حسینی: ترجمه آثار فارسی به زبان‌های پرمخاطب دنیا بیش از گذشته مورد توجه قرار گیرد

معاون پارلمانی رئیس‌جمهور با تاکید بر اهتمام جدی دولت برای شکل‌گیری نهضت ترجمه معکوس در کشور اظهار داشت: در ترجمه آثار اندیشمندان و نویسندگان کشورمان نباید فقط به زبان انگلیسی و عربی اکتفا کرد بلکه زبان‌های پر مخاطب جهان مورد توجه قرار بگیرد.

سید محمد حسینی معاون پارلمانی رئیس‌جمهور در مراسم «ترجمه معکوس هست ها و نیست ها، بایدها و نبایدها» که به همت اتحادیه جهانی ناشران مسلمان و با حضور جمعی از نویسندگان  و ناشران در محل سرای بین‌الملل سی‌وچهارمین نمایشگاه بین‌المللی کتاب برگزار شد، گفت: باید توجه داشت که تاکید بر ترجمه معکوس هرگز به معنای نادیده گرفتن ترجمه آثار فاخر و ارزشمند سایر ملت‌ها به زبان فارسی نیست، اساساً مردم ایران در طول تاریخ اهل تبادل فرهنگی بوده و همواره به دنبال بهره مندی از دانش و نظرات ارزنده دیگران بوده‌اند، اما در کنار آن لازم است فرهنگ غنی ایرانی اسلامی و اندیشه والای نویسندگان خود را به جهانیان معرفی و ارائه کنیم و این موضوع در شرایطی که سلطه‌گران هجمه‌های سنگینی برای اسلام‌ستیزی و ایران‌هراسی به راه انداخته و تلاش می‌کنند با سیاه‌نمایی چهره‌ای خشن از ایرانیان نشان دهند، از اهمیت مضاعفی برخوردار است.

معاون پارلمانی رئیس‌جمهور افزود: باید زیبایی‌ها و واقعیت‌های جمهوری اسلامی ایران را در قالب ترجمه آثار اندیشمندان ایرانی، به زبان های مختلف به خوبی معرفی کرد تا همواره نام ایران تداعی‌گر فرهنگ، هنر، علم و دانش باشد. در گذشته اندیشمندان و عالمان بزرگ کشورمان، آثار خود را به زبان عربی منتشر می‌کردند تا مخاطبان بیشتری در جهان اسلام بتوانند استفاده کنند و در مواردی غربی‌ها هم  این آثار از جمله کتاب‌های ابن سینا را به زبان خود ترجمه و مورد استفاده قرار دادند. امروزه با پیشرفت ها و دستاوردهای بزرگ حاصل شده توقع بیش از گذشته است که آثار و کتاب‌های برجسته و ارزشمند نویسندگان بزرگ از جمله آثار فاخر بانوان نویسنده که پس از انقلاب اسلامی رشد چشمگیری داشته است، ترجمه و در معرض دید و بهره‌برداری جهانیان قرار بگیرد.

معاون پارلمانی رئیس‌جمهور خاطرنشان کرد:  امروز در نقاط مختلف دنیا از چین تا آمریکا  و از روسیه تا آفریقای یعنی در اقصی نقاط عالم این اشتیاق و کنجکاوی وجود دارد که با دیدگاه شاعران، اندیشمندان، بزرگان و عالمان ایرانی آشنا شوند. پس از ظهور اسلام از قرون اولیه به موضوع ترجمه توجه خاصی وجود داشت، برای نمونه در دوران هارون‌الرشید افرادی به نقاط مختلف جهان از جمله روم، ایران، چین و بلخ اعزام شدند تا آثار دانشمندان و عالمان آنها را به دست آورده و  ترجمه کنند، بر این اساس جرجی زیدان می‌گوید که «مسلمانان بهترین معلومات هر ملتی را اخذ کردند» مثلا طب، موسیقی و فلسفه را از یونان؛ تاریخ، ستاره‌شناسی و پند و اندرز بزرگان را از ایران؛ ریاضی و داستان را از هندی‌ها و شیمی را از مصری‌ها اخذ کردند؛ البته صرف ترجمه نبود بلکه تلاش می‌کردند با مبنای اسلامی به تصحیح و تکمیل علوم بپردازند و در مجموع ترجمه در شکل‌گیری تمدن اسلامی نقش مهمی ایفا کرد.

معاون پارلمانی رئیس‌جمهور خاطرنشان کرد: در عصر قاجار شاهد ترجمه از زبان‌های دیگر به فارسی هستیم و این موضوع بعضاً منجر به نوعی شیفتگی، خودباختگی و غرب زدگی شد، در دوره پهلوی و بعد از کودتای ۲۸ مرداد نیز آمریکایی‌ها در کنار دخالت‌های سیاسی، امنیتی و اقتصادی، موسسه فرانکلین را با هدف ترویج ارزش‌های آمریکایی در ایران راه‌اندازی کردند و سیل ترجمه رمان‌ها و کتاب‌های آمریکایی توسط ایرانیان دانش آموخته‌ غرب آغاز شد.

