ماجرای جنجالی مقایسه انتخابات ایران و ترکیه

گروه سیاست سایت فردا: همزمان با انتخابات ریاست‌جمهوری در ترکیه و فارغ از نتیجه‌اش که به دور دوم کشیده شد، برخی از اصلاح‌طلبان در ایران در مقام مقایسه انتخابات ترکیه با انتخابات ایران برآمدند. برای مثال عباس عبدی در توئیتی نوشت: «امروز ترکیه و مردم آن برنده واقعی این انتخابات بود. راه‌حل نجات‌بخش ایران برگزاری چنین انتخاباتی است نه کاریکاتوری به نام انتخابات 1400. قدرت واقعی حکومت اینجاست. افتخار حکومت و دولت ترکیه است».

محمدرضا عارف هم موضعی مشابه این توئیت گرفت و به بهانه انتخابات ترکیه به سازوکار نظام انتخابات در ایران حمله کرد. چنین مواضعی با واکنش‌ فعالان سیاسی و رسانه‌ای قرار گرفت. در همین زمینه مهدی فضائلی در برنامه «وارونگی» در شبکه افق گفت: «اگر میزان مشارکت در ادوار مختلف ریاست‌جمهوری را از ابتدای پیروزی انقلاب تا به حال مرور کنیم می بینیم رابطه الزاما معنی داری بین رقابت و مشارکت نیست. در بعضی ادوار انتخابات ریاست جمهوری رقابتی نداشتیم اما مشارکت بالایی داشتیم مثل انتخابات دور سوم ریاست جمهوری که بعد از شهادت شهید رجایی برگزار شد و مقام معظم رهبری در آن دوره نامزد ریاست جمهوری بودند ولی با وجودی که رقیب خاصی نداشتند، بیش از 70 درصد میزان مشارکت مردم در آن دوره رخ داد. تجربه این را هم داشتیم که رقابت مثل انتخابات ریاست جمهوری سال 88 خیلی بالا بود که مشارکت مردم نیز حدود 85 درصد بود».

این کارشناس مسائل سیاسی در ادامه یادآور شد: «در دومین دوره انتخابات شوراهای شهر و روستا با وجودی که تفکرات مختلف سیاسی در صحنه حاضر شدند، حتی کسانی که تصور نمی کردند روزی بتوانند وارد عرصه انتخابات در جمهوری اسلامی شوند، به میدان آمدند اما پایین ترین میزان مشارکت را در آن دوره رخ داد. وی افزود: کسانی که انتخابات ایران را با انتخابات ترکیه مقایسه می کنند، آیا حاضرند بقیه موضوعات دیگر نظیر بلوغ سیاسی خودشان را با بلوغ سیاسی سیاستمداران و احزاب ترکیه مقایسه کنند. یادمان نرود که ترکیه از جمله کشورهایی است که انتخابات اجباری دارد که این فاکتور را نیز باید در تحلیل ها مورد توجه قرار داد».

عبدالله گنجی هم در نقد چنین مواضعی در برنامه «وارونگی» به اظهارنظر پرداخت و گفت: «برای بررسی این این گزاره که نظارت استصوابی منجر به کاهش مشارکت شده ما باید به یک مقایسه ای بین انتخابات های قبل و بعد از این قانون دست بزنیم. قبل از این قانون در انتخابات های ریاست جمهوری یک مشارکت بالای هفتاد درصد داشتیم، بعد از این قانون دو انتخابات هشتاد و هشتاد وپنج درصدی داشتیم؛ یا مثلا انتخابات 92و96 هر کدام 73 درصدی هست».

او همچنین درباره تاثیرات نظارت استصوابی بر مشارکت تصریح کرد: «قبل از این قانون در زمان انتخابات مرحوم هاشمی در دور اول میزان مشارکت 55 درصد و در دور دوم 50 درصد است. بنابراین میانگین مشارکت ما بعد از نظارت استصوابی بیشتر است، نتیجتا مشارکت نه تنها کاهش پیدا نکرده بلکه افزایش هم پیدا کرده است. مجلس هم همینطور است مشارکت 75 درصد ، 63 درصد، 71 درصد را داشته است. همانطور که زمان ریاست جمهوری اقای هاشمی پایین ترین میزان مشارکت را بدون نظارت استصوابی داشتیم اینجا هم داریم».

مسعود رضایی، مسعود رضایی هم در همین برنامه بیان کرد: «سازوکارهای انتخاباتی در ایران به گونه‌ای است که در انتخاباتی مانند سال88 به مشارکت بسیار بالایی دست پیدا کردیم. حالا کسانی که این‌قدر از انتخابات ترکیه تعریف می‌کنند، چرا با رفتارهای غیرقانونی به آن مشارکت چشم‌گیر لطمه زدند؟».

او ادامه داد: «مسیر انتخابات در ایران به جایی رسید که در سال88 به 85درصد مشارکت رسیدیم که نشان می‌دهد سازوکارهای انتخاباتی‌مان به نحوی بود که به چنین قله‌ای دست یافتیم. اکنون کسانی که از انتخابات ترکیه به این میزان تعریف می‌کنند فراموش نکنند ما که به این قله رسیدیم و چرا زمانی که خودمان به این قله رسیدیم، آن را خراب کردند و با رفتاری نادرست و غیرقانونی به آن لطمه زدند؟»

این تحلیلگر مسائل سیاسی همچنین بیان کرد: «اگر به عقب برگردیم می‌بینیم که از یک زمانی طیفی سیاسی که فکر می‌کند همیشه باید و باید برنده انتخابات باشد و اگر برنده نباشد، حتما آن انتخابات مشکلی داشته است، شروع کرد به ایجاد شبهۀ تقلب و به اعتماد مردم لطمه زدند. در سال76 شعارهایی را در جامعه پخش کردند که بنویسید خاتمی، می‌خوانند ناطق نوری! یعنی اینکه نظام بنایش این است که تقلب کند. متأسفانه از سوی مرحوم آقای هاشمی هم خطبه‌ نماز جمعه‌ای خوانده شد که او در آن خطبه به گونه‌ای صحبت کرد که این شبهه را تقویت شد».