جاسوس انگلیس به روایت نیویورک‌تایمز
۱۰۵ روز بعد از اعدام علیرضا اکبری، مقام اسبق وزارت دفاع ایران به دلیل جاسوسی، نیویورک‌تایمز در یک گزارش تحقیقی که دو نویسنده آن را تهیه کرده‌اند، تأیید کرده که اکبری جاسوس دولت بریتانیا و کسی بود که سایت غنی‌سازی فردو را در کیلومتر ۲۵ آزادراه قم-تهران برای دستگاه اطلاعاتی لندن فاش کرده است.
به گزارش «جوان»، ۱۱ ژانویه ۲۰۲۳، بی‌بی‌سی فارسی پیامی صوتی منتشر کرد که در آن علیرضا اکبری می‌گفت شکنجه شده و وادارش کرده‌اند مقابل دوربین به جرم‌های ناکرده اعتراف کند؛ روایتی که در فضای سیاسی سه ماه و نیم قبل علیه ایران، بلافاصله فراگیر شد. سه روز بعد، در ۱۴ژانویه، قوه قضائیه اعلام کرد که علیرضا اکبری به جرم جاسوسی اعدام شده است؛ اقدامی که دولت بریتانیا آن را محکوم کرد و سفیر خود را از ایران فراخواند و رابرت مالی، نماینده ویژه امریکا در امور ایران گفت که از شنیدن خبر اعدام او «وحشت‌زده» شده است. جز بریتانیا، تعدادی از کشور‌های اروپایی از جمله هلند، فرانسه و آلمان نیز با احضار سفیران جمهوری اسلامی ایران در پایتخت‌های خود، این اعدام را «سیاسی» خواندند و آن را محکوم کردند. یورونیوز، تهران را متهم کرد که «ویدئو‌هایی یکسان و منقطع شده از (اعترافات) علیرضا اکبری» منتشر کرده و ایندیپندنت فارسی نوشت که «تندرو‌های داخل ایران قصد دارند بر سر این موضوع با بریتانیا مقابله کنند.»
حالا به فاصله سه ماه و نیم از اعدام اکبری، روزنامه نیویورک‌تایمز در یک گزارش تحقیقی که در آن با مقامات اطلاعاتی و امنیت ملی کنونی و سابق و دیپلمات‌های ارشد امریکایی، بریتانیایی، اسرائیلی، آلمانی و ایرانی گفتگو کرده، نوشته که دولت بریتانیا در آوریل ۲۰۰۸ اطلاعات هسته‌ای ایران را از طریق علیرضا اکبری که «در سطوح بالا به اسرار هسته‌ای و دفاعی» ایران دسترسی داشت، به اسرائیل و سایر آژانس‌های اطلاعاتی کشور‌های دوست منتقل کرده است. مقامات گفته‌اند اکبری مدت‌ها یک زندگی دوگانه داشت. او برای عموم، یک متعصب مذهبی و شاهین سیاسی، یک فرمانده ارشد نظامی سپاه پاسداران و معاون وزیر دفاع بود که بعد‌ها به لندن نقل مکان کرد و وارد بخش خصوصی شد، ولی هیچ وقت اعتماد رهبران ایران را از دست نداد. به نوشته نیویورک‌تایمز، او از سال ۲۰۰۴، شروع به در میان گذاشتن اسرار هسته‌ای ایران با اطلاعات بریتانیا کرد.
دو منبع ایرانی مرتبط با سپاه پاسداران که نیویورک‌تایمز مدعی دسترسی به آنهاست، گفته‌اند که ایران در سال ۲۰۱۹ با کمک مقامات اطلاعاتی روسیه متوجه شد که اکبری اطلاعات سایت فردو در اعماق کوه‌های نزدیک تهران را به بریتانیا منتقل کرده است، سایتی که انتشار اطلاعات آن در دوره ریاست جمهوری باراک اوباما در سال ۲۰۰۹ انجام شد. نیویورک‌تایمز همچنین از قول مقام‌های ایرانی نوشته که اکبری علاوه بر افشای اسرار هسته‌ای و نظامی، هویت و فعالیت بیش از ۱۰۰ مقام را از جمله محسن فخری‌زاده، دانشمند ارشد هسته‌ای ایران که اسرائیل در سال ۲۰۲۰ او را ترور کرد، فاش کرده است.
