبلی خود به کشورهای عربی گسترش داده است. در چنین شرایطی، بن سلمان نمی تواند بر روی پیشرفت مذاکرات با تل آویو حساب ویژه ای باز کند زیرا درا ین صورت، وارد نوعی قمار دوسرباخت در روند  به رسمیت شناختن رژیم اشغالگر قدس خواهد شد. از این رو اگر بایدن بخواهد از عادی سازی روابط ریاض -تل آویو به مثابه یک فاکتور و مزیت انتخاباتی استفاده کند، مسیر ساده ای پیش رو نخواهد داشت! رئیس جمهور آمریکا در این خصوص باید امتیازاتی به ریاض بدهد که خود آنها، می تواند به پاشنه آشیل وی در معادلات سیاست خارجی واشنگتن تبدیل شود.....