رویکرد دوگانه اصلاح‌طلبان به اسلامگرایان سکولار ترکیه

محافل رسانه‌ای مدعی اصلاح‌طلبی، زمانی نه چندان دور از نوع اسلامگرایی دولت سکولار اردوغان ستایش می‌کردند و آن را در مقابل جمهوری اسلامی قرار می‌دادند، اما اکنون که زمزمه‌هایی مبنی بر احتمال رای نیاوردن اردوغان در انتخابات شنیده می‌شود از این احتمال ابراز خوشحالی می‌کنند. چند سال قبل موجی در میان مدعیان اصلاح‌طلبی راه افتاد که دولت اسلامگرایان سکولار در ترکیه را دولتی موفق خوانده و آن را در مقابل جمهوری اسلامی علم می‌کردند. این طیف کسانی بودند که در داخل کشور نیز مرتکب ارتجاع شده و از رادیکالیسم تند در دهه اول انقلاب به زاویه گرفتن از حاکمیت اسلامی چرخش کرده بودند و خود را لیبرال‌های مسلمان می‌خواندند. در همین زمینه روزنامه سازندگی وابسته به حزب کارگزاران در گزارش اصلی خود نوشت: «دروغ چرا؟ خیلی از تحلیلگران حوزه سیاست و دیپلماسی از اینکه رجب طیب اردوغان در انتخابات ریاست‌جمهوری ترکیه شکست بخورد، ابراز خوشحالی می‌کنند. اردوغان در تقابل با جمهوری اسلامی به سیاست‌هایی روی آورده که تمدن ایران را به خطر می‌اندازد. از یک‌سو به محرک‌های قومی و نژادی روی آورده و از سوی دیگر آب را بر مردم ایران، سوریه و عراق بسته است. عواقب سیاست‌های او بیشتر از آنکه متوجه یک ساختار سیاسی شود به چند ملت ضربه می‌زند. هیچ‌کدام از دولت‌ها تاکنون به‌صورت رسمی به سیاست‌های او اعتراض نکرده‌اند. عراق و سوریه ترجیح داده‌اند، عواقب زیان‌بار سیاست‌های اردوغان را تحمل کنند و ایران هم فعلا سیاست صبر را پیشه کرده و منتظر تحولات مانده است. شکست اردوغان برای غرب هم خبر خوبی است. ترسی که در غرب وجود دارد این است که اردوغان انتخابات پیش‌رو را فرصتی برای پیشبرد مدل حکومت‌داری مذهبی محافظه‌کارانه، که مشخصه آن تقابل منطقه‌ای است، ببیند.

این انتخابات همچنین بر امنیت اروپا و خاورمیانه تاثیر بسزایی خواهد داشت. کسی که انتخاب می‌شود، سرنوشت وقایع بسیاری را مشخص خواهد کرد. از جمله نقش ترکیه در ائتلاف ناتو، روابط این کشور با ایالات متحده، اتحادیه اروپا و روسیه، سیاست مهاجرت، نقش آنکارا در جنگ اوکراین و چگونگی مدیریت تنش‌ها در مدیترانه شرقی. از منظر داخلی نیز ترکیه این فرصت را دارد که با کنار زدن اردوغان آسیب‌های زمامداری او را متوقف کند و در راه تغییر به سوی دولتی دموکرات‌تر قدم بردارد. پیروزی اپوزیسیون نیز برای همسایگان ترکیه نیز مفید خواهد بود و از نظر ژئوپلیتیک برای غرب ارزش زیادی دارد. ترکیه اگرچه هنوز رسما نامزد پیوستن به اتحادیه اروپاست اما این روزها تقریبا به‌طور کامل با بقیه اروپا بیگانه شده است.»

اذعان روزنامه حزب غربگرا به این که شکست اردوغان برای غرب خبر خوبی است، در حالی است که دولت اردوغان در ماجرای جنگ سوریه و عراق، در زمین و نقشه آمریکا و غرب بازی کرد. اما با این حال، غرب حاضر نشد با وجود استفاده از ظرفیت ترکیه در ناتو (شاخه نظامی)، این کشور را در اتحادیه اروپا عضو کند. در اتفاقی  مشابه، با وجود نقش‌آفرینی او تشویق در جنگ آمریکا علیه روسیه،  آمریکا و اروپا حاضر نشده‌اند اوکراین را عضو ناتو کنند.

مرور این روند، نگاه ابزاری غرب بر دولت‌‌های غربگرا را نشان می‌دهد و این که سر بزنگاه، آنها را تنها می‌گذارند بلکه حتی خیانت هم می‌کنند، چنان که کودتای چند سال قبل علیه دولت اردوغان، به دولت آمریکا نسبت داده شد./کیهان