تاریخ‌های ۸ ویدئو درست بودند
منابعی که نیویورک‌تایمز با آنها گفتگو کرده، اکبری را یک فرد مذهبی توصیف کرده‌اند که «بارز‌ترین ویژگی ظاهری او فرورفتگی روی پیشانی‌اش بود، که نشانه‌ای از ارادت او به مذهب شیعه اسلام» است. آنها گفته‌اند که او دیدگاه‌های سیاسی افراطی داشت که در نوشته‌ها، سخنرانی‌ها و مصاحبه‌های آتشین وی بیان می‌شد. به گفته یک دیپلمات ارشد ایرانی و یکی از مشاوران دولت، او در جلسات رسمی، استدلال می‌کرد که ایران باید به سلاح هسته‌ای دست یابد. اعتماد مقام‌های ایرانی به او از جمله رابطه نزدیک او با «فخری‌زاده، دانشمند هسته‌ای و علی شمخانی، دبیر شورای عالی امنیت ملی که [اکبری]به عنوان معاون و مشاور او خدمت می‌کرد»، منجر به این شده بود که در سال ۲۰۰۴ «در بحبوحه ظن فزاینده در اسرائیل و غرب درباره برنامه تسلیحات هسته‌ای مخفیانه ایران» در تهران از او خواسته شود که سفارتخانه‌های کلیدی را در تهران متقاعد کند که برنامه هسته‌ای ایران نظامی نیست و به همین دلیل او «به طور منظم با سفرای بریتانیا، چین، فرانسه، آلمان و روسیه ملاقات می‌کرد.» نیویورک‌تایمز در گزارش خود به ۸ ویدئوی کوتاه اشاره کرده که ایران بعد از اعدام اکبری آنها را در تلویزیون رسمی پخش کرد، ویدئو‌هایی که او در آن به جاسوس بودن خود اعتراف می‌کند. اکبری با این حال، در یک پیام صوتی که از بی‌بی‌سی فارسی پخش شد، گفته بود که این اعترافات اجباری بوده است. نیویورک‌تایمز با این حال، از قول کسانی که با آنها گفتگو کرده، نوشته که «بسیاری از تاریخ‌ها و رویداد‌ها در ویدئوها درست بوده است.»
نیویورک‌تایمز به نقش اکبری در افشای اطلاعات سایت فردو اشاره کرده و از قول یک مقام اطلاعاتی بلندپایه وقت آلمان نوشته که اطلاعاتی که بریتانیا با اسرائیل در سال ۲۰۰۸ به اشتراک گذاشت، به سایر دستگاه‌های اطلاعاتی هم منتقل شد غربی‌ها هرچند تا سال ۲۰۰۹ از طریق تصاویر ماهواره‌ای از ساخت و ساز فردو مطلع بودند، ولی می‌پنداشتند که فردو یک سایت نظامی (نه هسته‌ای) است. نورمن رول، مدیر بخش ایران در سیا می‌گوید: «کشف فردو، به شکلی رادیکال دیدگاه جامعه بین‌المللی در مورد ایران را تغییر داد.» اکبری قبل از بازداشت اخیرش، یک بار هم در سال ۲۰۰۸ بازداشت شده بود که بعداً آزاد شد، ولی به گفته دیپلمات‌های ایرانی که نیویورک‌تایمز با آنان گفتگو کرده او «حتی بعد از دستگیری کوتاه مدتش (دستگیری اول) و بازنشستگی از پست رسمی هم طرف مشاوره مقام‌های وزارت خارجه بود و (آنها) او را از نشست‌های پشت در‌های بسته درباره سیاست‌ها و مذاکرات هسته‌ای مطلع می‌کردند.»
به نوشته نیویورک‌تایمز، اکبری مرتب به لندن سفر می‌کرد، ولی در سال ۲۰۱۰ در آنجا سکته قلبی کرد و در آنجا ماندگار شد و همسر و دو دخترش هم به او ملحق شدند و در نهایت تابعیت بریتانیا را به دست آورد. در این ویدئوها، اکبری گفته که برای ماندن در بریتانیا سکته قلبی را جعل کرده است. برادر اکبری به نیویورک‌تایمز گفته که در سال ۲۰۱۹، پس از اینکه علی شمخانی، دبیر شورای عالی امنیت ملی به او گفت که کشور به او «در یک موضوع فوری هسته‌ای و دفاعی نیاز دارد»، اکبری برای آخرین بار به ایران پرواز کرد. او چند روز پس از بازگشت به تهران، به وزارت اطلاعات احضار شد و پس از چندین بازجویی، دستگیر شد. دو مقام ایرانی که با سپاه پاسداران ارتباط دارند به نیویورک‌تایمز گفته‌اند که ایران در مقطعی متوجه شد که اکبری منبع افشای فردو بوده است، اطلاعاتی که سرویس اطلاعاتی روسیه نیز آن را تأیید می‌کرد.
روایت رسانه‌ها از نیویورک‌تایمز
خیلی از رسانه‌هایی که روایت تهران از جاسوسی علیرضا اکبری را زیر سؤال بردند، دیروز بخش‌هایی از گزارش نیویورک‌تایمز را منتشر کردند. یورونیوز در گزارشی با عنوان «نیویورک تایمز: علیرضا اکبری جاسوس بریتانیا بود» نوشت: «اگرچه او و خانواده‌اش در جریان هر دو بازداشت وی که در سال‌های ۱۳۸۷ و ۱۳۹۸ روی داد همه اتهامات را رد کرده بودند، اما اکنون نیویورک‌تایمز می‌نویسد که او به مدت یک دهه «اطلاعات ارزشمندی در مورد برنامه‌های هسته‌ای و نظامی ایران در اختیار بریتانیا» گذاشته است؛ اطلاعاتی که «در رفع هرگونه تردید دولت‌های غربی نسبت به قصد ایران در دستیابی به سلاح‌های هسته‌ای» نقش حیاتی داشتند. بی‌بی‌سی فارسی هم گزارشی با عنوان نیویورک‌تایمز می‌گوید «ایران او را با همکاری روسیه کشف کرد» منتشر کرده است. ایندیپندنت فارسی که چند ماه قبل روایت تهران را سیاسی خوانده بود دیروز نوشت: «نیویورک‌تایمز: علیرضا اکبری سایت هسته‌ای فردو را لو داد.»
منبع: روزنامه جوان
دیدگاه تان را بنویسید