وی در ادامه پرهیز از ترجمه‌های ضعیف و سطحی را مورد تاکید قرار داد و تاکید کرد: برای داشتن ترجمه های قوی باید از ویراستاران و اندیشمندان کشورهایی که قرار است کتابی به زبان آن‌ها منتشر شود استفاده کرد. متاسفانه در سال‌های اخیر شاهد کم توجهی به ترجمه معکوس بودیم لذا امروز دولت با اهتمام دستگاه‌های فرهنگی و نهادهای انقلابی و مردمی و با همفکری و همکاری اهالی فکر و اندیشه به دنبال جبران کم‌کاری‌ها و جریان‌سازی و فعال‌سازی نهضت ترجمه معکوس در عرصه بین‌الملل است.

حسینی همچنین ترجمه آثار مربوط به دوران دفاع مقدس و مکتب شهید سلیمانی را مورد تاکید قرار داد و گفت:  علاقمندان زیادی در جای جای جهان علاقمند آشنایی با  فرهنگ مقاومت و شناخت سیره و سلوک سرداران شجاع ، مدبر و افتخارآفرین هستند لذا آثار فاخری که در این زمینه وجود دارد باید به زبان‌های مختلف ترجمه شده و در دسترس دوستداران قرار گیرد. در نهضت ترجمه معکوس باید گروهی از اندیشمندان و صاحب نظران، بهترین آثار حوزه‌های مختلف را برای ترجمه انتخاب کنند و آنها را در اختیار بهترین مترجمان و ترجیحا بومی قرار دهند و پس از ترجمه و ویرایش به ناشران متعهد خارجی بدهند تا با استفاده از شبکه گسترده توزیع که در اختیار دارند به راحتی این آثار را در دسترس علاقمندان در کشورهای مختلف قرار دهند.

حسینی گفت: معرفی مفاخر و بزرگان ایرانی، رویدادهای مهم تاریخی، فرهنگ و روحیه مقاومت و دفاع مقدس، حوزه کودک و نوجوان، افشای ماهیت ضد حقوق بشر غربی ها، اسلام شناسی و منظومه فکری امام راحل از جمله موضوعاتی است که برای مسلمانان و آزادی‌خواهان جهان کشش و جاذبه دارد لذا لازم است به بهترین شکل و عالیترین مضامین به زبان‌های مختلف ترجمه شود.

معاون پارلمانی رئیس‌جمهور توجه به  مخاطب شناسی را در حوزه ترجمه معکوس حائز اهمیت دانست و گفت: با مخاطب شناسی و نیازسنجی درست می توان ابهامات و سوالاتی را که در فکر و ذهن مخاطبان وجود دارد، شناسایی و متناسب با آن آثار فاخری را ترجمه و در اختیار مخاطبان قرار داد. حضور فعال در نمایشگاه های بین المللی، برگزاری هفته‌های فرهنگی و معرفی آثار و جاذبه‌های گردشگری و هنری ایران به زبان‌های مختلف می‌تواند آثار و نتایج ارزنده‌ای در حوزه فرهنگی و اقتصادی به همراه داشته باشد.

وی در ادامه با اشاره به بازدید رهبر معظم انقلاب از نمایشگاه کتاب در سال ۹۱ و توصیه و رهنمودهایی که در این بازدید مطرح کردند، گفت: مقام معظم رهبری در این بازدید تاکید کردند دولت باید زمینه‌ای فراهم کند تا تولیدات خوب حوزه کتاب در کشور از جمله در بخش‌های مذهبی، تاریخ و ادبیات به زبان‌های مختلف ترجمه و در معرض دید جهانیان قرار گیرد و پس از آن اقدامات خوبی در این زمینه آغاز شد که متاسفانه با تغییر دولت دچار وقفه شد و در حال حاضر آیت‌الله رئیسی که اهمیت زیادی به حوزه فرهنگ قائل است با جدیت پیگیر هستند تا  با همکاری و پیشتازی اهالی فرهنگ و اندیشه، حضور فعال و موثری در عرصه ترجمه معکوس شکل بگیرد.

در این مراسم همچنین حجت‌الاسلام عاملی عضو شورای انقلاب فرهنگی و دبیر سابق این شورا به تشریح نقطه نظرات خود پیرامون ترجمه معکوس پرداخت و  علی زارعی نجفدری دبیرکل اتحادیه جهانی ناشران مسلمان نیز در سخنانی با گلایه از کوتاهی و تعلل هایی که در عرصه ترجمه معکوس صورت گرفته است بر اهتمام جدی و حضور همه جانبه در این عرصه تاکید کرد./فارس